«Για κάθε έργο, είτε χθεσινό είτε διακοσίων ετών, γνώριζε αμέσως τόπο έκδοσης, συγγραφέα, τιμή καινούργιου ή μεταχειρισμένου, και θυμόταν, διατηρώντας αλάθητη την εικόνα στο μυαλό του, το δέσιμο ταυτόχρονα με την εικονογράφηση και τα παραρτήματα που το συνόδευσαν. Κάθε έργο, είτε το ‘χε πιάσει στα χέρια του ο ίδιος είτε το είχε κατασκοπεύσει κάποτε από μακριά σε κάποια έκθεση ή βιβλιοθήκη, το έβλεπε με την ίδια οπτική ευκρίνεια όπως ο καλλιτέχνης δημιουργός το ενδόμυχο ακόμα δημιούργημα, αθέατο ακόμα για τον υπόλοιπο κόσμο. Αν, για παράδειγμα, ένα βιβλίο προσφερόταν στον κατάλογο ενός παλαιοβιβλιοπωλείου του Ρέγκενσμπουργκ προς έξι μάρκα, θυμόταν στη στιγμή ότι το ίδιο ακριβώς, σε άλλο αντίτυπο, είχε εμφανιστεί σε έναν βιεννέζικο πλειστηριασμό δύο χρόνια πριν, προς τέσσερις κορόνες, καθώς και ποιος το απέκτησε· όχι, ο Γιάκομπ Μέντελ ποτέ δεν ξεχνούσε τίτλους κι αριθμούς, γνώριζε κάθε φυτό, κάθε μικροοργανισμό και κάθε αστερίσκο στο αενάως δονούμενο και διαρκώς παλλόμενο σύμπαν της οικουμένης των βιβλίων. Σε κάθε κλάδο γνώριζε περισσότερα από τους ειδικούς, κατείχε τις βιβλιοθήκες καλύτερα απ’ τους βιβλιοθηκάριους, τα αποθέματα των περισσότερων οίκων τα γνώριζε καλύτερα από τους ιδιοκτήτες παρ’ όλα τα σημειώματα και τις καρτέλες τους, ενώ αυτός δεν είχε στη διάθεσή του παρά τη μαγεία της μνήμης, αυτό το απαράμιλλο μνημονικό, που δεν θα μπορούσε κανείς να το κατανοήσει πραγματικά παρά μόνο αν του έδιναν εκατό διαφορετικά παραδείγματα. Βέβαια, αυτό το μνημονικό έγινε κατορθωτό να διδαχτεί και να γίνει τόσο δαιμονικά αλάθητο χάρη στο αιώνιο μυστικό κάθε τελειοποίησης: τη συγκέντρωση. Ο παράξενος τούτος άνθρωπος δεν ήξερε τίποτε για τον κόσμο, πέρα απ’ τα βιβλία. Γιατί όλα τα φαινόμενα της ύπαρξης ήταν γι’ αυτόν ανύπαρκτα πριν χυθούν στο καλούπι των γραμμάτων, πριν συγκεντρωθούν και, κατά κάποιον τρόπο, αποστειρωθούν σ’ ένα βιβλίο».
STEFAN ZWEIG. (2010). Ο παλαιοβιβλιοπώλης Μέντελ & Η αόρατη συλλογή, μτφρ. Μαρία Τοπάλη, Αθήνα: Άγρα, σσ. 30-31.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου