«[…] τα ποιήματα πάντα απειθούν και σε προδίδουν»

«[…] τα ποιήματα πάντα απειθούν και σε προδίδουν». ΝΙΚΟΣ ΑΛΕΞΗΣ ΑΣΛΑΝΟΓΛΟΥ

Άλκης Πιερράκος, Dans la rue. ΠΗΓΗ: ALPHA BANK ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Αντώνης Ζέρβας: αρχιτεκτονική των λέξεων!

ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΡΒΑΣ. Η πρόσκληση, στο: Ερουρέμ, τχ. 3ο, Δεκέμβριος 1995, σσ. 40-41.

Robert Plant: αξεπέραστος... και στα χέρια του κιθαρωδού σπαράζει η κιθάρα!!!

ΠΗΓΗ: AustinCityLimitsTV

Αφετηρία για ανηφορική ατραπό!!!

Σκίτσο του Αντώνη Στασή, μαθητή της Α΄ Λυκείου.

Από τη Μεταφυσική του Σώματος!

Δ΄ Κυριακή των Νηστειών - Ιωάννου της Κλίμακας. Πορεία ανάβασης ανηφορική. Ο αξέχαστος Χρήστος Γιανναράς, σπουδάζοντας στην Κλίμακα του Αγίου Ιωάννου Σιναΐτη, στο κλασικό πια έργο του «Η Μεταφυσική του Σώματος», στον πρόλογο του γράφει πως ετούτο το βιβλίο, ως διδακτορική διατριβή που είχε υποβληθεί στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, «αντιπροσωπεύει και μιαν αποτυχία». Ωστόσο, η πρώτη δημοσίευση του βιβλίου (Αθήνα 1971, εκδόσεις Δωδώνη), έφερε την ελπίδα πιστά να υπηρετήσει τη ζωή της Εκκλησίας, μακριά από τους γνωστούς ευσεβισμούς που ακόμα και σήμερα την ταλαιπωρούν. «Αυτή η ελπίδα είναι και η μόνη παρηγοριά στα στενά όρια των ανθρώπινων διχογνωμιών περί τα μέγιστα και τίμια», γράφει ο αλησμόνητος Γιανναράς. Α.Ι.Κ.

«Η Κλίμακα μας βεβαιώνει ότι ο έρωτας είναι πάθος κοινό επί σωμάτων και επί ασωμάτων – τόσο όταν αναφέρεται σε ανθρώπινα πρότυπα όσο και όταν αναφέρεται στο πρόσωπο του Θεού.

“Ο όντως ερών,

αεί του φιλουμένου φαντάζεται το πρόσωπον,

και τούτο ένδον ενηδόνως περιπτύσσεται.

Ο τοιούτος

ουκέτι ουδέ καθ’ ύπνους ηρεμείν του πόθου δύναται,

αλλά κακεί τω ποθουμένω προσαδολεσχεί.

Ούτως επί σωμάτων,

ούτως επεί ασωμάτων πέφυκε γίνεσθαι”.

Το “πέφυκε” αναφέρεται στο συστατικό της φύσεως ιδίωμα, στη φυσική καταβολή της ερωτικής αναφοράς. […] Στον έρωτα το αγαπημένο πρόσωπο καλύπτει κάθε χώρο σε κάθε στιγμή, είναι παντού με ένα τρόπο που δεν είναι επιθυμία μόνο η προτίμηση και νοσταλγία, αλλά άμεση κοινωνία προσωπικής παρουσίας ή οδυνηρής ελλείψεως απουσία».

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ. (1971). Η Μεταφυσική του Σώματος. Σπουδή στον Ιωάννη της Κλίμακος. Αθήνα: Δωδώνη, σσ. 154-155.

Κάπου εδώ, έχω την αίσθηση, κάτι το συνταρακτικό μας λέει κι ο Οδυσσέας Ελύτης, στον Ήλιο τον Πρώτο: «Ό, τι αγαπώ γεννιέται αδιάκοπα /  Ό,τι αγαπώ βρίσκεται στην αρχή του πάντα». Α.Ι.Κ

Κάτι... σαν Δελτίο Τύπου...

Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Μαθητές/τριες της Α΄ Λυκείου και τέσσερεις συνοδοί εκπαιδευτικοί του σχολείου μου (Πρότυπο ΓΕ.Λ. Μυτιλήνης του Πανεπιστημίου Αιγαίου), από τις 15 έως και τις 20 Μαρτίου, δια μέσου της Θεσσαλονίκης, της Μητέρας Θεσσαλονίκης όπως την έλεγε ο Θεσσαλονικιός λογοτέχνης Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, ταξίδεψαν και επισκέφθηκαν πανέμορφους τόπους στην ιστορική πόλη των Ιωαννίνων. Η εκδρομή είχε εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό περιεχόμενο.

Τόποι και περιοχές στη Θεσσαλονίκη για ένα βράδυ κι ένα πρωινό - τόποι, δρόμοι, μονοπάτια και γεύσεις στα Γιάννενα, από μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς χρωματίστηκαν με μαγικές λέξεις και εικόνες! Από την ηχώ τους, πολλές οι συγκινήσεις, πολλά τα παιχνίδια των αντικαθρεφτισμάτων, που μεταμόρφωσαν ψυχές και σώματα. Καταπώς το λέει ο Φαίδρος στο Σωκράτη, στο «Χορός και Ψυχή» του Paul Velery: «Οι εικόνες σου δεν γίνεται να μείνουν μόνο εικόνες!»

Θεσσαλονίκη και Γιάννενα κατέχουν τρεις θεμελιώδεις πτυχές ιστορικών πόλεων: της περιπλάνησης, της ομορφιάς και της ισχυρής παρουσίας στις τέχνες και στα γράμματα.

Μαθητές/τριες και εκπαιδευτικοί, ως οδοιπόροι, προσκυνητές, φυσιολάτρες, γευσιγνώστες, περιπατητές και ταξιδιώτες, με τα εκδρομικά τους σακίδια στην πλάτη, ανακάλυψαν μυστικά περάσματα της φύσης, της ζωής και της ανθρώπινης ύπαρξης.

Τέλος, η παραμονή στο κλεινόν άστυ, την πρωτεύουσα του ελλαδικού κρατιδίου, λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών και απαγορευτικού απόπλου των πλοίων, ένα βράδυ και μια ημέρα, σε μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς έδωσαν την ευκαιρία να περπατήσουν σε δρομάκια κάτω από την Ακρόπολη και να αφουγκραστούν φωνές κατοίκων της ένδοξης πόλης των Αθηναίων.

Ξημερώνει Κυριακή... αλλάζουμε την ώρα... Αγρύπνια απόψε!!!

«…Κι είναι ο χρόνος μια μεγάλη εκκλησία, μ’ ακούς

Όπου κάποτε οι φιγούρες

Των Αγίων

Βγάζουν δάκρυ αληθινό, μ’ ακούς

Ένα πέρασμα βαθύ να περάσω

Περιμένουν οι άγγελοι με κεριά και νεκρώσιμους ψαλμούς

Πουθενά δεν πάω, μ’ ακούς

Ή κανείς ή κι οι δύο μαζί, μ’ ακούς…».

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ. (1993). Το Μονόγραμμα. Αθήνα: Ίκαρος, σ. 18.

ΠΗΓΗ: Μουσικές Περιηγήσεις

Αγρύπνια, αψηλάφητο ζώο!
Δίχως, μια στάλα στοργή,
σ' όσους διψάν για χίμαιρες, γέρνεις
την κούπα σου που 'ναι πάντα αδειανή.

Κι ενώ περνά η νύχτα κατάλευκη,
βροχερή σαν Κυριακή,
ξέρω γιατί, στ' αυτί που σπαράζει,
χιμάς και γλείφεις σαν το σκυλί.

Δεν αγαπάς!Αφήνεις τους ψύλλους σου,
τους ήχους που φτάνουν από μακριά,
αγρύπνια, κακόφωνο όργανο,
που αλέθεις των εκλεκτών το "ωσαννά".

Αγρύπνια της κόλασης κήτος,
είναι το φιλί σου φωτιά.
Αφήνει μια γεύση από σίδερο,
που 'χουν ξηλώσει από καράβια παλιά.

Τζαζ ιστορίες και ανησυχίες

Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Γνωρίζω τον Σάκη Παπαδημητρίου από τη Θεσσαλονίκη. Ήταν η χρονιά του 1994, χρονιά που έκανε την έκδοση δύο σημαντικών βιβλίων του για την τζαζ. Στον πανεπιστημιακό εκδοτικό οίκο University Studio Press, όπου τότε εργαζόμουν ως υπεύθυνος εκδόσεων, ο Σάκης είχε έρθει για να εκδώσει την Εισαγωγή στην τζαζ και το βιβλίο του: Leonard Bernstein. Τζαζ και κλασική - "δυτικές συνοικίες" - παραπομπές και συνειρμοί. Πολλές ήταν τότε οι στιγμές – μοναδικές θα τις χαρακτήριζα – που συζητώντας μαζί του, είχα τη χρυσή ευκαιρία να διευρύνω τη σχέση μου με την τζαζ μουσική. Ήξερα, βέβαια, ότι η υπόθεση της τζαζ στην Ελλάδα ήταν, και συνεχίζει βέβαια να είναι, αδιαχώριστα συνδεδεμένη με το όνομα του Σάκη Παπαδημητρίου. Το μόνο, ωστόσο, που δεν φανταζόμουν ήταν ότι ο μουσικός αυτός δημιουργός, ποιητής, πεζογράφος και παραγωγός ραδιοφωνικών εκπομπών, θα ήταν τόσο απλός και οικείος αλλά και πρωτοπόρος άνθρωπος. Ενθυμούμαι πολύ καλά τα θλιβερά γεγονότα της συναυλίας με τη Γεωργία Συλλαίου που είχε κάμει ο Σάκης Παπαδημητρίου στη Ροτόντα, τότε που μαινόμενοι «χριστιανομαθημένοι» χούλιγκαν «πιστοί» είχαν εισβάλλει στο μοναδικό για το είδος του αυτό μνημείο και τα είχαν κάμει γυαλιά καρφιά. Αντιδρούσαν βλέπετε στην «παραβίαση» της ιερότητας του χώρου, ο οποίος όμως για την ίδια την ιστορία της ανεξάντλητης αυτής πόλης, της Θεσσαλονίκης, εγγράφεται ως μνημείο όχι μόνο θρησκευτικό, αλλά και ως μνημείο – σύμβολο της ιστορικής πολυπολιτισμικής φυσιογνωμίας της· αξίζει κανείς να διαβάσει το συλλογικό τομίδιο: Η Ροτόντα στον "Κύκλο με την Κιμωλία"

Ο Σάκης Παπαδημητρίου έχει το ακριβό προνόμιο να συνταιριάζει άψογα το ρόλο του μουσικού δημιουργού με αυτόν του κριτικού. Όλα του σχεδόν τα βιβλία και η δράση του, από τη μαγευτική «Διαγώνιο» μέχρι τις ανεπιτήδευτες ραδιοφωνικές παραγωγές του, φέρουν το στίγμα της πρωτοτυπίας που αντιστέκονται στο κυρίαρχο συρμό της βιομηχανοποιημένης μουσικής των ημερών μας. Σ’ αυτό το δέκατο έβδομο βιβλίο του, πάνω απ’ όλα ο αφηγητής Σάκης Παπαδημητρίου, ανήσυχα και απρόβλεπτα μας ξετυλίγει προσωπικές ιστορίες και περιπέτειες του, ταξίδια και φεστιβάλ, πρόσωπα, βιβλία και δίσκους, «ανοίγει» την τζαζ σ’ άλλες καλλιτεχνικές μορφές: τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, το θέατρο, το χορό, τη φωτογραφία. Πρόκειται για ένα βιβλίο όπου τα κριτήρια αξιολόγησης κυριαρχούνται από το πνεύμα της τζαζ. Διαρθρωμένο σε τρία μέρη· στο μεν πρώτο, με «έδρα τη Θεσσαλονίκη», απεικονίζει μνήμες από τα νεανικά χρόνια του, στο δεύτερο, σχολιάζει βιβλία με θέμα τη τζαζ και βιογραφεί μουσικούς, στο δε τρίτο, επανεκτιμά ορισμένες σύγχρονες κριτικές τάσεις που αφορούν το συγκεκριμένο μουσικό ρεύμα, όπως λόγου χάριν την πολεμική του Adorno, το «νέο πνεύμα» του Le Corbusier και του Δ. Μητρόπουλου.

Είπαν πως η τζαζ είναι κατεξοχήν τέχνη του αυτοσχεδιασμού. Εξού και η πολλαπλότητα των στοιχείων της, της βαριάς κληρονομιάς της: η γέννησή της στη Νέα Ορλεάνη, τα σπιρίτζουαλ, τα μπλουζ, τα μίνστρελ, το σουίνγκ, η αφροκουβανέζικη επίδρασή της. Ο Σάκης Παπαδημητρίου βιώνει εκπληκτικά τον καλλιτεχνικό αυτό ορίζοντα, δίνοντάς μας απλόχερα για άλλη μια φορά, μέσα από ένα μουσικό σχολείο που ξεκινάει από το 1975 στο Β΄ Πρόγραμμα και φτάνει σε εκπομπή της ΕΡΤ3 με την «παγκοσμιότητα της τζαζ», ένα βιβλίο ουτοπικό.

ΠΗΓΗ: Σάκης Παπαδημητρίου

Συνομιλώντας με τον Βασίλειο Γεώργα

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΛΟΥΚΑ, μαθητή της Β΄ Λυκείου

Πριν ένα μήνα σχεδόν, το σχολείο μας είχε τη χαρά και την τιμή να φιλοξενήσει τον κ. Βασίλειο Γεώργα, φιλόλογο και συγγραφέα του «Γλωσσαρίου στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη». Στο πλαίσιο αυτής της συνάντησης, ομάδα μαθητών, που συμμετέχει και στον Μαραθώνιο Ανάγνωσης της καζαντζακικής Οδύσσειας, την οποία οργανώνει το Ελληνικό παράρτημα της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, συνομίλησε μαζί του.

Αρχίζοντας από το «Γλωσσάρι στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη» ο κ. Γεώργας είπε πως είναι ένας ερμηνευτικός οδηγός που καλύπτει γλωσσικά το λογοτεχνικό έργο (μυθιστορηματικό, ποιητικό, ταξιδιωτικό, θεατρικό, φιλοσοφικό) του συγκεκριμένου δημιουργού. Θεμελιώδη στόχο έχει να καταστήσει κατανοητές στους αναγνώστες του έργου του μεγάλου Κρητικού τις εκατοντάδες δυσερμήνευτες λέξεις που χρησιμοποιούσε στον λόγο του και να τον φέρει πιο κοντά στην ιδιότυπη και ξεχωριστή γλώσσα του. Το καθοριστικό έναυσμα για την πρώτη επαφή του συγγραφέα με τη γλώσσα και το έργο του Καζαντζάκη δόθηκε στην πρώιμη εφηβεία του, όταν ο νονός του, φιλόλογος ως προς το επάγγελμα, του δώρισε τον «Φτωχούλη του Θεού», μέσα από τις σελίδες του οποίου πρωτογνώρισε το ιδιόμορφο λεξιλόγιο του Καζαντζάκη.

Παράλληλα, με το «Γλωσσάρι στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη», ο κ. Γεώργας μας είπε ότι από το 2005, άρχισε να αποδελτιώνει δυσνόητες και άγνωστες λέξεις από τα έργα του Κωστή Παλαμά κατά το πρότυπο του προαναφερθέντος πρώτου έργου του. Το γλωσσάρι που σήμερα έχει καταρτίσει βρίσκεται στο τελικό στάδιο ελέγχου και επεξεργασίας διαθέτοντας έξι χιλιάδες λήμματα κατά προσέγγιση. Επίσης, από το 2013 άρχισε να ασχολείται λεξικογραφικά με το έργο του Στράτη Μυριβήλη αποδελτιώνοντας άγνωστες λέξεις από τα λογοτεχνήματά του. Το σχετικό γλωσσάρι των επτά χιλιάδων λημμάτων από το σύνολο του λογοτεχνικού έργου του είναι έτοιμο προς έκδοση. Πριν από λίγο καιρό έκανε πρόταση σε τοπικό εκδοτικό οίκο να αναλάβει την έκδοση και κυκλοφορία του. Τέλος, από το 2016 άρχισε να αποδελτιώνει λέξεις και από τα έργα του Αργύρη Εφταλιώτη, με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί 4.500 λήμματα από το σύνολο του έργου του. Και αυτό το γλωσσάρι είναι έτοιμο και περιμένει τη σειρά του για το τυπογραφείο, σε περίπτωση που βρεθεί εκδοτικός οίκος πρόθυμος να αναλάβει την έκδοσή του.

Η συνέντευξη δόθηκε στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Πρότυπου ΓΕ.Λ. Μυτιλήνης του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Την ημέρα της συνέντευξης συμμετείχαν οι παρακάτω μαθητές: Χρήστος Λουκάς, Παναγιώτα Λαμπούση, Κατερίνα Κριπιντήρη, Μαρία Ζουμπαδέλλη, Χριστίνα Αντωνακέλλη, Μαρία Λιαδάκη. Έλειπαν η Λίνα Στεφανέλλη και η Σύλλια Σακαράκη.

Σαν να 'ρχεσαι από το μέλλον...

 

ΠΗΓΗ: Bill Evans

Έρμαν Έσσε... για πολλοστή φορά... ανεξάντλητος... Εγκαρδίως!!!

«Είναι, πάντως, βέβαιο ότι η ζωή στέκεται τελείως άοπλη μπροστά στο χάρισμα να ζει κανείς απόλυτα το παρόν, να δρέπει με τέτοια βουλιμία τον κάθε καρπό που βλασταίνει στις πλαγιές του δρόμου και να χαίρεται τις ανταύγειες από το φως της κάθε περαστικής στιγμής».

ΕΡΜΑΝ ΕΣΣΕ. (1983). Ο λύκος της στέπας, μτφρ. Γιάννης Κωστόπουλος. Αθήνα: Καστανιώτη, σ. 151.

Η βιβλιοθήκη ως μνήμη και τόπος ανεύρεσης θησαυρών...

Οι μαθήτριές μας «διαβάζουν» και «μεταγράφουν» βυζαντινά χειρόγραφα. Στη δική μου ομάδα, με το γνωστό παραδοσιακό τρόπο, με ειδικό μεγεθυντικό φακό, χειρόγραφο του 15ου αιώνα, με έργα των Θεοδώρου Μελιτινιώτου, Ιωσήπου, Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ευσεβίου, Βίους Αγίων, Βασιλείου Καισαρείας και Ιωάννου του Γεωμέτρου· στην ομάδα της κας Εύης Καραμανώλη με τη βοήθεια των Νέων Τεχνολογιών, ψηφιοποίηση που έγινε σε ειδικό σκάνερ υψηλής ανάλυσης, στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης. Πρόκειται για χειρόγραφο «Τετραευάγγελο» του 13ου αιώνα, εκ περγαμηνής· στα ψηφιοποιημένα φύλλα του φαίνονται ακόμη και οι ίνες δέρματος του ζώου. 

Οι συναντήσεις μας γίνονται κάθε Πέμπτη, μετά το πέρας των μαθημάτων, στο πλαίσιο του Προγράμματος Σχολικών Δραστηριοτήτων, με τίτλο: «Ιστορία της Γραφής», και του Ομίλου Αριστείας, Δημιουργικότητας και Καινοτομίας, με τίτλο: «Ψηφιοποίηση Χειρογράφων, Αρχετύπων και Παλαιτύπων Εκδόσεων της Ιστορικής Βιβλιοθήκης του Γυμνασίου Μυτιλήνης».

Συναρπαστική η επιστήμη της Παλαιογραφίας, και για μαθήτριες - μαθητές!!!

Ευχαριστούμε τον μαθητή του Α1 τμήματος Χαράλαμπο Γιαννέλη για τη φωτογράφηση. Α.Ι.Κ. & Εύη Καραμανώλη.

Ο υπέροχος Ryuichi Sakamoto!!!

 

ΠΗΓΗ: Egon Blant

Μόνο βινύλιο!!!

ΠΗΓΗ: Τζον Μάγιαλ - Θέμα

Μάθημα για την αξία και το όραμα της ενότητας των ανθρώπων όσο διαφορετικοί κι αν είναι

Αύριο στο Β1 διδάσκουμε την έννοια της «Ενότητας». Η διδακτική παρέμβαση σχετίζεται με τη συμμετοχή μαθητών και μαθητριών στο Πρόγραμμα Jean Monnet και προσδοκά να διερευνήσει αξίες που πρέπει να διέπουν κοινότητες ανθρώπων. Στη δραστηριότητα του Έντεχνου Συλλογισμού, οι πίνακες του Πάβελ Κουτσίνσκι (Paweł Kuczyński). Α.Ι.Κ.

Ελπιδοφόρος και Τράμπ

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ I. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Τα πολιτικά λογίδρια, μαζί με τα εκκλησιαστικά, στις εθνικές επετείους έχουν φτάσει στα όρια του παραλόγου. Ετούτο, εκτός των άλλων, οφείλεται και στην έκπτωση του πολιτικού και εκκλησιαστικού λόγου. Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, σήμερα, στην προσφώνηση που έκανε στον Πρόεδρο Τραμπ, εντός Λευκού Οίκου, στην ετήσια γιορτή που γίνεται εκεί, για να τιμηθεί η Ελληνική Εθνική Γιορτή της 25ης Μαρτίου 1821, συνέκρινε τον Αμερικανό Πρόεδρο με τον Μέγα Κωνσταντίνο. Εκκλησιαστικός λόγος καιροσκοπισμού, ντυμένος με την ευτέλεια ακόρεστης πολιτικολογίας. Και στο βάθος… η διαδοχή στον Πατριαρχικό Θρόνο. Στην περίπτωση αυτή το σημαντικότερο βρίσκεται αλλού: θρησκεία και πολιτική, με τους εκπρόσωπους τους ζουν με τις εντυπώσεις και χάνουν την αίσθηση της πραγματικότητας. Να μην ξεχάσω: το σκηνικό και το διάλογο ανάμεσα στον θρησκευτικό με τον πολιτικό ηγέτη, λιβάνισε και το team της δημοσιογραφίας στο Protagon!

«Τα ιδανικά της Εθνεγερσίας»

Ο Παύλος Πετρίδης έφυγε αδόκητα από τη ζωή, στις 29 Οκτωβρίου 2000, σε ηλικία 54 ετών· οι περγαμηνές του πολλές: εκτός από Καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή ΑΠΘ, ήταν Πρόεδρος του Δ.Σ., του Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΜΠΕ), μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη, Πρόεδρος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, της Κρατικής Σχολής Ορχηστρικής Τέχνης και Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Γ. Παπανδρέου. Σπάνιος άνθρωπος και με μια αριστοκρατική ευγένεια, για τη σημερινή ημέρα, στις ιστορικο-πολιτικές και πολιτιστικές «Ευαισθησίες» του γράφει:

«Εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, κράτος δικαίου και αβασίλευτο πολίτευμα αποτέλεσαν την πεμπτουσία των ιδανικών της Επανάστασης του ’21. Ο αγώνας για ανάκτηση της ελευθερίας υπήρξε ταυτόχρονα αγώνας ιδεολογικός με προφανείς πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις από τις πρώτες κιόλας στιγμές του εθνικού ξεσηκωμού. Η ευαισθησία για δημοκρατικές αντιπροσωπευτικές διαδικασίες αποτυπώνεται σε προκήρυξη του Δημ. Υψηλάντη προτού συγκροτηθεί η πρώτη Εθνική Συνέλευση.

[…] Τούτες τις ημέρες οφείλουμε να θυμόμαστε την εμβέλεια των ιδανικών της εθνεγερσίας. Ιδανικά κρυστάλλινα και διαυγή με στόχο την εθνική ελευθερία, την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την αυτοκυβέρνηση, το δημοκρατικό πολίτευμα και τη διεκδικητική εξωτερική πολιτική κι ακόμη την εδραίωση δημοκρατικών θεσμών και κράτου δικαίου. Ιδανικά που δεν σφράγισαν απόλυτα την μεταγενέστερη πορεία του τόπου, κι εξακολουθούν να αποτελούν ερέθισμα για αυτοκριτική. Οι “σύγχρονοι” νέοι μας (χωρίς να εγκαταλείψουν το “Κλικ”), οι πολιτικοί μας (χωρίς να στερηθούν τη δημαγωγική αντιπαράθεση) και οι λαλίστατοι δημοσιογράφοι μας (χωρίς να αναστείλουν τους ποταμούς των συνεντεύξεων) θα ήταν χρήσιμο να φέρνουν στη μνήμη τους τα ιδανικά αυτά τουλάχιστον στη συγκυρία μιας επετείου».

ΠΑΥΛΟΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ. (1995). «Τα ιδανικά της Εθνεγερσίας», στο: Ευαισθησίες. Ιστορικο-πολιτικές και πολιτιστικές, σσ. 86, 88.

