Το τέλος του Ιουδαϊσμού

Του ΤΖΟΡΤΖΙΟ ΑΓΚΑΜΠΕΝ

Μετάφραση: Αναστάσιος Θεοφιλογιαννάκος

Δεν θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε το νόημα όσων συμβαίνουν σήμερα στο Ισραήλ, αν δεν αντιληφθούμε ότι ο Σιωνισμός αποτελεί μια διπλή άρνηση της ιστορικής πραγματικότητας του Ιουδαϊσμού. Όχι μόνο, βέβαια, επειδή ο Σιωνισμός μεταφέρει στους Εβραίους το έθνος - κράτος των Χριστιανών, αλλά και επειδή αντιπροσωπεύει το αποκορύφωμα της διαδικασίας αφομοίωσης που, από τα τέλη του 18ου αιώνα, προοδευτικά εξάλειψε την εβραϊκή ταυτότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι καθοριστικής σημασίας το γεγονός ότι, όπως έχει δείξει ο Αμνόν Ραζ - Κρακοτζκίν σε ένα εμβληματικό έργο, στη βάση της σιωνιστικής συνείδησης βρίσκεται μια άλλη άρνηση: η άρνηση της Γκαλούτ, δηλαδή της εξορίας ως κοινής αρχής όλων των ιστορικών μορφών του Ιουδαϊσμού, όπως εμείς τον γνωρίζουμε. Οι απαρχές της εβραϊκής αντίληψης για την εξορία προηγούνται της καταστροφής του Δεύτερου Ναού και είναι ήδη παρούσες στη βιβλική γραμματεία. Η εξορία συνιστά αυτή καθεαυτήν τη μορφή ύπαρξης των Εβραίων πάνω στη γη, και όλη η εβραϊκή παράδοση, από το Μισνά μέχρι το Ταλμούδ, από την αρχιτεκτονική της συναγωγής μέχρι τη μνήμη των βιβλικών γεγονότων, συλλήφθηκε και βιώθηκε υπό την προοπτική της εξορίας. Για έναν ορθόδοξο Εβραίο, ακόμα και οι Εβραίοι, που ζουν στο κράτος του Ισραήλ, βρίσκονται σε εξορία. Και το Κράτος, σύμφωνα με την Τορά, που οι Εβραίοι αναμένουν να εγκαθιδρυθεί με την έλευση του Μεσσία, δεν έχει καμία σχέση με ένα σύγχρονο εθνικό κράτος, καθώς στο επίκεντρό του βρίσκεται η ανοικοδόμηση του Ναού και η επαναφορά των θυσιών, για τις οποίες το κράτος του Ισραήλ ούτε καν θέλει να ακούσει. Και είναι καλό να μην ξεχνούμε ότι η εξορία, σύμφωνα με τον Ιουδαϊσμό, δεν είναι μόνο η ιδιαίρετη συνθήκη των Εβραίων, αλλά αφορά στη γενικότερη ατελή και ελλιπή κατάσταση του κόσμου ολόκληρου. Σύμφωνα με ορισμένους καβαλιστές, όπως ο Λούρια, η εξορία ορίζει την ίδια τη συνθήκη της θεότητας, η οποία δημιούργησε τον κόσμο εξορίζοντας τον εαυτό της από αυτόν, και αυτή η εξορία θα διαρκέσει μέχρι την έλευση του Τικκούν, δηλαδή της αποκατάστασης της αρχέγονης τάξης.

Ακριβώς αυτή η ανεπιφύλακτη αποδοχή της εξορίας, με την άρνηση που συνεπάγεται κάθε μορφή κρατικής υπόστασης στον ιστορικό χρόνο, θεμελιώνει την ανωτερότητα των Εβραίων έναντι των θρησκειών και των λαών που έχουν συμβιβαστεί με το Κράτος. Οι Εβραίοι είναι, μαζί με τους Τσιγγάνους, ο μόνος λαός που αρνήθηκε τη μορφή του κράτους, δεν διεξήγαγε πολέμους και δεν λερώθηκε ποτέ από το αίμα άλλων λαών.

Αρνούμενος ριζικά την εξορία και τη διασπορά στο όνομα ενός εθνικού κράτους, ο Σιωνισμός πρόδωσε, συνεπώς, την ίδια την ουσία του Ιουδαϊσμού. Δεν θα πρέπει τότε να εκπλησσόμαστε αν αυτή η απόρριψη και προδοσία προκάλεσε μια νέα εξορία, εκείνη των Παλαιστινίων, και οδήγησε το κράτος του Ισραήλ στο να ταυτιστεί με τις πιο ακραίες και ανελέητες μορφές του σύγχρονου έθνους - κράτους. Η πεισματική διεκδίκηση της ιστορικής αναγνώρισης, από την οποία, σύμφωνα με τους Σιωνιστές, η διασπορά είχε αποκλείσει τους Εβραίους, καταλήγει στο ίδιο αποτέλεσμα. Αλλά αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ο Ιουδαϊσμός, ο οποίος δεν πέθανε στο Άουσβιτς, γνωρίζει ίσως σήμερα το τέλος του.

⸙⸙⸙

[Αναρτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2024 στην ιστοσελίδα του εκδοτικού οίκου Quodlibet (στη στήλη Una voce). Πρώτη δημοσίευση της μετάφρασης στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Εικαστικό: Λεπτομέρεια από το έργο «Universal Ruins» (2016) του Brian Dettmer © Isabelle Arthuis, από έκθεση στο Εβραϊκό Μουσείο του Βελγίου. Δείτε τα περιεχόμενα του δέκατου τρίτου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]

ΠΗΓΗ: Φρέαρ