Πίστη: Το πλάτεμα της υπάρξεώς μας

Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΔΟΥΜΟΥΖΗ – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Κοινωνιολόγου

Ο Χριστός στο Ευαγγέλιο της Κυριακής (Ιω. Γ΄ 13-17) αναφέρει: «Όποιος πιστεύει σε μένα δε θα χαθεί, αλλά θα έχει ζωή αιώνια». Ουσιαστικά, λέει ότι η πίστη στο πρόσωπό Του είναι η σωτηρία μας. Ένα ερώτημα που κατέχει καίρια θέση στην πνευματική ζωή του πιστού, είναι το εξής: «Τι σημαίνει πίστη στο πρόσωπο του Χριστού;».

Η πίστη στο Θεό δεν είναι μια προσπάθεια να παραδεχτούμε την ύπαρξή Του. Η πίστη στο Θεό δεν είναι μια προσπάθεια να παραδεχτούμε την ανωτερότητά Του. Η πίστη είναι κάτι διαφορετικό απ’ αυτό που νομίζουμε και πιστεύουμε. Χωρίς αμφιβολία, η αρχή και η βάση της πνευματικής ζωής είναι η επίγνωση και η αληθινή πίστη στο Θεό. Όμως, σήμερα ο Κύριος κάτι άλλο θέλει να πει.

Γνωρίζουμε πως και ο διάβολος πιστεύει στο Θεό. Ποιο είναι, όμως, το πρόβλημα; Δεν ταπεινώνεται και δεν σχετίζεται μαζί Του. Απ’ αυτό καταλαβαίνουμε πως όταν μιλάει ο Χριστός για την «πίστη», εννοεί την «εμπιστοσύνη στο πρόσωπό Του». Δηλαδή, να δεχθώ ότι Αυτός είναι η ζωή μου και η χαρά μου. Αυτός μου προσφέρει μια πληρότητα στην ύπαρξή μου. Η πίστη – εμπιστοσύνη είναι κάτι πολύ βαθύ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν απελπίζομαι, διότι μετάνοια που έχει μέσα απελπισία είναι μια «άρρωστη κατάσταση».

Εμπιστεύομαι σημαίνει δεν απελπίζομαι στα αδιέξοδα της ζωής. Ο ταπεινός άνθρωπος είναι αυτός που λέει «να ‘ναι ευλογημένο» και δεν απελπίζεται. Υπάρχει και κάτι άλλο βαθύτερο: Είναι σημαντικό μέσα σ’ αυτή την αναζήτηση του λόγου της ύπαρξής μου, στην προσπάθεια που κάνω να βρω για ποιο λόγο ζω, σ’ αυτό το «κυνήγι» του Θεού, εκεί να μην απελπίζομαι. Εκεί που αστοχώ, εκεί που κάνω λάθη, εκεί που ζω μια κόλαση, δεν απελπίζομαι, αλλά εμπιστεύομαι το πρόσωπο του Θεού.

Αυτή είναι η πίστη, αυτή είναι η εμπειρία του Χριστού: Να είμαι στον Άδη και να μην απελπίζομαι. Αυτός είναι ο ταπεινός άνθρωπος και αυτός που πιστεύει βαθιά. Να έχει χίλια δυο προβλήματα, αλλά αυτός να πεισμώνει και να πιστεύει – εμπιστεύεται τον Χριστό. Λέει ο Άγιος Χρυσόστομος κάτι τολμηρό και περίεργο: «Και ο ίδιος ο Θεός να κατέβει και να σου πει ότι χάθηκες, εσύ να μην τον πιστέψεις, γιατί πολλές φορές αλλάζει γνώμη και ο Θεός». Μια τέτοια ψυχή δεν το βάζει κάτω και διαρκώς ζητά τον Χριστό, όχι γιατί ψάχνει ένα μάγο να του λύσει τα προβλήματα, αλλά γιατί παραδέχεται ότι χωρίς Χριστό δεν αξίζει η ζωή.

