Το ΥΠΑΙΘΑ πανέτοιμο για την εκπαίδευση της αμάθειας

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Το βιβλίο του Ζαν Κλωντ Μισεά: Η εκπαίδευση της αμάθειας, έχω τη γνώμη, πως λίγες ημέρες πριν την έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς, όλων των βαθμίδων οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να το διαβάζουν και να το ξαναδιαβάζουν. Πρόκειται για βιβλίο - εκπαιδευτικό μανιφέστο. Στο επίμετρο ο μεταφραστής του βιβλίου, Άγγελος Ελεφάντης γράφει τα εξής αποκαλυπτικά: «βασικός παιδαγωγικός και ιδεολογικός μηχανισμός για τη διδασκαλία της αμάθειας, έτσι όπως αποτυπώνεται στους εκπαιδευτικούς μηχανισμούς θεσμούς, προγράμματα σπουδών, τρόπους διδασκαλίας και εξέτασης, αποβαίνει ο κατακερματισμός της γνώσης και της εκπληροφόρησής της. Οι νέοι “μαθαίνουν” χίλια δυο και από την άλλη μεριά δεν είναι σε θέση να συνδυάσουν τις όποιες μαθήσεις τους προσφέρονται στη διάρκεια μιας πολυετούς μαθητείας τους. Συλλέγουν πληροφορίες “σερφάροντας” μέσα στον ωκεανό των λεπτομερειών και της κατακερματισμένης γνώσης». Η παραπάνω διαπίστωση είναι χιλιοειπωμένη αλλά ουδείς τολμά να αλλάξει τα εκπαιδευτικά πράγματα. Ο Μισεά γράφει για εκείνες τις εκπαιδευτικές αλήθειες που, στις επιστήμες της εκπαίδευσης, είναι γνωστές αλλά αρκετοί διδάσκοντες στις σχολικές τάξεις αγνοούν. Μια απ’ αυτές τις αλήθειες είναι: η «πρόοδος της αμάθειας» όλο και περισσότερο κυριαρχεί στο σχολείο. Και «με την έκφραση “πρόοδο της αμάθειας”», γράφει ο Μισεά, «εννοώ εδώ λιγότερο την εξαφάνιση των απαραίτητων γνώσεων με τον τρόπο που συνήθως διεκτραγωδείται (και συχνά δικαίως) και περισσότερο την προοδευτική παρακμή της κριτικής διάνοιας, δηλαδή αυτής της θεμελιώδους δεξιότητας του ανθρώπου να κατανοεί σε ποιόν κόσμο καλείται να ζήσει και, συνάμα, κάτω από ποιες συνθήκες η εξέγερση εναντίον του κόσμου συνιστά ηθική αναγκαιότητα».