Με τη ματιά του ιστορικού!

«Το γεγονός ότι όλοι οι αραβικοί εθνικισμοί έχουν ως σημείο σύγκλισης την εχθρότητά τους απέναντι στον παλαιό τους αντίπαλο, το Ισραήλ, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Το κράτος του Ισραήλ, που δημιουργήθηκε την επομένη του Δεύτερου Παγκόσμιο Πολέμου, δεν μοιάζει να είναι ένα κατεξοχήν έργο της Δύσης, και μάλιστα της πιο μισητής Δύσης; Τα αξιοθαύμαστα τεχνικά του επιτεύγματα –που τα τροφοδοτούν κεφάλαια από όλον τον κόσμο- οι επανειλημμένες επιδείξεις δύναμης κατά της Αιγύπτου, το 1948, και στην υπόθεση του Σουέζ, με τη νικηφόρο προέλαση του μικρού του στρατού στην εκτεταμένη χερσόνησο του Σινά (1956), όλα αυτά προκαλούν φθόνο, φόβο, εχθρότητα, και επιβαρύνουν ένα παμπάλαιο ανταγωνισμό. Δικαίως γράφει ο Ζακ Μπερκ[1]: “Άραβες και Εβραίοι είναι και οι δύο, ας μου επιτραπεί η έκφραση, λαοί περιούσιοι. Δύο περιούσιοι λαοί μαζί είναι πάρα πολύ για τους διπλωμάτες και για τα επιτελεία! Η άσπονδη σύγκρουση οφείλεται ακριβώς στη συγγένεια των αντιπάλων, που κατάγονται και οι δύο από τον Αβραάμ, κι έχουν το ίδιο ευγενές προνόμιο του μονοθεϊσμού… Οι δρόμοι που ακολούθησαν στις σχέσεις τους με τη Δύση ήταν διαφορετικοί. Οι πρώτοι, μέσα από τη διασπορά, κατάφεραν να διατηρήσουν το κοινοτικό ιδεώδες τους, ενώ απ’ την άλλη προσαρμόστηκαν οι ίδιοι στις επίμονες τεχνικές των Εθνικών. Οι δεύτεροι, παρέμειναν στη δική τους γη, αλλά κατακτήθηκαν, διαμελίστηκαν και είχαν το προνόμιο ή την ατυχία να παραμείνουν αυτοί που ήταν. Έτσι εξηγείται η ανισότητα των μέσων που αντιπαρατίθενται σήμερα, η διαφορετική στάση, ο διαφορετικός λόγος που διατυπώνουν. Οι πιο αντικειμενικοί Άραβες συγγραφείς έσκυψαν με πικρία πάνω σ’ αυτό που αποκαλούν “καταστροφή”… του 1948. Ακριβώς όπως και οι δικοί μας συγγραφείς, ο Ταιν[2] και ο Ρενάν[3], μετά το 1870, συμβουλεύουν κι αυτοί τους συμπατριώτες τους να κάνουν τις προσαρμογές που χρειάζονται ώστε να αποφύγουν στο μέλλον παρόμοιες περιπέτειες”».

FERNAND BRAUDEL. (2009). Γραμματική των Πολιτισμών, μτφρ. Άρης Αλεξάκης, Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, σσ. 166-167.

Οι υποσημειώσεις δικές μου.

[1] Γάλλος μελετητής του Ισλάμ και κοινωνιολόγος του Collège de France.

[2] Γάλλος ιστορικός, κριτικός και φιλόσοφος.

[3] Γάλλος ιστορικός των θρησκειών, φιλόλογος, φιλόσοφος, βιβλικός μελετητής και κριτικός.