Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει τους μακρόχρονους αγώνες της εργατικής τάξης για το δικαίωμα στην εργασία, την απεργία, το οκτάωρο κ.λπ. Ουδείς, όμως, μπορεί να αμφισβητήσει ότι μέσα στην εργατική τάξη έχουν εισχωρήσει αρκετοί «εργαζόμενοι», και με αυτόν τον όρο εννοώ εκείνους τους «εργαζόμενους», που η απασχόλησή τους είναι παρασιτική κι άχρηστη. Παλαιότερα ο αξέχαστος Μανόλης Ανδρόνικος, σ’ ένα άρθρο του στην εφ. ΤΟ ΒΗΜΑ (19/09/1980), με τίτλο: «Συνδικαλισμός και πνευματική εργασία» έγραφε πως «δίπλα στα αληθινά εργατικά συνδικάτα δημιουργήθηκαν άλλα, που μόνο εργατικά δεν μπορούν να θεωρηθούν, προβάλλουν με πείσμα τα αιτήματά τους και τα καλύπτουν κάτω από την αγωνιστική σημαία της μαχόμενης εργατιάς, που μόχθησε, πολέμησε και όχι σπάνια έχυσε το αίμα της για τα δικαιώματά της». Πρόκειται για τους γνωστούς «εργατοπατέρες» που βρίσκονται σε πολλά εργατικά σωματεία. Κάποιοι από δαύτους βρίσκονται και στην ΟΛΜΕ.
Αύριο, 28η Ιουνίου, είναι γνωστό ότι θα διεξαχθούν οι εξετάσεις μαθητών που επιθυμούν να φοιτήσουν στα Πρότυπα Σχολεία. Η ΟΛΜΕ, γνωστή για την αντίθεσή της στον θεσμό των Προτύπων Σχολείων – υποστηρίζει ότι αυτά τα σχολεία έχουν αντιπαιδαγωγικό και βαθιά ταξικό χαρακτήρα – κήρυξε τρίωρη στάση εργασίας για τους εκπαιδευτικούς που εμπλέκονται είτε σε επιτροπές είτε ως επιτηρητές, προκειμένου όπως λέγει να καλυφθούν συνδικαλιστικά και με αυτόν τον τρόπο να εκφράσουν την αντίθεσή τους στον θεσμό των Προτύπων Σχολείων, «στην υποχρεωτικότητα και στην άμισθη επιτήρηση», καθώς υποστηρίζει.
Φοβούμαι πως τέτοιες πρακτικές και νοοτροπίες, δεν έχουν κανένα έρεισμα στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα, η οποία παρότι είναι τραγική, δεν λείπουν και οι αναλαμπές όπως είναι η ίδρυση νέων Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων.
Η ιστορία των Προτύπων Σχολείων, όταν αυτά βέβαια επιτελούν σημαντικό παιδαγωγικό και διδακτικό έργο, δείχνει ότι έναντι ενός κλειστού εκπαιδευτικού συστήματος, που στην πράξη είναι τυφλό και μετριοκρατικό, το οποίο μάλιστα χρόνια συντηρούμε, υπάρχει η εκπαίδευση και τα σχολεία που μπορούν να ξεχωρίσουν, σχολεία δημόσια έναντι των ιδιωτικών, με σχολική κουλτούρα όπου μαθητές και δάσκαλοι πιστεύουν πως μπορούν να γίνουν καλύτεροι, ανεβάζοντας κατακόρυφα τον πήχη για όλους, ακόμη και για τους γονείς των μαθητών που φοιτούν σ’ αυτά. Στην προκείμενη, όμως, περίπτωση γι’ αυτά τα σχολεία, στην ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα, ευδοκιμούν άκρως αντιπαιδαγωγικές απόψεις. Όμως, άλλη γνώμη φαίνεται να έχουν κορυφαίοι διανοούμενοι όταν μιλούν για τους «παιδαγωγικομαθείς» και θορυβώδεις τενεκέδες που αρνούνται καίριες αλλαγές στην εκπαίδευση. Όπως λόγου χάριν ο Πολωνός κοινωνιολόγος και στοχαστής Zygmunt Bauman, ο οποίος υποστηρίζει πως το καλό που στην εκπαίδευση μανιωδώς επιδιώκουμε, αύριο κάποιοι θα βρεθούν να το απαξιώσουν, αυτό που τη μια μέρα το εκθειάζουμε, την επομένη μέρα θα το αντιμετωπίσουμε με απαρέσκεια, γιατί απλά δεν το αντέχουμε ή δεν μας ταιριάζει, ιδεολογικά, παιδαγωγικά, διδακτικά.
Στα Πρότυπα και κατ’ επέκταση στα Πειραματικά Σχολεία, δάσκαλοι και μαθητές, αν και… σκοντάφτουν στο δάπεδο της σχολικής τάξης… μπαίνουν στη διαδικασία και τολμούν διδακτικές πρακτικές που βρίσκονται μακριά από την τυραννία της αυτιστικής εκπαιδευτικής ιδιολέκτου, παλεύουν για την ΑΡΙΣΤΕΙΑ χωρίς, θέλω να πιστεύω, να τη θεωρούν ρετσινιά. Θου, Κύριε, φυλακήν τω στοματί μου…
Μήπως οι συνδικαλιστές της ΟΛΜΕ ήρθε ο καιρός σοβαρά να στοχασθούν πάνω σ’ αυτό που γράφει ο πολύς Γιώργος Σεφέρης στην εισαγωγή του στην Έρημη Χώρα του Τόμας Έλιοτ; «Στη βάση κάθε συζήτησης εξυπακούεται ένα σιωπηρό συμβόλαιο. Χωρίς αυτό έχουμε ίσως πολλούς παράλληλους μονολόγους, αλλά δεν έχουμε δ ι ά λ ο γ ο. Για την ώρα είμαστε η χώρα των παράλληλων μονολόγων». Ψιλά γράμματα για την ΟΛΜΕ.
ΣΠΥΡΟΣ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑΣ, «Αγόρι με τιράντες», (1925). Λάδι σε χαρτόνι, 60Χ51εκ. Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου.
Μὲ ἀπόλυτο σεβασμὸ στὴν ἄποψή σας θεωρῶ ὅτι τὰ λεγόμενα Πρότυπα σχολεῖα δὲν πρέπει νὰ ἰδωθοῦν ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ γενικότερο πλαίσιο ἑνὸς ἀποχαλινωμένου νεοφιλελευθερισμοῦ, ὁ ὁποῖος διαθέτει ὡς θεμελιῶδες δόγμα του ἕναν τεχνητὸ καὶ ἀπολύτως ὑποκριτικὸ ἐλιτισμό... Στὴ βάση του ἀντιδημοκρατιτκός, ἀντικοινωνικὸς καὶ ἀντιπαιδαγωγικός. Θὰ μποροῦσαν νὰ εἰπωθοῦν πολλά. Τὸ κυριότερο, κατὰ τὴν ἄποψή μου, εἶναι ὅτι ἡ πρεμούρα τοῦ Ὑπουργείου γιὰ μία ἄλλη ἐκπαίδευση ἀξιώσεων θὰ μποροῦσε νὰ ἐφαρμοστεῖ σὲ ὅλα τὰ σχολεῖα ἐνισχύοντας ἔτσι, ὅπως ἄλλωστε ἐπιτάσσει καὶ τὸ Σύνταγμα, τὸν καθολικὸ δημόσιο χαρακτήρα τῆς ἐκπαίδευσης.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌσο και αν επιθυμούμε να ωραιοποιήσουμε την κατάσταση, η ΟΛΜΕ έχει δίκιο. Και δεν εννοώ ότι έχει δίκιο από ιδεολογικής σκοπιάς αλλά κυρίως από επιστημονικής. Ο διαχωρισμός των μαθητών, γενικά αλλά και ειδικά με τον τρόπο που γίνεται για την επιλογή των Προτύπων και των Πειραματικών, δεν έχει καμία επιστημονική βάση. Αυτό το οποίο συμβαίνει στην ουσία με αυτήν την αλλαγή, είναι η εκπαραθύρωση της επιστημονικής εξέλιξης του τελευταίου αιώνα σε ότι έχει σχέση με την παιδαγωγική επιστήμη. Πέρα από τα παραπάνω, δυστυχώς, και το γνωρίζω σε προσωπικό επίπεδο, η επιλογή του μη διαλόγου, κυρίως με επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις, είναι πάγια από πλευράς υπουργείου επί Κεραμέως. Σε ερώτηση προς άτομο με υψηλόβαθμη θέση μέσα στο Υπουργείο με ποιο σκεπτικό εφαρμόζονται αυτές οι αλλαγές, η απάντηση ήταν