Ξαναδιαβάζοντας «Το Παλιοκόριτσο» του Μάριο Βάργκας Λιόσα

ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ: LiFO

Είσαι αυτό που φαίνεται;

Του ΜΑΝΩΛΗ ΒΑΡΔΗ

Σύμφωνα με όσα είπε ο Αρίστος Δοξιάδης, δεν είχε παρά μια τυπικά εξωτερική σχέση με την εταιρεία που άφησε στο δημόσιο το χρέος των 8 εκατομμυρίων. Μας κάλεσε να εμπιστευτούμε την επίσημη εικόνα της περίστασης. Βέβαια, όσοι έχουν κάποια σχέση με το ελληνικό επιχειρείν και δεν έχουν υποστεί λοβοτομή ή κατάταξη Ι7 στην στράτευση ξέρουν ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του πολύπτυχου των εξωχώριων εταιρειών του σκανδάλου φοροδιαφυγής.

Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο βουλευτής Παπαδόπουλος αφού βανδάλισε τα χαρακτικά στην Εθνική Πινακοθήκη, μας κάλεσε να εμπιστευτούμε την απλή σύγκριση: τις μορφές των χαρακτικών σε σχέση με τις συνήθεις εικόνες των ναών. Πρόκειται για καταφανή αλλοίωση. Βέβαια, αν ο κύριος βουλευτής είχε επισκεφθεί τη γωνία Καρόλου Σατωβριάνδου, το στέκι του έσχατου αυτοεξευτελισμού των τοξικοεξαρτημένων, θα έβλεπε τα ίδια τρομώδη χαρακτηριστικά, προσώπων μιας απόλυτης απόγνωσης, ίσως τα μοντέλα των χαρακτικών και θα συνειδητοποιούσε την θεολογία των έργων που έσπασε. Ο τρόμος είναι η ζωή των χριστιανών ή πιστών στο απώτατο όριο του κοινωνικού τίποτα.

Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε μια επίκληση του παρόντος φαίνεσθαι.

Το τρέχον ορατό γίγνεσθαι, αφυδατώνεται από οποιονδήποτε αναστοχασμό και ορίζει τον μικρό και μεγάλο κόσμο. Αυτήν την πνευματική ατμόσφαιρα του συμπαγούς αυτοναφορικού ρεαλισμού συγκροτεί ο τρέχων παγκόσμιος αστερισμός των «μεγάλων» (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία κ.λπ.) και διηθημένη μέσω των λεγόμενων κοινωνικών δικτύων απολαμβάνουν οι «νεόπτωχοι» μεταφορείς των μικροδόσεων του κυνισμού.

Ο παροντισμός αναδεικνύει τον ρεαλισμό ως απομάγευση και απέκδυση ενός περιττού στολισμού του ατομικού και κοινωνικού γίγνεσθαι, ως μια αναγκαία ενδοσκόπηση μετά από ένα χαοτικό πάρτι φαντασιώσεων, ανώφελων εορτασμών και πλουμιστών βιότοπων. Υπογραμμίζεται με τρόπο, σχεδόν ύποπτο, η έννοια των συμπαγών αδιατάραχτων γεω-κοινωνικών σχηματισμών: π.χ., η Κίνα ως αδιατάραχτη κοινωνική δομή, η Ρωσία ως αμετάβλητη θεοκρατία κ.λπ., κ.λπ. αλλά εμμέσως αναδεικνύεται η υπεροχή τους έναντι μιας «μαλθακής Δύσης».

Η ανάδυση της «γεωπολιτικής» και η κατίσχυση της έναντι της «μαλακής» πολιτικής των ιδεών και των κανόνων, δεν συνιστά μια προσαρμογή και γείωση προς τις σταθμισμένες και υπολογισμένες ανάγκες. Αποτελεί με ένα τρόπο μια επιβολή ενός status quo, μέσω της ιδεολογίας του ρεαλισμού. Ο ρεαλισμός εναντίον των κανονιστικών ιδεών, δεν αποτελεί επιστημολογικό διακύβευμα αλλά συνιστά την οργάνωση του τρέχοντος κυρίαρχου πλέγματος, τον σκελετό ενός τρέχοντος κομφορμισμού.

Η παρουσίαση της Τεχνολογίας, ως αυτόνομης περιοχής, απρόσιτης από κοινωνικούς περισπασμούς και εισόδους αποτελεί μια ιδεολογική στάση που σχηματοποιείται με τα υλικά μιας παραλυτικής τεχνοφοβίας. Τα Κοινωνικά Μέσα Δικτύωσης, διάσπειραν τον τζόγο, την πορνογραφία, αλλά ανέδειξαν καινοφανείς επιδόσεις της Τέχνης, της οργάνωσης του κοινωνικού της παγκόσμιας διασποράς της γνώσης.

Ο τρόμος για την Τεχνητή Νοημοσύνη είναι «ομόσταυλος» με τον τρόμο του γεωπολιτικού ρεαλισμού, και της λατρείας της φωτογραφίας της στιγμής των Δοξιάδη Παπαδόπουλου.

Είναι προφανές πως δεν θα τρομάξουμε ούτε θα εγκλωβιστούμε στον παροντισμό της αντιγραφικής απεικόνισης.

ΠΗΓΗ: Hypothesis

Ο Μάρκ Μαζάουερ στις σχολικές εθνικές γιορτές

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια

Οι χαιρετισμοί των εκάστοτε Υπουργών Παιδείας στις σχολικές εθνικές γιορτές –ειδικότερα στην 25η Μαρτίου 1821- έχουν ένα διδακτισμό που θυμίζει άλλες εποχές, της κακιάς ώρας εποχές. Κάποιοι μάλιστα, κλείνουν με εκείνο το βασιλοχουντικό: «Ζήτω η Ελλάς», «Ζήτω το Έθνος». Στο σχολείο συνήθως τους διαβάζω εγώ. Η Υπουργός Παιδείας, νέα στον υπουργικό θώκο και νέα στην ηλικία, στον χαιρετισμό που απέστειλε πριν δύο ημέρες για να διαβαστεί στα σχολειά, καθώς φάνηκε, για να γράψει τις δυο τρείς παραγράφους –αναρωτιέμαι αν, τελικά, τις έγραψε η ίδια, τέλος πάντων- στηρίχθηκε στο βιβλίο του Βρετανού ιστορικού Μαρκ Μαζάουερ: «Η Ελληνική Επανάσταση», (Αλεξάνδρεια, 2022). Καλά έκαμε η πάντα χαμογελαστή Υπουργός μας. Πιστή υπηρέτης και η κα Ζαχαράκη του επιτυχημένου, τα τελευταία χρόνια, εγχειρήματος της εθνομηδενιστικής και αποδομητικής «Νέας Ιστορίας». Τα βιβλία του Μαζάουερ έχουν μεγάλη πέραση, είναι καλοτάξιδα στο αναγνωστικό κοινό που διαβάζει Ιστορία· οι κριτικές είναι διθυραμβικές. Ωστόσο, η κα Υπουργός Παιδείας όφειλε να γνωρίζει και, βέβαια, έχει χρέος έναντι των εκπαιδευτικών και των σχολιαρόπαιδων να μην αρέσκεται να τονίζει μόνο τα αποκαΐδια που αφήνει ο εθνομηδενισμός στις σχολικές αίθουσες. Υπάρχει και η άλλη πλευρά της κριτικής στα βιβλία του Μαζάουερ. Τρανταχτό παράδειγμα η δριμεία κριτική στο βιβλίο του: «Θεσσαλονίκη. Πόλη των Φαντασμάτων: Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι και Εβραίοι 1430-1950», (Αλεξάνδρεια, 2006).

Στον χαιρετισμό της κας Υπουργού Παιδείας ούτε λέξη στην τόσο σπουδαία λεξούλα «Ελληνισμός· με χρονολογία λήξης την έλεγε ο αλησμόνητος Χρήστος Γιανναράς. Καμιά αναφορά σε πρόσωπα αγωνιστών και ηρώων της Επανάστασης.

Στους χαιρετισμούς των Υπουργών Παιδείας στις σχολικές εθνικές γιορτές, ο πολιτικός εθνομηδενισμός και η καπηλεία της Δημοκρατίας φτάνουν στα όρια ανυπόφορης κακουργίας.

Ακουστικά και περπάτημα στο λιμενοβραχίονα... acid jazz παρούσας!!!