Επομένως, «τι είναι πίστη»; Πίστη σημαίνει να δεχθώ μέσα μου πως «θησαυρός» της ζωής μου είναι ο Χριστός και τίποτα άλλο. Εμείς, συνήθως, έχουμε άλλους «θησαυρούς» και θεούς στους οποίους επενδύουμε. Το Θεό τον θέλουμε να μας ικανοποιεί απλώς τις επιθυμίες και τις προσδοκίες μας. Έτσι, όμως, είμαστε αποτυχημένοι πνευματικά. Δεν έχουμε πραγματική ζωή και χαρά. Μπορεί να ερχόμαστε στην Εκκλησία, να κοινωνούμε και να εξομολογούμαστε, αλλά, αν ρωτήσουμε την καρδιά μας «ποιο είναι το κέντρο της ζωής μας» και είμαστε ειλικρινείς, δύσκολα θα πούμε πως είναι ο Χριστός.

Λέει ο Απόστολος Παύλος: «Τι είμαστε χωρίς την αγάπη του Χριστού;». Εμείς στο βάθος για πολύ μικρά πράγματα τρελαινόμαστε και ο Χριστός είναι απλώς μια ιδέα. Όμως, ο Χριστός είπε: «Λάβετε, φάγετε». Δεν είπε «λάβετε, σκεφτείτε». Δηλαδή, είναι ζωή ο Χριστός, είναι «γεύση», είναι αίσθηση και εμπειρία ζωής. Χριστιανισμός δεν σημαίνει τα ξέρω όλα. Σημαίνει ότι, ίσως, δεν ξέρω τίποτα, αλλά, ωστόσο, μπορώ και εμπιστεύομαι. Όταν ζητάμε κάτι απ’ το Θεό πρέπει να έχουμε την πίστη ότι ήδη μας έχει δοθεί. Πίστη σημαίνει να προσεύχεσαι για να βρέξει και ήδη εσύ να αισθάνεσαι τα πόδια σου λασπωμένα.

Δεν μπορεί να γίνει αυτό, όμως, αν δεν λειτουργούμε «σταυρικά». Τι σημαίνει «σταυρικά»; Καθημερινά «ν’ αδειάζουμε» απ’ τους ψευδό-θεούς και να γεμίζουμε απ’ τον Χριστό. Συνέχεια μας δίνονται οι δυνατότητες. Όταν έρχεται ένας κλονισμός στη ζωή μας και μια δυσκολία, εκεί δοκιμάζεται η ύπαρξή μας να δούμε πού στρέφεται η καρδιά μας και γιατί στενοχωριόμαστε. Οι μάρτυρες της Εκκλησίας μας ήταν στα μαρτύρια και δεν τους ένοιαζε τίποτα. Εμείς, σαφώς, δεν έχουμε φτάσει σ’ αυτό το μέτρο, αλλά απλά είναι τα πράγματα. Να μην χαλιόμαστε με ασήμαντα πράγματα. Αυτό δεν είναι προτροπή ηθικού περιεχομένου, αλλά είναι μια προτροπή που αποδεικνύει την πνευματική μας κατάσταση.

Αν χαλιόμαστε εύκολα για ασήμαντα πράγματα, δεν υπάρχει Χριστός μέσα μας. Λέει κάποιος: «Εγώ αγαπώ τον Χριστό, αλλά είμαι ευαίσθητος». Αυτά είναι αστεία πράγματα. Δεν είναι ευαισθησία, αλλά ένας πληγωμένος εγωισμός. Πόσοι άνθρωποι έχουμε πληγωμένους εγωισμούς και νομίζουμε πως είμαστε ευαίσθητοι; Ερχόμαστε στην Εκκλησία δήθεν για να ζητήσουμε τη βοήθεια του Θεού. Θέλουμε ένα Θεό να ικανοποιεί τις συναισθηματικές μας πληγές και να είμαστε το κέντρο του κόσμου. Ο Χριστός για μας, στην ουσία, είναι το «εγώ» μας.

Γι’ αυτό, μας προτείνεται ο σταυρός σε λίγες μέρες. Μας καλεί να σταυρώσουμε τον εγωισμό μας και το θέλημά μας, ώστε να κυριαρχήσει μέσα μας ο Χριστός. Να πιστέψουμε αληθινά και, τότε, είμαστε ελεύθεροι και επιβεβαιώνεται ο λόγος του Κυρίου μας: «Όποιος πιστεύει σε μένα δε θα χαθεί, αλλά θα έχει ζωή αιώνια». Η πίστη στο Θεό είναι το πλάτεμα της υπάρξεώς μας. Ζωή είναι ο Χριστός και κάθε άνθρωπος είναι ο Χριστός σε ετέρα μορφή.