Τι γνωρίζει ο μέσος Έλληνας σήμερα για το Βυζάντιο;

«Τι γνωρίζει λοιπόν ο μέσος Έλληνας σήμερα για το Βυζάντιο; Πρακτικά, ελάχιστα πράγματα. Το άλλο θέμα είναι ότι τα βιβλία με οποία διδάσκεται η Βυζαντινή Ιστορία είναι πολύ χαμηλού επιπέδου. Σε αυτό δεν ευθύνεται το κράτος υποχρεωτικά, ευθύνονται και οι βυζαντινολόγοι που δεν ενδιαφέρονται να φτιάξουν βιβλία τα οποία θα συνδέουν το τι γίνεται στην έρευνα σήμερα με το τι χρειάζεται η παιδαγωγική, ώστε να γίνει κάτι ενδιαφέρον για τα παιδιά». Από τη συνέντευξη του Παναγιώτη Αγαπητού στον Νικόλα Δημητριάδη, στο τελευταίο διπλό τεύχος (130-131) του περιοδικού Άρδην (Ιούνιος Αύγουστος 2024).

Προς την κατεύθυνση του συνδυασμού της ιστορικής έρευνας και της παιδαγωγικής γύρω από τη διδασκαλία της Βυζαντινής Ιστορίας στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, τρία ιστορικά μυθιστορήματα του Παναγιώτη Αγαπητού μπορούν να αξιοποιηθούν στη διδακτική πράξη με πρωτότυπα διδακτικά σενάρια. Όμως, στον καιρό της Τράπεζας Θεμάτων, δυστυχώς, αυτό δεν πρόκειται ποτέ να γίνει. Οπότε, πως να τραβήξεις την προσοχή των μαθητών στο Βυζάντιο όταν η διδασκαλία της Βυζαντινής Ιστορίας είναι γουδί το γουδοχέρι; Α.Ι.Κ.

Η Αγιολογία ως Ιστοριογραφία ή οι Θεολόγοι και οι Ιστορικοί επιτρέπεται να συνομιλούν;

Της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΙΩΣΗΦ

Anna Lampadaridi, Vincent Déroche, and Christian Høgel, eds. L’histoire comme elle se présentait dans l’hagiographie byzantine et médiévale / Byzantine and Medieval History as Represented in Hagiography. Acta Universitatis Upsaliensis, Studia Byzantina Upsaliensia, 21. Uppsala Universitet, 2022.

Η Αγιολογία, δηλαδή τα κείμενα που συντάχθηκαν κατά τη διάρκεια των πρώτων χριστιανικών αιώνων και κατά τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου δεν είθισται να αξιοποιούνται από την παραδοσιακή ιστορική έρευνα. Οι συντάκτες τους τα έγραψαν πρωτίστως για να περάσουν ένα θεολογικό μήνυμα. Έτσι, για αιώνες μόνο όσοι είχαν θεολογικά ερωτήματα στρέφονταν σε αυτά. Πρόσφατα και διστακτικά έχει αρχίσει να γίνεται ολοένα και περισσότερο αντιληπτό ότι η αγιολογία αποτελεί μια εξαιρετικά πλούσια πηγή για την προσέγγιση του παρελθόντος και κυρίως για την ανάδειξη συνηθισμένων πρακτικών της καθημερινότητας που παραμελούνται ή αποσιωπούνται από τις επίσημες ιστορικές πηγές. Ειδικά όσα παρεμπιπτόντως μόνο αναφέρουν οι αγιοβιογράφοι, όσα άθελά τους αφήνουν να διαφανούν έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον και περιμένουν την ιστορική ματιά για την κατασκευή νέων αφηγημάτων για το παρελθόν.

Το παρακάτω βιβλίο επιτελεί ένα σπουδαίο έργο καθώς θέτει ένα αναπάντεχο ερώτημα στα αγιολογικά κείμενα: πόση έκθεση στην κοσμική ιστορία είχε ο αναγνώστης και ο ακροατής ενός αγιολογικού κειμένου; Και υποστηρίζει ότι η Αγιολογία ήταν ουσιαστικά το πιο διαδεδομένο μέσο για την προώθηση ιστορικών γνώσεων για το ευρύ κοινό, σε συνάρτηση με τα νομίσματα και τα δημόσια κτήρια.