ΠΗΓΗ: PMB Music

Ο σοφός Έρμαν Έσσε

«Η ζωή τού κάθε ανθρώπου είναι ένας δρόμος προς τον ίδιο τον εαυτό του, η δοκιμή ενός δρόμου, η υπόδειξη ενός μονοπατιού. Κανένας άνθρωπος ποτέ δεν υπήρξε στην εντέλεια ο εαυτός του· όλοι όμως αγωνίζονται να γίνουν, άλλος νωθρότερα, άλλος χαλαρότερα, όπως μπορεί ο καθένας. Ο καθένας κουβαλάει κατάλοιπα από τη γέννησή του, βλέννες και κελύφη ενός αρχέγονου κόσμου, μέχρι το τέλος του. Μερικοί δεν γίνονται ποτέ άνθρωποι, μένουν βάτραχοι, σαύρες, μυρμήγκια. Μερικοί είναι επάνω άνθρωποι και κάτω ψάρια. Καθένας όμως είναι μια γέννα της φύσης προς την κατεύθυνση του ανθρώπου. Όλοι μας έχουμε κοινή καταγωγή, τις ίδιες μανάδες, όλοι μας αναδυθήκαμε από την ίδια άβυσσο· ο καθένας, ωστόσο, επιδιώκει, προσπάθεια και βολή από τα βαθιά, το δικό του προσωπικό στόχο. Μπορούμε να καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλο· να εξηγεί όμως μπορεί καθένας μόνο τον ίδιο τον εαυτό του. 

[…] Ο άνθρωπος βιώνει σε όλη τους την έκταση και τη ζωντάνια τα όσα του συμβαίνουν μόνο στην πρώτη νιότη του, μέχρι λοιπόν τα δεκατρία, τα δεκατέσσερα χρόνια του, και όλη του τη ζωή τρέφεται από αυτά τα βιώματα. 

»Δεν υπάρχει τίποτα πιο θαυμαστό και ασύλληπτο και τίποτα πιο αλλόκοτο κι ολότελα χαμένο για μας από την ψυχή του παιδιού όταν παίζει. 

»Τα παιδιά είναι μεγαλόψυχα και μπορούν με τη μαγεία της φαντασίας τους, να φιλοξενήσουν στην ψυχή τους, το ‘να δίπλα στ’ άλλο, πράγματα που, σε μυαλά περισσότερο ηλικιωμένα, η μεταξύ τους διαφορά προκαλεί σφοδρό πόλεμο και αλληλοαποκλεισμούς».

HERMAN HESSE. (1995). Ένα θαύμα κάθε αρχή την κατοικεί. Στάδια στο δρόμο της ζωής, μτφρ. Θεόδωρος Λουπασάκης. Αθήνα: Σμίλη, σσ. 7-9.

Ιερομονάχου Συμεών... ποίημα...

Προσοχή άκρα
ο ποιητής στο χαλί
ονειρεύεται
όλος οφθαλμός
πάνω απ' τον έρωτα
περιπλανώμενος

13.10.93

Μεσημέρι στο Κελλί

ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΣΥΜΕΩΝ. (1994). Συμεών Μνήμα. Αθήνα: Άγρα.

Τα αλλόκοτα μιας έκθεσης στην Πινακοθήκη

Η Ποίηση ως ανταύγεια διάρκειας...

Στην πορεία μας φανάρια
η στόχαση
η φυρονεριά
οι νάνοι ίσκιοι…

ω τιτάνια νερά
ψυχή μου των πελάγων

ΕΚΤΩΡ ΚΑΚΝΑΒΑΤΟΣ. (1990). Ποιήματα 1978–1987, τ. Β΄. Αθήνα: Άγρα, σ. 184.

Η Ποίηση είναι ασκητεία!!!

Σαν ζωγραφιά του Μοντιλιάνι / Ελπίδα, ζώνη φωτός.

Blue Eyes (Portrait of Madame Jeanne Hébuterne), 1917. ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ: LiFO

Ο David Bowie θα είναι πάντα μια γιορτή κι ένα ταξίδι!!!

 

ΠΗΓΗ: 30KWPA

Σιωπή... ο Bowie ταξιδεύει… κι ο χρόνος του… σε διάρκεια!!! Α. Ι. Κ.

21 Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

ΤΟΜΑΣ ΕΛΙΟΤ. (1992). Τέσσερα κουαρτέτα. Απόδοση, εισαγωγικά δοκίμια και σχόλια Αντώνης Δεκαβάλλες. Αθήνα: Καστανιώτη, σ. 142.

Wearing The Inside Out - Υπέρβαση!

«“Ροή και όριο”, αυτή είναι η υποβλητική εικόνα για τον νέο αστερισμό της πολλαπλής υπέρβασης ορίων». J. HABERMAS. (2003). Ο Μεταεθνικός Αστερισμός, μτφρ. Λευτέρης Αναγνώστου. Αθήνα: Πόλις, σ. 23.

Η κοινωνία αλλάζει το καθεστώς· [με εξαιρετικές αναφορές στην αρχαιοελληνική και βυζαντινή ελληνική παιδεία]

 

ΠΗΓΗ: IRIS TV

Για μια έκθεση φωτογραφίας με θέμα τη ΓΥΝΑΙΚΑ

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

ΠΗΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ: LiFO

Στην έκθεση φωτογραφίας Οι «ΓΗΝΑΙΚΕΣ» της Μαρίνας Σταμάτη μάς ανοίγουν παράθυρο στον κόσμο, σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, το πρότυπο της Ελληνίδας Γυναίκας ήταν μία φωτογραφία τρανσέξουαλ σε παρέλαση pride. Περπάτησα στην πλατεία Σαπφούς στη Μυτιλήνη, κι ανάμεσα σε πολλά πλακάτ, κεντρική θέση είχε η παραπάνω έκθεση. Γνωστοί μου που, πράγματι, θαύμαζαν τις φωτογραφίες γυναικών της αφρικανικής ηπείρου, αναρωτήθηκαν γιατί η φωτογράφος κοτσάρισε σε μια τέτοια έκθεση και τη φωτογραφία μιάς ελληνίδας «γυναίκας». Στην ερώτηση γιατί σε μια τόσο ωραία έκθεση ανάδειξης της κουλτούρας κάποιων λαών για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, η φωτογράφος είχε την απαίτηση οι επισκέπτες να γνωρίζουν ότι η συγκεκριμένη φωτογραφία απεικόνιζε ένα φυλομεταβατικό άτομο (τρανσέξουαλ), με την απαίτηση ότι η Ελλάδα είναι πια ανοικτή στη συμπερίληψη.

Εδώ, εν τάχει, να επισημάνω το εξής: η συζήτηση γύρω από τόσο σημαντικές παραμέτρους για το πώς, σ’ αυτή τη μετανεωτερική εποχή που ζούμε, την εποχή του ματανθρώπου, ως προς το ζήτημα της σεξουαλικότητάς τους θα ορίζονται τα δύο φύλα, δεν μπορεί να είναι μια συζήτηση μεταξύ άσπρου και μαύρου, το αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς. Εκείνο που χρειάζεται είναι νηφάλιος διάλογος. Ωστόσο, η με χαρακτηριστικά φανατισμού επιβολή νέων προτύπων που αφορούν μόνο τη σεξουαλικότητα, και η μετατροπή του ανθρώπινου προσώπου σε «κοινωνική αρχή», η θεώρηση μιας κοινωνίας με τη «λογική» «είσαι ό,τι δηλώνεις», οδηγεί στη διάλυση της ισορροπίας μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου. Κι επειδή η τάση από ετούτη την «πλανητική κυριαρχία», να κάνουμε την ανθρώπινη φύση «εργαλείο» και «τεχνούργημα», για το πώς δηλαδή θα ορίζεται η ανθρώπινη φύση και η σεξουαλικότητά της στις επόμενες δεκαετίες του 21ου αιώνα, ήδη έχει επιφέρει τη μοναξιά του ανθρώπου. «Η τυραννία της οικειότητας», στον «δημόσιο και ιδιωτικό χώρο στον δυτικό πολιτισμό»[*], όπως την καταγράφει ο Ρίτσαρντ Σέννετ, ένας από τους πιο ευρηματικούς κοινωνιολόγους και στοχαστές της εποχής μας, είναι μια εξόχως προβληματική πραγματικότητα που, σιγά σιγά, μεταλαμπαδεύεται στις επερχόμενες γενιές.

Εν κατακλείδι, δεν επιθυμώ να μειώσω την έμπενευση και τη  δημιουργικότητα της φωτογράφου. Όμως, έχω τη αίσθηση ότι την έκθεσή της βαραίνει ένα ατόπημα, πολιτισμικό στη βάση του. Δείχνει να υπηρετεί σκοπούς της woke κουλτούρας, η οποία σήμερα έχει μεγάλη πέραση στον δυτικό πολιτισμό. Και την ελληνική κοινωνία σήμερα, που κακά τα ψέματα μετέχει στον δυτικό πολιτισμό, δεν είναι δυνατόν να την απασχολεί μόνο κάθε ιδιαιτερότητα ως προς τον σεξουαλικό προσανατολισμό των δύο φύλων. Απεναντίας, οφείλει να την απασχολεί η Ελληνίδα γυναίκα πολίτις του ευρωπαϊκού κόσμου και πολιτισμού.

