Για τα «χασαπόσκυλα»

Είναι κοινή η διαπίστωση πως η πατρίδα μας διέρχεται μία παρατεταμένη κρίση του πολιτικού βίου της η οποία οφείλεται σε απουσία οράματος, με συνέπειες που οδηγούν σε εθνικά και κοινωνικά αδιέξοδα. Δύο αποσπάσματα, άκρως επίκαιρα, για το σημερινό «Ελλαδιστάν» – «Ελλαδέξ» των πολιτικών, κυβερνώντων και μη κυβερνώντων -τα «χασαπόσκυλα» καταπώς έλεγε ο «άγιος» Μακρυγιάννης- νομίζω ότι είναι σημαντικά. Το πρώτο προέρχεται από τη γραφίδα του Κωνσταντίνου Τσάτσου και το δεύτερο από τη γραφίδα του Γιώργου Σεφέρη. Ο πρώτος γράφει για την απουσία πολιτικής δεοντολογίας, ενώ ο δεύτερος επικρίνει τις παθογένειες του «Ελλαδιστάν» - «Ελλαδέξ» της εποχής που ζούσε οι οποίες, βέβαια, ισχύουν μέχρι σήμερα: απώλεια εθνικής κυριαρχίας, οικονομική υποδούλωση, δημογραφική κατάρρευση, αναξιοκρατία, έλλειψη εμπιστοσύνης στη δικαιοσύνης. Α.Ι.Κ.

«Κάτω από τους σκληρούς και ακίνητους νομικούς τύπους υπάρχει το πέλαγος των πραγμάτων. Από το πέλαγος αυτό αναδύονται δύο δυνάμεις που καταλαμβάνουν την εξουσία και καθορίζουν οι ιδέες κάθε φορά τον νομικό τύπο κατά τον οποίο θέλουν η εξουσία τους να διαμορφώνεται· έναν τύπο που συνήθως ανταποκρίνεται σχετικά, αλλά κάποτε και ελάχιστα, προς τις πραγματικές δυνάμεις που ορίζουν την πολιτική κοινωνία.

»Στην πραγματικότητα δεν εξουσιάζει ποτέ μόνος ένας και ποτέ όλοι. Εξουσιάζουν πάντα λιγώτεροι ή περισσότεροι που συμπίπτουν άλλοτε περισσότερο, άλλοτε λιγώτερο, με τους τύποις εξουσιαστές. Οι μερικοί αυτοί που εξουσιάζουν όταν είναι περισσότεροι, πλησιάζουν την πολιτεία στον τύπο της δημοκρατίας, όταν είναι λιγώτεροι την απομακρύνουν από αυτήν και την πλησιάζουν στον τύπο είτε της μοναρχίας είτε της ολιγαρχίας. Παρεμβάλλεται όμως και ο νομικός τύπος της πολιτείας. Όταν ο τύπος είναι δημοκρατικός τότε αποκτούν κάποια σχετική επιρροή, δηλαδή μετέχουν κατά κάποιον τρόπο οι περισσότεροι, οι πολλοί, στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας και πλησιάζει έτσι περισσότερο και η ουσία προς τη δημοκρατία. Όταν ο τύπος είναι μοναρχικός, τότε αποκτά επιρροή κυρίως ένα πρόσωπο, ο μονάρχης, ο τύραννος, ο δικτάτωρ, χωρίς βέβαια να παύη να είναι η πολιτεία ουσιαστικά ολιγαρχική. Έτσι έχομε πάντα στην ιστορία ολιγαρχίες που άλλοτε είναι «μοναρχίζουσες» και άλλοτε «δημοκρατίζουσες» και άλλοτε τέλος μένουν στη μέση, πολιτείες των λίγων» · [τηρείται η ορθογραφία του συγγραφέα].

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΤΣΟΣ. (2000). Πολιτική: Θεωρία Πολιτικής Δεοντολογίας, τ. Α΄. Αθήνα: Οι Εκδόσεις των Φίλων.

«Αποκαρδιωμένος όπως πάντα ύστερα από κάτι τέτοια, μολονότι τα είδα τόσες και τόσες φορές, όπου η βλακεία, η εγωπάθεια, η μωρία και η γενική αναπηρία της ηγετικής τάξης στη σημερινή Ελλάδα σε φέρνει στην ανάγκη να ξεράσεις. Γιατί; Γιατί είμαι δεμένος με αυτό τον τόπο και μολονότι δεν έχω καμιά απολύτως φιλοδοξία για πολιτική δράση, μου φαίνεται σαν ένα είδος ακρωτηριασμού να πω ξαφνικά να σας χέσω και να αποξενωθώ από όλα αυτά. Γιατί είμαι βέβαιος πως τούτοι οι ελεεινοί δεν αντιπροσωπεύουν τη ζωντανή Ελλάδα, δεν αντιπροσωπεύουν τίποτε και υπάρχουν άγνωστοι, πολλοί που δεν ξέρουν, αλλά που αξίζουν, που σε φωνάζουν».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ. (1985). Πολιτικό Ημερολόγιο: 1945-1947, 1949, 1952, τ. Β΄, Αθήνα: Ίκαρος.