γιατί έτσι θέλουμε εμείς. Αυτή η απάντηση από μόνη της, δεν τεκμηριώνει καμία επιστημονική διαδικασία αλλά κυρίως βασίζεται σε μια αμετροέπεια πρωτοφανή για άτομα που κατέχουν τέτοιες θέσεις. Αυτά εν ολίγοις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝὰ μὲ συγχωρεῖται γιὰ τὴ δευτερολογία ἀλλὰ ἐπειδὴ ἤμουν συνοπτικὸς καὶ δὲν θέλω αὐτὸ νὰ ἐκληφθεῖ ὡς ἀδυναμία ἐπιχειρημάτων, ἐπιτρέψτε μου νὰ παραθέσω μία συνολικότερη ματιά:
ΑπάντησηΔιαγραφήΤὰ Πρότυπα σχολεῖα τῆς κ. Κεραμέως ἀποτελοῦν τὸ ἐνώτιο τῶν νεοφιλελεύθερων κεφαλῶν…
Τὸ πλαίσιο λειτουργίας τους εἶναι προδήλως ἀντιδημοκρατικό, γιατὶ κουρελιάζει τὴν (ἔστω ἀστικὴ) συνταγματικὴ ὑποχρέωση καθολικῆς δημόσιας ἐκπαίδευσης. Διαφορετικὴ χρηματοδότηση, ἀπαίτηση αὐξημένων προσόντων τῶν διδασκόντων (ἐνῶ οἱ ἄδειες γιὰ ἐκπαιδευτικοὺς λόγους ἔχουν καταργηθεῖ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια…). Ἡ δὲ ἀξιοτίμητη ἀριστεία μεγαλουργεῖ, καθῶς ὀλιγόμηνα σεμινάρια ἀρκοῦν νὰ ἰσοφαρίσουν μεταπτυχιακὰ καὶ διδακτορικά… Ὅσο γιὰ τὴ δυνατότητα ἰσότιμης πρόσβασης στὴ γνώση, αὐτὴ ἀποτελεῖ πιὰ … παλαιοκομματικὴ ἰδεοληψία!
Ἡ ἀντικοινωνικότητα ποὺ εἰσβάλλει ὁρμητικὴ στὰ σχολεῖα ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν καλλιέργεια τοῦ πολλάκις διαπιστωμένου ἀπὸ τὴ συγκεκριμένη κυβέρνηση ἐλιτισμοῦ…τῶν ἡμετέρων. Διαμορφώνονται συνθῆκες θερμοκηπίου, ἐφόσον ἡ κουλτούρα ποὺ ἐπιχειρεῖται νὰ ἐμπεδωθεῖ δὲν ἔχει σχέση μὲ τὴν ἀλληλεπίδραση τῆς διαφορετικότητας, τοῦ συνεργατικοῦ πνεύματος, τῆς συνοχῆς, τοῦ αἰσθήματος τοῦ συνανήκειν.
Τὸ ἀντιπαιδαγωγικὸ κλίμα τῶν «πρότυπων» τάξεων στερεῖ τὴ μαθησιακὴ διαδικασία ἀπὸ τὴν πολυφωνία, ποὺ εἶναι ἡ ἠχὼ τῆς κοινωνίας, καὶ ἀπὸ τὴ συμβολὴ σὲ αὐτὴ ὅλων τῶν μαθητικῶν δυνατοτήτων. Οἱ μαθητὲς/-τριες ἐθίζονται στὸν ζουγκλοειδῆ ἀνταγωνισμό, ποὺ ἔτσι κι ἀλλιῶς ἀποτελεῖ τὸ ὅραμα τοῦ νεοφιλελεύθερου ἀνθρωπότυπου ὡς «μοναχικοῦ ἐμπορεύματος».
Τὰ ἀντιεργασιακὰ ἀντανακλαστικὰ τῆς κυβέρνησης βρίσκουν καὶ ἐδῶ τὶς πολυπόθητες ἀξίες τῆς ἐλαστικότητας, καθυπόταξης καὶ ἀνασφάλειας, ἀφοῦ χάνονται ἑκατοντάδες ὀργανικὲς θέσεις ἐκπ/κῶν. Οἱ τελευταῖοι βέβαια εἶναι ὑποχρεωμένοι καὶ ἀυτοὶ νὰ ἐπιδίδονται σὲ ἕνα ἀέναο κυνῆγι σεμιναρίων, μετεκπαιδεύσεων καὶ πάσης φύσεως μοριοδότησης προκειμένου νὰ ἐπιβιώσουν ἀπὸ τον, κάποτε συνάδελφο, καὶ νῦν οἰονεὶ ἐχθρό…
Στὴν κατρακύλα αὐτὴ ἐκεῖνο ποὺ κατεξοχὴν φαίνεται νὰ ἀργοπεθαίνει εἶναι ἡ ἴδια ἡ ἐκπαιδευτικὴ διαδικασία καὶ ἡ ὁλόπλευρη ψυχοσωματικὴ καὶ γνωστικὴ συγκρότηση τῶν παιδιῶν μεταβάλλοντας τὴν παιδαγωγικὴ σὲ μουσειακὴ πιὰ ἐπιστήμη.
