Πρoσεύχομαι για την Ενορία μου!

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Η ενορία, σήμερα, σε πολλούς χριστιανούς είναι λέξη άγνωστη ή, αν είναι έστω και λίγο γνωστή, τη συνδέουν μόνο με τη συμμετοχή-τους σε Ιερές Ακολουθίες μεγάλων γιορτών, των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς, των Φώτων, του Πάσχα και του Δεκαπενταύγουστου. Ο μακαριστός παπα-Γιώργης Μεταλληνός, στο γνωστό έργο-του Ενορία: Ο Χριστός εν τω μέσω ημών, γράφει πως «η αστικοποίηση και όλα τα γνωρίσματά της δεν αποτελούν υπόβαθρο της ζωής των πόλεων, αλλά και της υπαίθρου, γιατί σήμερα τα όρια πόλεως και χωριού έχουν γίνει τελείως δυσδιάκριτα. Υπάρχει ενιαίος τρόπος ζωής της σύγχρονης κοινωνίας, κύριο γνώρισμά του είναι η θρησκευτική και ηθική κρίση και η εγκατάλειψη της Εκκλησίας και του Κέντρου της (του Ναού), αφού όλα άλλα “κέντρα” αποσπούν και απορροφούν τη ζωή-μας». Γι’ αυτό και «η θρησκευτική ζωή», υποστηρίζει ο παπα-Γιώργης, «πάσχει από την αρρώστια της εκκοσμικεύσεως». 

Η Εκκλησία, λοιπόν, βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Αδυνατεί να δώσει νόημα και να κάνει γενναία προσπάθεια να αναγεννήσει την εκκλησιαστική ζωή εντός της ενορίας. «Το μήνυμα της Εκκλησίας», γράφει ο παπα-Σταύρος Κοφινάς, στο συλλογικό με άρθρα τόμο Ενορία. Προς μια νέα ανακάλυψή της, «πάντοτε παραμένει σε άμεση σχέση με τον άνθρωπο, ανεξάρτητα από το χρόνο και τον πολιτισμό-του»· θέτει, όμως, ένα καίριο ερώτημα: «το ερώτημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε δεν είναι αν το μήνυμα της Εκκλησίας έχει σχέση με το σύγχρονο άνθρωπο, αλλά αν οι ενορίες-μας έχουν σχέση με το μήνυμα της Εκκλησίας». Και να σκεφτεί κανείς πως, εδώ, αναφερόμαστε σε χριστιανικές ενορίες. 

Χαμένη υπόθεση η ενορία; Δεν το νομίζω. Παραδειγματικώς να θυμίσω και να συστήσω (σε όσους δεν τον γνωρίζουν), τον Ζωρζ Μπερνανός (1888-1948), τον ιερέα συγγραφέα του Ημερολογίου ενός επαρχιακού εφημερίου (εκδ. Πόλις, Αθήνα 2017), που όταν διορίστηκε στην ενορία του μικρού χωριού Αμπρικούρ στη Βόρεια Γαλλία, μια ενορία «αποχριστιανισμένη», όπως στο επίμετρο του βιβλίου γράφει ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, προσεύχεται για την ενορία-του:

«Επέτειος του διορισμού-μου στην ενορία του Αμπρικούρ. Πέρασαν κιόλας τρεις μήνες! Το πρωί προσευχήθηκα για την ενορία-μου, τη φτωχή ενορία-μου – πρώτη-μου και τελευταία ίσως ενορία, γιατί θα ευχόμουν να πεθάνω σ’ αυτήν. Η ενορία-μου! Λέξη που δεν μπορείς να προφέρεις δίχως συγκίνηση – τι λέω! Δίχως μια έξαρση αγάπης. Και όμως, δεν έχω γι’ αυτήν παρά μια συγκεχυμένη εικόνα. Ξέρω πως πραγματικά υπάρχει, ότι είμαστε ενωμένοι ως την αιωνιότητα, γιατί είναι ένα ζωντανό κύτταρο της άφθαρτης Εκκλησίας κι όχι μια διοικητική κατασκευή. Θα ήθελα όμως να μου ανοίξει ο Θεός τα μάτια και τα αυτιά, να μου επιτρέψει να δω το πρόσωπό της, ν’ ακούσω τη φωνή-της. Ζητώ πολλά, ίσως; Το πρόσωπο της ενορίας-μου! Το βλέμμα-της! Θα πρέπει να είναι ένα βλέμμα γλυκό, θλιμμένο, υπομονετικό, και φαντάζομαι πως μοιάζει λίγο με το δικό-μου, όταν παύω να αγωνίζομαι, όταν αφήνομαι να παρασυρθώ από αυτό το μεγάλο αόρατο ποτάμι που μας φέρνει όλους, φύρδην μίγδην, ζώντες και τεθνεώτες προς την απέραντη Αιωνιότητα. Και αυτό το βλέμμα θα ήταν το βλέμμα της χριστιανοσύνης , όλων των ενοριών, ή ακόμα… ίσως και το βλέμμα του ταλαίπωρου ανθρώπινου γένους; Εκείνο που είδε ο Χριστός ψηλά από το Σταυρό. Άφες αυτοίς· ου γαρ οίδασι τι ποιούσι…».

Γύρω από την όποια συζήτηση που γίνεται για την ενορία, ενορίες σε χωριά και πόλεις πνέουν τα λοίσθια. Βέβαια, υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Το ζητούμενο είναι να μην αλλάξει το πρότυπό της: η ενορία ως εν Χριστώ κοινωνία που, μάλλον, έχει αλλάξει και δεν το έχουμε πάρει είδηση. Στην απειλή της εκκοσμίκευσης και της ιδιωτείας, τα παραπάνω γραφόμενα του Μπερνανός δίνουν ελπίδα.

Καλή Χρονιά!