ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΡΒΑΣ. Η πρόσκληση, στο: Ερουρέμ, τχ. 3ο, Δεκέμβριος 1995, σσ. 40-41.
Κυριακή 30 Μαρτίου 2025
Από τη Μεταφυσική του Σώματος!
Δ΄ Κυριακή των Νηστειών - Ιωάννου της Κλίμακας. Πορεία ανάβασης ανηφορική. Ο αξέχαστος Χρήστος Γιανναράς, σπουδάζοντας στην Κλίμακα του Αγίου Ιωάννου Σιναΐτη, στο κλασικό πια έργο του «Η Μεταφυσική του Σώματος», στον πρόλογο του γράφει πως ετούτο το βιβλίο, ως διδακτορική διατριβή που είχε υποβληθεί στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, «αντιπροσωπεύει και μιαν αποτυχία». Ωστόσο, η πρώτη δημοσίευση του βιβλίου (Αθήνα 1971, εκδόσεις Δωδώνη), έφερε την ελπίδα πιστά να υπηρετήσει τη ζωή της Εκκλησίας, μακριά από τους γνωστούς ευσεβισμούς που ακόμα και σήμερα την ταλαιπωρούν. «Αυτή η ελπίδα είναι και η μόνη παρηγοριά στα στενά όρια των ανθρώπινων διχογνωμιών περί τα μέγιστα και τίμια», γράφει ο αλησμόνητος Γιανναράς. Α.Ι.Κ.
«Η Κλίμακα μας βεβαιώνει ότι ο έρωτας είναι πάθος κοινό επί σωμάτων και επί ασωμάτων – τόσο όταν αναφέρεται σε ανθρώπινα πρότυπα όσο και όταν αναφέρεται στο πρόσωπο του Θεού.
“Ο όντως ερών,αεί του φιλουμένου φαντάζεται το πρόσωπον,και τούτο ένδον ενηδόνως περιπτύσσεται.Ο τοιούτοςουκέτι ουδέ καθ’ ύπνους ηρεμείν του πόθου δύναται,αλλά κακεί τω ποθουμένω προσαδολεσχεί.Ούτως επί σωμάτων,ούτως επεί ασωμάτων πέφυκε γίνεσθαι”.
Το “πέφυκε” αναφέρεται στο συστατικό της φύσεως ιδίωμα, στη φυσική καταβολή της ερωτικής αναφοράς. […] Στον έρωτα το αγαπημένο πρόσωπο καλύπτει κάθε χώρο σε κάθε στιγμή, είναι παντού με ένα τρόπο που δεν είναι επιθυμία μόνο η προτίμηση και νοσταλγία, αλλά άμεση κοινωνία προσωπικής παρουσίας ή οδυνηρής ελλείψεως απουσία».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ. (1971). Η Μεταφυσική του Σώματος. Σπουδή στον Ιωάννη της Κλίμακος. Αθήνα: Δωδώνη, σσ. 154-155.
Κάπου εδώ, έχω την αίσθηση, κάτι το συνταρακτικό μας λέει κι ο Οδυσσέας Ελύτης, στον Ήλιο τον Πρώτο: «Ό, τι αγαπώ γεννιέται αδιάκοπα / Ό,τι αγαπώ βρίσκεται στην αρχή του πάντα». Α.Ι.Κ
Κάτι... σαν Δελτίο Τύπου...
Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Μαθητές/τριες της Α΄ Λυκείου και τέσσερεις συνοδοί εκπαιδευτικοί του σχολείου μου (Πρότυπο ΓΕ.Λ. Μυτιλήνης του Πανεπιστημίου Αιγαίου), από τις 15 έως και τις 20 Μαρτίου, δια μέσου της Θεσσαλονίκης, της Μητέρας Θεσσαλονίκης όπως την έλεγε ο Θεσσαλονικιός λογοτέχνης Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, ταξίδεψαν και επισκέφθηκαν πανέμορφους τόπους στην ιστορική πόλη των Ιωαννίνων. Η εκδρομή είχε εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό περιεχόμενο.
Τόποι και περιοχές στη Θεσσαλονίκη για ένα βράδυ κι ένα πρωινό - τόποι, δρόμοι, μονοπάτια και γεύσεις στα Γιάννενα, από μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς χρωματίστηκαν με μαγικές λέξεις και εικόνες! Από την ηχώ τους, πολλές οι συγκινήσεις, πολλά τα παιχνίδια των αντικαθρεφτισμάτων, που μεταμόρφωσαν ψυχές και σώματα. Καταπώς το λέει ο Φαίδρος στο Σωκράτη, στο «Χορός και Ψυχή» του Paul Velery: «Οι εικόνες σου δεν γίνεται να μείνουν μόνο εικόνες!»