[*] Richard Sennett. (1999). Η τυραννία της οικειότητας. O δημόσιος και ιδιωτικός χώρος στον δυτικό πολιτισμό, μτφρ. Γεώργιος Μερτίκας, επιμέλεια Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος. Αθήνα: Νεφέλη· λαμπρό έργο, με εξαιρετική τεκμηρίωση.

Άβατον εξ Αδοκήτω: Αερίων επέων άρχομαι!!!

ΠΗΓΗ: Ελληνικό Τραγούδι

Διακρίβωση – τοῦ Γ. Μ. Βαρδαβᾶ

Τοῦ Γ. Μ. Βαρδαβᾶ

[…]ἴσως ἡ τέχνη νὰ εἶναι ἀποτέλεσμα μιᾶς δύναμης τοῦ ἀνθρώπου

καὶ μιᾶς ἀδυναμίας του ταυτόχρονα.

Χρῆστος Βακαλόπουλος

Ἄλλο πρᾶγμα εἶναι ἐν τέλει ἡ ἐκζήτηση καὶ ἄλλο ἡ ἀναζήτηση. Ἡ πρώτη ἐπιδεικνύεται ἀφειδῶς καὶ ἀσυστόλως, ἐνῶ ἡ δεύτερη ἀναδεικνύεται ἀβίαστα καὶ ἄνευ μιμήσεως. Χτὲς τὰ ξημερώματα πέτυχα τυχαίως στὴν ΕΡΤ τὸ ντοκιμαντέρ «Ἐπισκέψεις στὸ σπίτι τοῦ Ἐ. Χ. Γονατᾶ» τῆς Εὔας Στεφανῆ. Σὲ κάποιο πλάνο ὁ Γονατᾶς δείχνοντας τὸν κῆπο του στὴν Κηφισιὰ ἔπεσε πάνω σὲ κάποια λουλούδια, τὰ ὁποῖα ἀποκάλεσε «τζίνια». Ἀνέφερε λοιπὸν στὴ Στεφανῆ ὅτι εἶναι ἰθαγενῆ φυτὰ τοῦ Μεξικοῦ καθῶς καὶ τὴν ἀκόλουθη λίαν ἐνδιαφέρουσα λεπτομέρεια: τὰ λουλούδια αὐτὰ τὰ ἀποκαλεῖ ὁ Καχτίτσης στὸ Ἐνύπνιο «χάρτινα». Ἔτυχε λοιπὸν κάποτε νὰ τὸν ἐπισκεφθεῖ μιὰ γνωστή του καὶ βλέποντας τὰ συγκεκριμένα ἄνθη, τοῦ εἶπε ὅτι στὸν τόπο της αὐτὰ τὰ ἀποκαλοῦν «χαρτάκια».

Ἡράκλειο Κρήτης, 23 Φεβρουαρίου 2025

⸙⸙⸙

[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Δείτε τα περιεχόμενα του δέκατου τέταρτου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]

ΠΗΓΗ: Φρέαρ

«π. Γεώργιος Πυρουνάκης: Η θεολογία και το έργο ενός ελεύθερου ανθρώπου»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αύριο, 4 Μαρτίου 2025, ώρα 18.30, ο κ. Νικόλαος Παύλου, Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων Λάρισας, Μαγνησίας και Τρικάλων, παρουσιάζει το βιβλίο της κας Φωτεινής Οικονόμου, «π. Γεώργιος Πυρουνάκης: Η θεολογία και το έργο ενός ελεύθερου ανθρώπου». Σύνδεσμος παρακολούθησης: https://minedu-secondary2.webex.com/meet/npavlou

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αρμός.

Υπάρχουν άνθρωποι, άλλοτε γνωστοί, άλλοτε πιο άσημοι που δρουν επί της ουσίας στον κόσμο, ο οποίος βάλλεται από τις δομές του κακού. Άνθρωποι που δεν οραματίζονται απλώς και ελπίζουν, αλλά πιστεύουν ότι ο κόσμος μπορεί ν’ αλλάξει, υπό τον όρο ότι θα συνειδητοποιηθεί η ανάγκη για βελτίωση και δράση. Ένας τέτοιος άνθρωπος ήταν ο πατήρ Γεώργιος Πυρουνάκης. Μελετώντας τη ζωή και το έργο του ένιωσα ότι έκανα ένα ταξίδι στον προηγούμενο αιώνα. Ο π. Γεώργιος έζησε όλα τα δύσκολα του αιώνα εκείνου: τη δικτατορία του Μεταξά, την κατοχή, τον εμφύλιο, τη δικτατορία των συνταγματαρχών, τη μεταπολίτευση, η οποία και τον απογοήτευσε. Η μεγαλύτερη πίκρα του όμως ήταν η στάση της εκκλησιαστικής Ιεραρχίας και η σύμπραξή της με τους εκάστοτε κρατούντες… Καίρια σημεία της θεολογίας του ήταν η αγωνιστικότητα, η αξίωση για ειρήνη και ευτυχία όλων των ανθρώπων “εδώ και τώρα”. Αγωνίστηκε για τον εκδημοκρατισμό των πολιτειακών θεσμών, αλλά και της Εκκλησίας, ενώ αναβίωσε με τρόπο υποδειγματικό την ενορία ως ιδανικό τρόπο εκκλησιαστικής ζωής. Ως πατριώτης παπάς τόνιζε το ιδανικό του ελληνισμού, όχι όμως ως ανωτερότητα έναντι των άλλων λαών, ενώ ως θεολόγος της απελευθέρωσης δίδαξε έμπρακτα την ανάγκη για αφύπνιση και δράση με το σύνθημα: «Ξύπνα παπά, ξύπνα λαέ». Θαύμασα και ζήλεψα τον άνθρωπο αυτό, τον άνθρωπο που έζησε με απόλυτη επίγνωση της προσωπικής του ευθύνης απέναντι στα κακώς κείμενα της Ιστορίας, τον άνθρωπο του «carpe diem». Η δράση του στην πρόσφατη ιστορία του τόπου μας συνιστά γενναία πράξη ελευθερίας κόντρα σε κάθε κομματική δέσμευση, ενώ η «φωνή» του «ακούγεται» δυνατά και στο σήμερα σε όσους θέλουν να την ακούσουν και να εμπνευστούν απ’ αυτή ως ηχηρή θεολογική μαρτυρία εκκλησιαστικής γνησιότητας!

ΠΗΓΗ: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΜΟΣ

Και του χρόνου... ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!!!

 

ΠΗΓΗ: Giggle Glasses

...να γίνομαι άνεμος για τον χαρταετό και χαρταετός για τον άνεμο, ακόμα και όταν ουρανός δεν υπάρχει

«ΟΤΙ ΜΠΟΡΕΣΑ Ν’ ΑΠΟΧΤΗΣΩ μια ζωή από πράξεις ορατές για όλους, επομένως να κερδίσω την ίδια διαφάνεια, το χρωστώ σ’ ένα είδος ειδικού θάρρους που μου ‘δωκεν η ποίηση: να γίνομαι άνεμος για τον χαρταετό και χαρταετός για τον άνεμο, ακόμα και όταν ουρανός δεν υπάρχει.

Δεν παίζω με τα λόγια. Μιλώ για την κίνηση που ανακαλύπτει κανείς να σημειώνεται μέσα στη «στιγμή» όταν καταφέρνει να την ανοίξει και να της δώσει διάρκεια. Οπόταν, πραγματικά, και η Θλίψις γίνεται Χάρις και η Χάρις Άγγελος· η Ευτυχία Μοναχή και η Μοναχή Ευτυχία

με λευκές, μακριές πτυχές πάνω από το κενό.

ένα κενό γεμάτο σταγόνες πουλιών, αύρες βασιλικού και συριγμούς υπόκωφου Παραδείσου».

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ. (1985). Ο Μικρός Ναυτίλος. Αθήνα: Ίκαρος, σ. 53.

Γιάννης Μαγκανάρης, «Χαρταετός», (1959). ΠΗΓΗ: pinterest

Σαρακοστιανό του Σπύρου Βασιλείου

Από τον ΕΥΩΧΟ

Παρατηρώ τον πίνακα του Σπύρου Βασιλείου. Αυτόν με το τρίποδο τσίγκινο τραπεζάκι υπαίθριου καφενείου με τα λίγα σαρακοστιανά. Είναι μάλλον στην ταράτσα του σπιτιού του, κάτω από την Ακρόπολη, όπου κάθε Καθαρά Δευτέρα καλούσε τους φίλους του να τους φιλέψει με την τέχνη του και τα καλούδια της ημέρας. Κάτω ξαποσταίνει ένας χαρταετός, που μάλλον τον παράτησε κουρασμένος κάποιος πιτσιρικάς.

