Ακροβατισμοί στον σχολικό εκκλησιασμό

Γράφει ο ΑΘΑΝΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Σε λίγες ημέρες θα γίνει ο καθιερωμένος σχολικός εκκλησιασμός των Χριστουγέννων. Μαθητές και μαθήτριες, κατά το έθιμο, συνοδευόμενοι από εκπαιδευτικούς θα εκκλησιαστούν και θα κοινωνήσουν. Σε κάποια μάλιστα σχολεία, με παρότρυνση συναδέλφων θεολόγων θα στηθεί και το σκηνικό όπου ένας μικρός χώρος θα υποδεχθεί κάποιον κληρικό, με μαθητές και μαθήτριες να εξομολογούνται, πριν τον σχολικό εκκλησιασμό, κατά το έθιμο πάντοτε και με την έγγραφη παρότρυνση μητροπόλεων προς τις διευθύνσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, παρότι εδώ και χρόνια απαγορεύεται η εξομολόγηση στα σχολεία, που σε ουκ ολίγες περιπτώσεις είναι μια παρωδία. Θυμάμαι ένα περιστατικό, σε  σχολείο που υπηρετούσα, πριν κάποια χρόνια. Μαθήτρια με πλησίασε και με ρώτησε αν στην εξομολόγηση «πρέπει να τα πω όλα». Κρατούσε κι ένα χαρτάκι στο χέρι της. Σ' αυτό έγραφε τις «αμαρτίες της». Χαμογέλασα λέγοντάς της πως στον ναό πηγαίνουμε για να εκκλησιαστούμε και να εξομολογηθούμε γιατί το επιθυμούμε κι όχι γιατί συρόμαστε από κάποιους. Την ημέρα του εκκλησιασμού, η ίδια μαθήτρια με πλησίασε ξανά ρωτώντας με: «κύριε χθες δεν νήστεψα, μπορώ να κοινωνήσω;»

Τέτοια περιστατικά γίνονται συχνά στα σχολεία πριν τις μεγάλες γιορτές και τις διακοπές, πριν τον καθιερωμένο σχολικό εκκλησιασμό. Να θυμίσω εδώ τον Μητροπολίτη Σουρόζ Άντονυ Μπλουμ: «όταν ένα παιδί έρχεται για εξομολόγηση μού μεταφέρει, από μνήμης ή σε γραπτό, μια σύντομη ή μακριά λίστα “αμαρτιών”. Όπως ανακαλύπτω στη συνέχεια, έχει συνήθως συνταχθεί χωρίς τη συμμετοχή του ίδιου του παιδιού και αντανακλά μόνο τα παράπονα και την κριτική των γονιών του». Και κάποιων κληρικών και θεολόγων, θα ‘λεγε κάποιος που ζει τη σημερινή πραγματικότητα κακέκτυπης σύνδεσης σχολείου με την εκκλησία. Κι αυτό γιατί ουδέποτε στη σχέση σχολείου και εκκλησίας έγινε ένα αληθινό και γνήσιο πλησίασμα του Θεού από μαθητές και μαθήτριες. Με τον τρόπο που συνεχίζεται να γίνεται ο σχολικός εκκλησιασμός, οι περισσότεροι μαθητές τον βαριούνται, διότι εξακολουθεί να παραμένει σε παλαιά σχήματα κατήχησης, παντελώς «ξεπερασμένα από τη σύγχρονη πολύπλοκη ανθρώπινη συνείδηση», όπως έλεγε ο αλησμόνητος θεολόγος της Μυτιλήνης Γιάννης Καλδέλλης.

Όσο τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και καλώς, βέβαια, είμαστε ενθουσιασμένοι, δύο ποιήματα, νομίζω πως, δείχνουν αυτό που επισημαίνει ο καλός συνάδελφος Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης: τα Χριστούγεννα προβάλλουμε μόνο την εμπορική πλευρά τους κι όχι την πενυματική. Το παρακάτω ποιηματάκι, πριν πολλά χρόνια, ήταν σε βιβλίο της Δ΄ Δημοτικού: «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά / και μια καρδιά χοροπηδά / σαν άγριο κατσικάκι / Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά / θάχω και μπάλα απ’ τη νονά / και τραίνο από τον μπαμπά». Αιχμάλωτοι, λοιπόν, της οικονομικής αγοράς και μόνον αυτής, στις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Μας το υπενθυμίζει ο αξέχαστος θεολόγος και «ζωγράφος της ποιητικής τέχνης» Ελευθέριος Μάινας.

Παραθέτω το ποίημά του από το σχολικό βιβλίο Θρησκευτικών που, για πολλά χρόνια, διδάχθηκε στη Β΄ Γυμνασίου.