Ὅλα αὐτὰ βέβαια ἡ κυβέρνηση τὰ διαγράφει ὡς παρωχημένο συνδικαλισμό. Ὅσο καὶ νὰ διαστρεβλώνονται ὅμως οἱ ἔννοιες, τὰ σημαινόμενα ποὺ σημαίνουν, βωοῦν. Τὸ ζήτημα εἶναι νὰ μὴν τοὺς δώσουμε τὴ εὐκαιρία νὰ ἀντηχοῦν καὶ νὰ κανοναρχοῦν τὴν κοινωνία ποὺ θέλουν.
Νὰ μὲ συγχωρεῖτε γιὰ τὸ "μὲ συγχωρεῖται" τοῦ δεύτερου σχολίου μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣας ευχαριστώ για τα σχόλια. Ιδιαιτέρα ευχαριστώ τον συνάδελφο του adrahti.blogspot.com του οποίου συχνά διαβάζω και απολαμβάνω τα δημοσιεύματά του. Τον ή την DP δεν τον/την γνωρίζω. Ωστόσο, αν και ανώνυμο, ευπρόσδεκτο το σχόλιό του/της.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπιτρέψτε τη δική μου απάντηση – σχόλιο:
Η ΟΛΜΕ εκπροσωπείται από όλα τα πολιτικά κόμματα, ένα μεγάλο κομμάτι της είναι και η νεοφιλελεύθερη Ν.Δ. Ωστόσο, οφείλω εδώ να πω το εξής: δεν αρνούμαι την ύπαρξη και την αξία της ΟΛΜΕ που, ως συνδικαλιστικό σωματείο, πολλά έχει προσφέρει στα εκπαιδευτικά πράγματα. Εκείνο στο οποίο ασκώ κριτική είναι η λανθάνουσες επί χρόνια πολιτικάντηκες νοοτροπίες ενός κακέκτυπου συνδικαλισμού, που λέει ΟΧΙ σε όλα, και που την λανθάνουσα νοοτροπία καίρια επισημαίνει το απόσπασμα από το άρθρο του μακαρίτη Μ. Ανδρόνικου. Τέλος πάντων, από πολιτικο-κομματικής απόψεως μόνον αυτά, γιατί στο άρθρο μου δεν «κάμω πολιτική» και ούτε την επιθυμώ.
Όσον αφορά τα ΠΠΣ, ειλικρινά δεν ωραιοποιώ την κατάσταση που επικρατεί σ’ αυτά. Γνωρίζω πάρα πολύ καλά τι γίνεται. Στη συζήτηση, όμως, που εδώ και χρόνια για αυτά γίνεται, ερωτώ τα εξής: ποια παιδαγωγική επιστήμη τα θεωρεί ελιτίστικα σχολεία και σχολεία που διαχωρίζουν κοινωνικά, οικονομικά, παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά τους μαθητές; Αυτή η άποψη είναι άκρως παραπλανητική. Τα ΠΠΣ δεν είναι ιδιωτικά είναι δημόσια σχολεία! Μήπως ξεχνάμε την βαριά ιστορία και κληρονομιά των Πειραματικών Σχολείων του Αλέξανδρου Δελμούζου στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκης και το Βόλο; Ξεχνάμε την Ιερή Τριετία του Μίλτου Κουντουρά στο Διδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης; Σχολεία που στη σύγχρονη δημοκρατική ιστορία της εκπαίδευσης υπήρξαν πρότυπα με όλη τη σημασία της λέξεως, τόσο για το διδακτικό έργο τους όσο και για τις δημοκρατικές ιδέες τους• ευτυχώς στις ημέρες μας, έστω και ελάχιστοι, τολμάμε να κρατάμε αναμμένο το κερί της μνήμης τους, κι ας θεωρούμαστε αποσυνάγωγοι εκπαιδευτικοί του εκπαιδευτικού συστήματος.
Δεν είναι κακό να σεβόμαστε την διαφορετικότητα… και στα σχολεία μας. Έχει την ομορφιά της και την πρόκλησή της. «Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα» λέγει η σοφή παροιμία. Η Αριστεία είναι διαφορετικότητα, όταν βέβαια αυτή λειτουργεί σε παιδαγωγικά πλαίσια, με άμιλλα, με σεβασμό κι όχι σε πλαίσια αθέμιτου ανταγωνισμού.
Τέλος, για πολλοστή φορά επαναλαμβάνω όσα έλεγε ο πολύς Κορνήλιος Καστοριάδης σε μια συνέντευξή του, κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο – τα υιοθετώ μέχρι κεραίας - «Για να υπάρξει πραγματική εκπαίδευση, με την αυστηρή έννοια του όρου, υπάρχει μια βασική προϋπόθεση: είναι ότι αυτή η εκπαιδευτική διαδικασία γίνεται αντικείμενο επένδυσης και πάθους και από τους εκπαιδευτές και από τους εκπαιδευόμενους και, για να το πω καθαρά, ότι αν δεν υπάρχει έρωτας μες στην εκπαίδευση δεν υπάρχει εκπαίδευση! Εάν κάποιος κάτι μαθαίνει μέσα στο σχολείο είναι διότι, διαδοχικά, έναν καθηγητή σε κάποια τάξη – και στο πανεπιστήμιο ακόμη – τον ερωτεύεται και τον ερωτεύεται διότι βλέπει ότι αυτός ο ίδιος ο καθηγητής είναι ερωτευμένος με αυτό που διδάσκει. Λοιπόν, για να τα πω επίσης καθαρά και για να γίνω πλήρως απεχθής σ’ αυτούς που με ακούνε, σήμερα οι εκπαιδευτικοί ασχολούνται με τις επαγγελματικές τους διεκδικήσεις, οι οικογένειες ασχολούνται με το να πάρει το παιδί ένα «χαρτί» και τα παιδιά ασχολούνται με οτιδήποτε άλλο εκτός από την επένδυση των πραγμάτων που μαθαίνουν. Λοιπόν, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει εκπαίδευση».
Δεν μπορώ να γνωρίζω αν και σε αυτή τη νέα περίοδο λειτουργίας που μπαίνουν τα ΠΠΣ θα πετύχουν. Όμως, δεν παύω να ελπίζω. Αξίζουν πάντως την εμπιστοσύνη και τη στήριξή μας. Μακριά από μικροπολιτικές του ενός ή του άλλου κόμματος, και μακριά από παραπλανητικές απόψεις που για αυτά, κάθε μέρα συσσωρεύονται στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. «Νισάφι πια» με την παραπληροφόρηση. Αλλά και να αποτύχουν, ελπίζω να έχουν προσπαθήσει για κάτι καλύτερο στην εκπαίδευση! «Προσπάθησες, απέτυχες. Άνευ σημασίας. Να προσπαθήσεις ξανά. Να αποτύχεις ξανά. Να αποτύχεις καλύτερα…», θυμίζει ο Σάμιουελ Μπέκετ.
Με την ανοχή της φιλοξενίας σας, φοβάμαι ότι ο έρωτας στην εκπαίδευση, όπως ορθότατα επισημαίνει ο Καστοριάδης, δεν μπορεί να ξεδιπλωθεί και να πλάσει συνθήκες, όταν τίθεται σ' αυτόν οποιοσδήποτε πήχυς και εν
ΑπάντησηΔιαγραφήπροκειμένω αυτός των έκτακτων και ειδικών εξετάσεων διαχωρισμού.
Αγαπητέ μου συνάδελφε, πόσο χαίρομαι για το διάλογό μας!!! Μακάρι να είμασταν δια ζώσης και να συζητούσαμε. Σ' εκτιμώ βαθύτατα και το γνωρίζεις αυτό. Ο παιδαγωγικός έρωτας και η παιδαγωγική αγάπη, που τόσο ποιητικά περιγράφει ο Πλάτων στο Συμπόσιο, στην εκπαίδευση δεν μπορεί να υφίστανται διαχωρισμούς, είναι για όλους: διδασκάλους και μαθητές. Ας μην δορυβούμεθα: σε καιρούς εκπαιδευτικής μετριοκρατίας και απαιδευσίας, μικρό μπορεί να είναι το λιθαράκι που θα βάλλουν τα ΠΠΣ. Αν, βέβαια, καταφέρουν και το βάλουν, κι αν ληφθούν σοβαρά υπ' όψιν αυτά που λέγει ο πολύς Καστοριάδης. Όλα τα άλλα είναι για τους πολιτικάντηδες, παντός χρώματος: μπλε, πράσινο, κόκκινο, προρτακαλί, μαύρο και πάει λέγοντας. Σ' ευχαριστώ για την έγνοια και το ενδιαφέρον σου. Με εκτίμηση ΘΑΝΑΣΗΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ κι εγώ. Σκοπός του διαλόγου άλλωστε είναι πρωτίστως η σχέση. Όχι η συμφωνία.
ΑπάντησηΔιαγραφή