Χρήστος Γιανναράς (1935-2024)

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Ο θάνατος διακεκριμένου και σημαντικού ανθρώπου στο χώρο των γραμμάτων αποτελεί μέγιστη είδηση. Παλαιότερα γίνονταν γνωστός μέσα από τον έντυπο Τύπο, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Σήμερα γίνεται γνωστός και από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.

Το Σάββατο 24 Αυγούστου, σε ηλικία 89 ετών, έφυγε από τη ζωή ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ. Από τη στιγμή που ένας από τους δύο γιούς του, ο Σπυριδώνης όπως τον έλεγε ο ίδιος ο Γιανναράς, ανακοίνωσε στο Facebook τον θάνατό του, πάρα πολλά Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και ο ηλεκτρονικός Τύπος, γράφουν για τον κορυφαίο διανοητή και φιλόσοφο: αναμενόμενο γεγονός.

Δεν χωρά αμφιβολία πως ο Γιανναράς αφήνει πίσω του πλουσιότατη παρακαταθήκη - κληρονομιά. Βιβλία, άρθρα και συνεντεύξεις του θα συνεχίσουν να γεννούν αφορμές γόνιμου προβληματισμού, κυρίως σ’ ό,τι αφορά το ανθρώπινο πρόσωπο και την ελληνικότητα. Ο Γιανναράς είχε πιστούς αναγνώστες του έργου του. Είχε, όμως, και επίδοξους κατηγόρους. Η τελευταία συνέντευξή του στην εφ. ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ, στον δημοσιογράφο Δημήτρη Δανίκα, ξεσήκωσε πολλές αντιδράσεις, ειδικά οι θέσεις του για τον Ελευθέριο Βενιζέλο και την Τεχνητή Νοημοσύνη. 

Ο Γιανναράς υπήρξε και «πολιτικό» πρόσωπο. Πάμπολλες επιφυλλίδες του, παλαιότερα στο ΒΗΜΑ και από το 1993 στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, με κριτική και οξυδερκή ματιά, αφορούσαν την κατά καιρούς περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα. Σε αριστερούληδες και δεξιούληδες η πολιτική σκέψη του ήταν αιρετική. Αλλά και σε ευσεβιστές – παρεκκλησιαστικούς, αιρετική ήταν και η θεολογική σκέψη του. Για όλα αυτά παραπέμπω σ’ αυτό που έλεγε ο Πωλ Βαλερύ: «Αυτό που λέω με αλλάζει. Ακόμα και ειπωμένο στον εαυτό μου. Και ίσως είμαι προσδιορισμένος και διαμορφωμένος απ’ ό,τι έχω εκπέμψει – όχι απ’ ό,τι έχω υποστεί».

Στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του: «Τα καθ’ εαυτόν» (Αθήνα 1995), στην τελευταία παράγραφο, γράφει ο Γιανναράς: «Ένα ολόκληρο βιβλίο για να καταθέσω μόνο μιαν ένδειξη δρομοδειχτική: τον πόθο μου. Θέλω τη στιγμή της τελευταίας μου πνοής να φύγω με τη λαχτάρα του γυρισμού στην πατρίδα. Με το τρελό καρδιοχτύπι μιας ερωτικής προσμονής. Αυτό μόνο». Εύχομαι να εκπληρώθηκε ο πόθος του.

Αιωνία του η μνήμη. Ο Θεός να αναπαύει την ψυχή του.