Δίπλα το ψάθινο καπέλο για τον Μαρτιάτικο ήλιο και το μπαστούνι. Και ένας χάρτινος μύλος, φτηνό χαροποιό παιχνίδι των παιδικών μας χρόνων, όταν τον έκανε ο μπάτης του Φαλήρου να γυρίζει τρελά. Στον τοίχο της ταράτσας η ζωγραφιά ενός κοριτσιού. Στο βάθος ο Υμηττός φωτισμένος, όσο αφήνουν τα σύννεφα, από τον ήλιο του μεσημεριού. Στα σύρματα του ηλεκτρικού μπλεγμένος ένας μισοτρύπιος χαρταετός, που υπομένει κρεμασμένος την παρελθούσα αιθέρια δόξα του.

Απλά πράγματα μιας άλλης ζωής.

Όπως απλά και λιτά τα σαρακοστιανά εδέσματα. Οι μαύρες ελιές μπροστά-μπροστά. Η λαγάνα, όπως θα έπρεπε να είναι: άζυμη και όχι φουσκωτή τίγκα στα διογκωτικά. Τα φρέσκα κρεμμυδάκια, καθαρισμένα, δροσερά, τραγανά. Ο χαλβάς του μπακάλη με το αμύγδαλο περιμένει το σπιτικό μαχαίρι να τον τεμαχίσει. Η καρδιά από το τρυφερό μαρουλάκι περιμένει κάποιο παιδί να την αρπάξει. Στο κίτρινο πήλινο πιάτο η μαρουλοσαλάτα μαζί με ρόκες και κάρδαμα. Κι αλήθεια, αυτό το κοκκινωπό στο άσπρο πιάτο να ’ναι καρποί ροδιού; Πάντως το κρασί στα ποτήρια είναι ρετσίνα, μάλλον από τα Μεσόγεια.

Απλά πράγματα μιας άλλης ζωής…

ΠΗΓΗ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

H αδυνατότητα του συλλογικού πένθους

Του ΜΑΝΩΛΗ Γ. ΒΑΡΔΗ

Δύο χρόνια από το έγκλημα των Τεμπών. Ήταν μία μοναδική ευκαιρία να πενθήσει συλλογικά κανείς. Νομίζω ότι την χάσαμε αυτή την ευκαιρία, διότι ναι μεν υπήρξε θλίψη και κλάμα, αλλά δεν μπόρεσε να υπάρξει συλλογικό πένθος. Πολλοί παράγοντες φρόντισαν να μην μεταβληθεί το εν Αθήναις (τουλάχιστον) παλλαϊκό συλλαλητήριο σε μία λυτρωτική παννυχίδα. Ο πρώτος ήταν οι λεγόμενοι «μπαχαλάκηδες»: ομάδες διόλου μεμονωμένες και ανοργάνωτες, αλλά με επιχειρησιακό σχεδιασμό που προκάλεσαν για μία ακόμη φορά τα όργανα ασφαλείας σε «εκκαθάριση» του χώρου από τους πάντες που θα ήθελαν να θρηνήσουν συλλογικά επί ώρες. Η συζήτηση για το εάν αυτοί είναι μεταμφιεσμένοι «ασφαλίτες» ίσως δεν έχει και τόσο σημασία, διότι το αποτέλεσμα και η κατάληξη δεν αλλάζουν. Θεωρώ πολύ πιθανό ότι σε τέτοιες ομάδες θα παρεισφρέουν και μυστικοί αστυνομικοί, όμως η βία τους είναι μία εκδήλωση πλήρους αδιαφορίας για τον κόσμο που τους περιβάλλει (αυτό φαίνεται, εάν παρατηρήσει κανείς τα videos, από τις εκφράσεις τους όταν κάποιοι διαδηλωτές τους αποπέμπουν). Είναι φορείς μίας πλήρους αδιαφορίας, σχεδόν απάθειας. Έχουν ενσωματώσει τον βίαιο ατομικισμό της κοινωνίας που τους περιβάλλει. Πραγματικά, εάν είναι κάποιος αρκούντως παρατηρητικός και ολίγον «κριτικός», δεν μπορεί παρά να δει πως τα αιτήματα και οι διεκδικήσεις των ομάδων πολιτών στη διάρκεια όλου του έτους (και όχι για τα θύματα των Τεμπών) είναι ουσιαστικά αιτήματα και διεκδικήσεις διευρυμένων ατομικοτήτων. Από τα επιμέρους οικονομικά αιτήματα μέχρι τις κλαδικές κινητοποιήσεις και, εσχάτως, τα θέματα των δικαιωμάτων, έχουμε μία τεχνητή διόγκωση ατομικών (και καθόλου συλλογικών) επιθυμιών. Όπως αναφέρθηκε κάποτε και με αφορμή τις ταραχές στα γαλλικά προάστια: «οι εκπρόσωποι του κράτους; το έβαλαν στα πόδια μπροστά στους εκπροσώπους των μπίζνες. Αυτό δεν ζητούσαν οι υπερφιλελεύθεροι με όλο τους τον ζήλο; Όλα να ιδιωτικοποιηθούν, το ηλεκτρικό, οι αυτοκινητόδρομοι; Οι διαδηλωτές των προαστίων πήραν το μήνυμα. Ιδιωτικοποιούν τους δρόμους, τις γειτονιές, τις κατοικίες τους [..] Οι δημόσιοι [χώροι] από το να ξεπουλιούνται, καλύτερα να καίγονται», (δάνειο από τον Α. Πανταζόπουλο: Η Γαλλία φλέγεται; Η εξέγερση των προαστίων, εκδ. Πόλις, σ. 29).

Στα δικά μας, βέβαια, επιβιώνουν αταβισμοί, καθώς δεν καίγονται τα προάστια, αλλά σπάνε τα μάρμαρα της Μεγάλης Βρετανίας, που όπως και να το κάνει κανείς είναι ένα «σύμβολο» (sic!). Ο δεύτερος δράστης υπονόμευσης του συλλογικού πένθους είναι το ίδιο το Κράτος με τους μηχανισμούς του. Συγκοινωνούντα δοχεία. Έχουν την ευκαιρία αυτοί οι μηχανισμοί -όταν είναι «στριμωγμένοι»- να εκμεταλλεύονται το παραμικρό για να καθαρίζουν, να «μπαζώνουν» τα ενοχλητικά εδάφη: όπως με τα Τέμπη, έτσι και με την Πλατεία Συντάγματος. Ουσιαστικά, μιλάμε για δύο κόσμους που επικοινωνούν τόσο καλά μεταξύ τους, ώστε δίνουν την εντύπωση πως είναι οι ίδιοι. Δεν θέλουν τον κόσμο να παραμείνει στο συλλαλητήριο και να αποκτήσει (την όποια) συλλογικότητα του πένθους. Η συνεργασία των δύο δρώντων (μπαχαλάκηδων και Κράτους) λειτουργεί ως οιονεί βιασμός της βούλησης υπέρβασης όλων μας. Τουλάχιστον, στους πολέμους ανταλλάσσουν νεκρούς για να μπορέσουν να ταφούν με τις τιμές του θρήνου. Εδώ, δεν επιθυμούν ταφές και «μπαζώνουν». Τα υπόλοιπα περί λαθρεμπορίου, μυστικών πράξεων, μαφιόζικων πρακτικών, κυβερνητικών εγκλημάτων, συγκάλυψης, κ.λπ., είναι για να έχουμε να λέμε… μέχρι τα επόμενα.

Ο ζωγραφικός πίνακας που συμπληρώνει τη σελίδα είναι έργο του Θεόδωρου Καράογλου.

ΠΗΓΗ: Αντίφωνο

Μεγάλη Σαρακοστή! Με έγνοια για τον συνάνθρωπο

«Η αμφιβολία σε ό,τι πιστεύαμε είναι το πρώτο βήμα στη σκοτεινή και υπόγεια δίοδο προς τη μειονεκτικότητα και την αυτοεξουθένωση. Ο κοινωνικός άνθρωπος δέχεται παθητικά τη ζωή, όπως του προσφέρεται, υπολογίζοντας και σκοτίζοντας τον εγκέφαλό του με έναν πολύ μικρό αριθμό ειδικευμένων ευθυνών. Ο μονάχος άνθρωπος είναι υποχρεωμένος ν’ ανακαλύψει και να εξηγήσει την πηγή και την αιτία της ζωής. Εγκαταλείπει τη φυσική άνεση για να πάει προς την πνευματική δυσχωρία. Όταν λυγίζει, λυγίζει σα φάλαγγα ζυγού που φορτώνεται μεγαλύτερο, υπέρμετρο βάρος. Είμαστε φτωχοί σε αποτελέσματα όταν λογαριαστούμε ο καθένας χωριστά. Η δικαίωσή μας είναι στο σύνολο. Άνθρωπος είναι η ανθρωπότητα, όχι ο καθένας χωριστά. Μη φοβηθείτε να σας χαρακτηρίσουν αδύνατους και να σας παραπετάξουν. Μη φοβηθείτε τις ταλαιπωρίες. Κρατήστε μέσα σας αδιάπτωτο τον κοινό ανθρώπινο χαρακτήρα, τον πόνο, ώσπου να μεταβληθείτε και να εννοήσετε το ηθικό συμπέρασμα».

ΝΙΚΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ. (1984). Συνοδεία: Πεζογραφήματα 1936-1968. Θεσσαλονίκη: Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις, σ. 26.

Ο «ευρύχωρος» άνθρωπος

Tου Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Κοινωνιολόγου

Η Εκκλησία με το Eυαγγέλιο της Κυριακής (Μτ. στ΄ 14-21) μάς δίνει τις τελευταίες κατευθυντήριες γραμμές ενόψει του αγώνα της Σαρακοστής που αρχίζει απ’ τη Δευτέρα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τρία είναι τα κύρια σημεία που θέτει ο Κύριός μας: Το πρώτο είναι η «συγχώρεση». Αυτό είναι το ήθος της πνευματικής ζωής: «Χωρίς να συμφιλιωθώ με τον αδελφό μου, δεν μπορώ να έχω αναφορά στον Χριστό». Η βάση της πνευματικής μας πορείας είναι η συμφιλίωση, η ενότητα και η συγχώρεση. Η ικανότητα, δηλαδή, του ανθρώπου να «χωράει» τον άλλον στην καρδιά του και να μένουν στον ίδιο χώρο. Γι’ αυτό, ο Χριστός θέτει σαν προϋπόθεση για να μας συγχωρέσει, να συγχωρούμε και εμείς τους αδελφούς μας.

Ο Κύριος δεν μας αρνείται ποτέ τη συγχώρεση. Όμως, αν μας δώσει τη συγχώρεση, αν μας δώσει τον παράδεισο, αν μας δοθεί ο Ίδιος ολόκληρος, εάν δεν έχουμε αγάπη και συγχώρεση προς τον αδελφό μας, δεν θα «καρποφορήσει» αυτό μέσα μας και δεν θα το αντιληφθούμε καν. Ή, μάλλον, θα το βιώσουμε σαν «κόλαση». Για να μπορέσει ο άνθρωπος να κοινωνήσει των δωρεών του Θεού, προϋπόθεση είναι να έχει το ίδιο ήθος και την ίδια «συχνότητα» με το Θεό: Τη συγχώρεση. Η συγχώρεση δεν είναι απλώς σημαντική, αλλά χωρίς αυτή δεν υπάρχει σχέση με το Θεό. Ας νομίζουμε εμείς πως έχουμε βιώματα πνευματικά. Της φαντασίας μας είναι.

Άρα, συγχώρεση σημαίνει απλά: «Μπορώ και βρίσκομαι στον ίδιο χώρο με τον άλλον». Ο άνθρωπος του Θεού είναι «ευρύχωρος». Δεν είναι «στενόχωρος». Ο «στενόχωρος» δεν βάζει άλλον στην καρδιά του και δεν συγχωρεί. Ένας στενοχωρημένος άνθρωπος δεν μπορεί να συγχωρέσει και ν’ αγαπήσει. Ο άνθρωπος του Θεού είναι ένα «άπλωμα» και μια παρηγοριά προς όλους.

Το δεύτερο στοιχείο είναι ο λόγος του Κυρίου που λέει: «Όταν νηστεύετε, μην «πουλάτε» αγιοσύνη με το να το παίζετε ευλαβείς». Και εδώ ο Κύριος δεν έχει πρόβλημα μ’ αυτό. Δεν είναι ότι ο Χριστός θέλει τους ανθρώπους μ’ ένα συγκεκριμένο τρόπο. Ο άνθρωπος, όμως, που θέλει ν’ αποδείξει κάτι, για παράδειγμα ότι νηστεύει, σημαίνει ότι δεν ζει τίποτα. Όταν δεν ζεις τη χάρη του Θεού, θες να την αποδείξεις. Όταν δεν ζεις τη χαρά και έχεις ελλείψεις, θες την αναγνώριση των ανθρώπων.

Τι φέρνει αυτό; Την υποκρισία. Δυστυχώς, στην Εκκλησία αυτό είναι το «χόμπι» μας. «Φοράμε μάσκες» και υποκρινόμαστε. Γιατί; Γιατί δεν έχουμε τη χαρά του Θεού και θέλουμε να το παίξουμε ότι έχουμε αγιότητα, χαρά και πίστη. Παίζουμε το «θέατρο» του πιστού. Είναι φοβερό αυτό το πράγμα. Αυτό το προσωπείο είναι η ένδειξη μιας εσωτερικής ανισορροπίας. Είναι πρόβλημα το ότι δεν είμαστε αληθινοί. Ουσιαστικά, το «έξω» δεν επικοινωνεί με το «μέσα». Αυτό είναι μια τρέλα. Γι’ αυτό στην Εκκλησία επικρατεί αυτή η κατάσταση: Άλλο ζούμε εσωτερικά και άλλο δείχνουμε εξωτερικά. Όλοι είμαστε κενοί μέσα μας.

Έρχεται ο Κύριος και λέει: «Σταματήστε την κοροϊδία. Είστε κενοί και θέλετε να δείξετε ότι κάποιοι είστε». Η έλλειψη «γεννά» την υπερβολή και τη «μάσκα»». Για να ξεκινήσει η αληθινή πορεία, πρέπει να είσαι αληθινός και αυθεντικός. Αυτό σημαίνει να ζεις σε μετάνοια. Τι σημαίνει «μετάνοια»; Καταθέτω τη «γύμνια» μου στο Θεό και ελπίζω στο έλεός του. Αυτή η ελπίδα που έχει η μετάνοια, αυτή η ελπίδα που έχει η Σαρακοστή, θα φανεί στο πρόσωπό μας. Θα είμαστε άνθρωποι με φως, ελπίδα, καθαρότητα και αγάπη.

Ποιο είναι το αντίθετο; Μας λέει: «Μην θησαυρίζετε θησαυρούς στη γη, αλλά πάνω στον ουρανό. Αυτός ο αγώνας σας, απ’ τη μια να συγχωρείτε και απ’ την άλλη να είστε αληθινοί, να οδηγεί στο πρόσωπο, σ’ αυτόν που δεν φθείρεται, σ’ αυτόν που είναι η ανάσταση και η ζωή. Δηλαδή, στον Χριστό». Έτσι, όλα καταξιώνονται. Τρία πράγματα μας λέει ο Κύριος: Να συγχωρούμε, να είμαστε αληθινοί και να ποθούμε βαθιά το Θεό. Αυτά είναι τα στοιχεία που θέτει η Εκκλησία μας με το ευαγγέλιο.

Οπότε, μ’ αυτό τον τρόπο θα ξεκινήσουμε την πνευματική μας προσπάθεια. Δεν είναι προσπάθεια. Κακώς το λέμε έτσι. «Γλέντι» είναι. Κάποιος ακούει «αγώνα» και λέει: «Οι καημένοι θα κουραστούν τώρα». Πανηγύρι είναι η Σαρακοστή. Τι κάνουμε; Νηστεύουμε απ’ τα υλικά, γιατί θέλουμε τα πνευματικά. Νηστεύουμε απ’ αυτά που φθείρονται, γιατί θέλουμε τα άφθαρτα. Βαρεθήκαμε να ζούμε στο ψέμα και θέλουμε την αλήθεια. Βαρεθήκαμε να είμαστε απομονωμένοι και θέλουμε τη σχέση με τον Χριστό. Αυτό δεν είναι «αγώνας», αλλά «ελευθερία» και «φως».

Να θυμόμαστε κάτι βασικό ενόψει του πνευματικού αγώνα που ξεκινάει. Δεν κάνουμε αγώνα πνευματικό και δεν τηρούμε τις εντολές του Χριστού για να τραβήξουμε την αγάπη Του. Η αγάπη του Χριστού δεν μειώνεται, είτε εμείς κάνουμε αμαρτίες, είτε αγιάζουμε. Δεν μειώνεται καθόλου. Η προσπάθεια γίνεται λόγω ευγνωμοσύνης προς τον Χριστό, ο οποίος μας αγαπάει και επιθυμεί την προσωπική σχέση με τον καθένα και την καθεμιά από εμάς.