Το βιβλίο χωρίζεται σε 4 μέρη: Ανασυνθέτοντας την Τοπική Ταυτότητα, Θρησκευτικές Διαμάχες (κυρίως Εικονομαχία), Ανακαλύπτοντας Προσωπικότητες του Παρελθόντος και η Περίπτωση του Βυζαντινού Συναξαρίου. Περιλαμβάνει τα ακόλουθα άρθρα:

Anna Lampadaridi – Introduction: Hagiographie et (ré)écriture de l’Histoire

Reconstuire une identité

Dimitris Kyrtatas – Hagiography and church politics: Gregory of Nyssa on Gregory Thaumaturgus.

Steffen Hope – Byzantine History in the legend of Saint Olaf of Norway, c. 1150-c.1230. 

Réécrire une controverse religieuse

Marie-France Auzépy – Hagiographie et histoire: le cas du premier iconoclasme.

Anna Lampadaridi – La Vie de Pancrace de Taormine (BHG 1410) et l’histoire des images à Byzance.

Réinventer une figure du passé

Charis Messis – « Maximien » chez les martyrs: Lectures du passé romain dans l’hagiographie byzantine.

Daria Resh – Subjectivity and Truth in Hagiographical Discourse: The Case of St.Barbara’s Dossier

Relire le Synaxaire de Constantinople

Stratis Papaioannou – The Philosopher’s Tongue: Synaxaria between History and Literature. With an Excursus on the Recension M of the Synaxarion of Constantinople and an Edition of BHG 2371n*.

Sophie Métivier – Le Synaxaire de Constantinople, une autre manière de raconter et faire l’histoire.

Paolo Odorico – L’histoire dans les synaxaires : de sa construction à la transmission d’un savoir.

Η πρόσβαση στο βιβλίο είναι ελεύθερη στον παρακάτω σύνδεσμο:

http://uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1620926/FULLTEXT01.pdf

ΠΗΓΗ: Post Augustum

Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο: Η θέση της γυναίκας κατά την μακραίωνη περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (330-1453)

Δ Ε Λ Τ Ι Ο   Τ Υ Π Ο Υ

Ο Σύνδεσμος Ελληνίδων Επιστημόνων (ΣΕΕ), μετά την επιτυχή διοργάνωση, τα δύο προηγούμενα χρόνια, δύο προσυνεδρίων για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την ίδρυσή του, δύο συνεδρίων για τον ρόλο της Ελληνίδας στην Επανάσταση του 1821 και άλλων δύο για τον ρόλο των γυναικών της καθ’ ημάς Ανατολής στην διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, αναγγέλλει την διοργάνωση συνεδρίου με τίτλο: «Η θέση της γυναίκας κατά την μακραίωνη περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (330-1453)», το οποίο θα πραγματοποιηθεί ΔΩΡΕΑΝ διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας zoom 22-23 Σεπτεμβρίου 2023.

Η γλώσσα του συνεδρίου είναι η ελληνική. Η ιστορική περίοδος που θα καλυφθεί είναι από το 330 έως και το 1453.

Άρθρα μπορούν να υποβάλουν μέχρι 30 Ιουνίου 2023 στο see1924@otenet.gr γυναίκες και άνδρες επιστήμονες και ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Τα θέματα του συνεδρίου είναι:

• Η θέση της γυναίκας στον δημόσιο βίο.
• Η θέση της γυναίκας στον ιδιωτικό βίο.
• Η θέση της γυναίκας στην επιστήμη, τις τέχνες, τα γράμματα.
• Η συμμετοχή της γυναίκας στην οικονομία και στην εργασία.
• Προσωπογραφίες – βιογραφίες επιφανών γυναικών.

Τα πρακτικά του συνεδρίου θα εκδοθούν σε ηλεκτρονική μορφή και θα αναρτηθούν στο academia.edu και το Research Gate. Aν βρεθεί χρηματοδότηση, θα εκδοθούν και σε έντυπη μορφή.

Η συμμετοχή είναι ΔΩΡΕΑΝ.

Oι κρίσιμες ημερομηνίες είναι:

Καταληκτική ημερομηνία υποβολής περιλήψεων: 30 Ιουνίου 2023

Καταληκτική ημερομηνία υποβολής πλήρους κειμένου: 15 Ιουλίου 2023

Η υποβολή της περίληψης γίνεται σε ειδική φόρμα. Η υποβολή του πλήρους κειμένου γίνεται βάσει προδιαγραφών, που αποστέλλονται στους ενδιαφερομένους.

ΠΗΓΗ: Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών