Ώστε έτσι λοιπόν… κάθονται οι δάσκαλοι και οι καθηγητές!

Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ 

Κάποιες αξίες ζωής είναι διαρκείς κι αξίζει να σταματούμε σ’ αυτές για να ανασαίνουμε! Τέτοια είναι η αξία του δασκάλου – παιδαγωγού και της σχέσης-του με τους μαθητές-του. Δυστυχώς, όμως, ετούτες τις ημέρες της πανδημίας, που τα σχολειά και τα πανεπιστήμια ήταν κλειστά, κάποιοι βρήκαν την ευκαιρία να λοιδορήσουν και να καταστρέψουν αυτή τη σχέση. Πρώτοι και καλύτεροι οι δημοσιογράφοι των ιδιωτικών ΜΜΕ, που με κουτοπόνηρο τρόπο κατάφεραν να περάσουν στην κοινή γνώμη ότι οι «εκπαιδευτικοί κάθονται και πληρώνονται». Ίχνος ντροπής για τους δασκάλους των παιδιών-τους, οι οποίοι έχουν μετατρέψει τα σπίτια-τους σε σχολικές τάξεις, προετοιμάζοντας και κάνοντας τα μαθήματά τους μέσω τηλεδιασκέψεων και Νέων Τεχνολογιών (σύγχρονης και ασύγχρονης εκπαίδευσης). 

Ας σκεφτούν καλά όλοι ετούτοι οι προπαγανδιστές απαξίωσης της αξίας του παιδαγωγού – δασκάλου ότι, η δουλειά που κάνει αυτούς τους δύο μήνες του εγκλεισμού-του στο σπίτι είναι περισσότερη απ’ εκείνη του εξάωρου και επτάωρου στο σχολείο. Είναι δεκάωρα και κάτι ακόμη παραπάνω, αν σ’ αυτά ενταχθούν και τα επιμορφωτικά σεμινάρια, τόσο στις Νέες Τεχνολογίες (με το στραβά και ανάποδα ως προς την οργάνωσή τους), όσο και οι διαδικτυακές συναντήσεις με τους ανά ειδικότητα Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου. Προς τι, λοιπόν, ο ψόγος των εκπαιδευτικών από τους δημοσιογράφους των ιδιωτικών ΜΜΕ; 

Μα καλά, τόσο δύσκολο είναι να καταλάβουμε το εξής απλό και σταράτο: «Μήπως, λοιπόν, είναι τελικά ένα (και όχι δύο) μαθητής και δάσκαλος, χθεσινός μαθητής, σημερινός δάσκαλος, αυριανός δάσκαλος, σημερινός μαθητής – μια συνέχεια; Νόμος της τέχνης», κατά Ζήσιμο Λορεντζάτο. 

Και σαν να μην φτάνει η παραπάνω απαξίωση του διδακτικού και παιδαγωγικού έργου των δασκάλων – καθηγητών, το καθ’ όλα σεβαστό Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, τώρα που σταδιακά επανερχόμαστε στην «κανονικότητα» - τι λέξη κι αυτή - πέφτει στην παγίδα ότι τα πάντα σε ετούτον τον βίο μπορούμε να τα ελέγχουμε. Προτείνουν ζωντανά βιντεοσκοπημένα μαθήματα. Ο Αρμαγεδδών της τεχνολογίας, δια μέσου του Κράτους, στο προσκήνιο: να ελέγξει αν ο κάθε εκπαιδευτικός βρίσκεται στη σχολική τάξη και κάνει σωστά τη δουλειά του. Εδώ φτάσαμε για να λέμε πως είμαστε καινοτόμοι στη διδασκαλία μας: «μηδείς ακαινοτόμητος εισίτω»… 

Για τη βιντεοσκόπηση των μαθημάτων απαντώ, αντιγράφοντας αυτούσια όσα γράφει ο Ακροβολιστής στην Ευθύνη, φυλλάδιο νεοελληνικού προβληματισμού, ελευθερίας και γλώσσας, πρωτοποριακό εδώ και τριάντα χρόνια, που σε τεύχος του στα 1986, γράφει τα εξής σημαντικά, κι ας τα λάβουν υπ’ όψιν οι αετονύχηδες ελέγχου του ιδιωτικού βίου μας: «Τώρα που αποκαλύφθηκε ο κατάφωρος κρατικός βιασμός θείων και ανθρωπίνων νόμων και διεθνών Διακηρύξεων για τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής του ανθρώπου, τώρα ίσως το Κράτος, ανακόψει την ανίερη μανία-του να εισχωρεί εκεί που του είναι απαγορευμένο ακόμη και να βλέπει όσα μόνο ο Θεός δικαιούται να δει. Ανάμεσα, λοιπόν, σε τόσα βλακώδη συνθήματα που επιπολάζουν στην καθημερινή-μας ζωή, καιρός είναι να υψωθεί κι ένα υγιές σύνθημα: Αντισταθείτε στο Κράτος την ανάμειξη στην ιδιωτική-σας ζωή! Αντισταθείτε όταν οι Κρατικές υπηρεσίες παραβιάζουν, με βρώμικη, αναιδή περιέργεια τον ιερό χώρο της λειτουργίας του προσώπου-σας! Αντισταθείτε! Αντισταθείτε! Όλοι μαζί αντισταθείτε!» 

Και μην μου πουν οι αετονύχηδες της τεχνολογίας που την έχουν κάνει ένα από τα φετίχ τους, ότι η συνάντηση δασκάλου και μαθητή στη σχολική τάξη δεν είναι ιδιωτικός βίος. Είναι και παραείναι· από τη στιγμή που κλείνει η πόρτα της σχολικής τάξης, υπάρχω μόνο εγώ με τους μαθητές-μου, κάνοντας με αξιοπρέπεια και αυταπάρνηση το διδακτικό-μου έργο, σεβόμενος τον κάθε μαθητή-μου, ως προσωπικότητα, που έχει άποψη, στόχους, όνειρα, που ξέρει να διαλέγεται με τους συμμαθητές-του, με το δάσκαλό του. 

H σχέση δασκάλου – μαθητή είναι σχέση αμφίδρομη. Παιδαγωγός και παιδαγωγούμενος ενσαρκώνουν εκείνη την παιδαγωγική σχέση, εκείνη την παιδαγωγική αγάπη, εκείνο το παιδαγωγικό ήθος, που ο Αλέξανδρος Δελμούζος ονόμαζε χρέος αλύγιστο και πλατιά διάχυτη αγάπη. «το είναι-του (εννοεί του δασκάλου) είναι αλύγιστο στο χρέος-του, μα και ανάλαφρο σαν την παιδιάστικη ζωή. Απάνω όμως απ’ όλα το βύθισμα στους άλλους, η εκμηδένιση, η διάχυση του εγώ-του, μια πλατιά διάχυτη αγάπη. Όχι κάτι που πιέζει, που πνίγει την ατομικότητα και τη χαρά της ζωής, παρά κάτι που υψώνει». 

«Ο Pestalozzi στη Stans», ελαιογραφία του K. Grob (1879), [στο: ΗΛΙΑΣ ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ – Συμμετοχή Γιάννης Χατζηγεωργίου. (2009). Εισαγωγή στις επιστήμες της Παιδαγωγικής. Εναλλακτικές προσεγγίσεις – διδακτικές πρακτικές. Αθήνα: Gutenberg, σ. 7].