Θεσσαλονίκη και Γιάννενα κατέχουν τρεις θεμελιώδεις πτυχές ιστορικών πόλεων: της περιπλάνησης, της ομορφιάς και της ισχυρής παρουσίας στις τέχνες και στα γράμματα.
Μαθητές/τριες και εκπαιδευτικοί, ως οδοιπόροι, προσκυνητές, φυσιολάτρες, γευσιγνώστες, περιπατητές και ταξιδιώτες, με τα εκδρομικά τους σακίδια στην πλάτη, ανακάλυψαν μυστικά περάσματα της φύσης, της ζωής και της ανθρώπινης ύπαρξης.
Τέλος, η παραμονή στο κλεινόν άστυ, την πρωτεύουσα του ελλαδικού κρατιδίου, λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών και απαγορευτικού απόπλου των πλοίων, ένα βράδυ και μια ημέρα, σε μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς έδωσαν την ευκαιρία να περπατήσουν σε δρομάκια κάτω από την Ακρόπολη και να αφουγκραστούν φωνές κατοίκων της ένδοξης πόλης των Αθηναίων.
Σάββατο 29 Μαρτίου 2025
Ξημερώνει Κυριακή... αλλάζουμε την ώρα... Αγρύπνια απόψε!!!
«…Κι είναι ο χρόνος μια μεγάλη εκκλησία, μ’ ακούς
Όπου κάποτε οι φιγούρες
Των Αγίων
Βγάζουν δάκρυ αληθινό, μ’ ακούς
Ένα πέρασμα βαθύ να περάσω
Περιμένουν οι άγγελοι με κεριά και νεκρώσιμους ψαλμούς
Πουθενά δεν πάω, μ’ ακούς
Ή κανείς ή κι οι δύο μαζί, μ’ ακούς…».
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ. (1993). Το Μονόγραμμα. Αθήνα: Ίκαρος, σ. 18.
ΠΗΓΗ: Μουσικές Περιηγήσεις
Δίχως, μια στάλα στοργή,
σ' όσους διψάν για χίμαιρες, γέρνεις
την κούπα σου που 'ναι πάντα αδειανή.
Κι ενώ περνά η νύχτα κατάλευκη,
βροχερή σαν Κυριακή,
ξέρω γιατί, στ' αυτί που σπαράζει,
χιμάς και γλείφεις σαν το σκυλί.
Δεν αγαπάς!Αφήνεις τους ψύλλους σου,
τους ήχους που φτάνουν από μακριά,
αγρύπνια, κακόφωνο όργανο,
που αλέθεις των εκλεκτών το "ωσαννά".
Αγρύπνια της κόλασης κήτος,
είναι το φιλί σου φωτιά.
Αφήνει μια γεύση από σίδερο,
που 'χουν ξηλώσει από καράβια παλιά.
Τζαζ ιστορίες και ανησυχίες
Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Γνωρίζω τον Σάκη Παπαδημητρίου από τη Θεσσαλονίκη. Ήταν η χρονιά του 1994, χρονιά που έκανε την έκδοση δύο σημαντικών βιβλίων του για την τζαζ. Στον πανεπιστημιακό εκδοτικό οίκο University Studio Press, όπου τότε εργαζόμουν ως υπεύθυνος εκδόσεων, ο Σάκης είχε έρθει για να εκδώσει την Εισαγωγή στην τζαζ και το βιβλίο του: Leonard Bernstein. Τζαζ και κλασική - "δυτικές συνοικίες" - παραπομπές και συνειρμοί. Πολλές ήταν τότε οι στιγμές – μοναδικές θα τις χαρακτήριζα – που συζητώντας μαζί του, είχα τη χρυσή ευκαιρία να διευρύνω τη σχέση μου με την τζαζ μουσική. Ήξερα, βέβαια, ότι η υπόθεση της τζαζ στην Ελλάδα ήταν, και συνεχίζει βέβαια να είναι, αδιαχώριστα συνδεδεμένη με το όνομα του Σάκη Παπαδημητρίου. Το μόνο, ωστόσο, που δεν φανταζόμουν ήταν ότι ο μουσικός αυτός δημιουργός, ποιητής, πεζογράφος και παραγωγός ραδιοφωνικών εκπομπών, θα ήταν τόσο απλός και οικείος αλλά και πρωτοπόρος άνθρωπος. Ενθυμούμαι πολύ καλά τα θλιβερά γεγονότα της συναυλίας με τη Γεωργία Συλλαίου που είχε κάμει ο Σάκης Παπαδημητρίου στη Ροτόντα, τότε που μαινόμενοι «χριστιανομαθημένοι» χούλιγκαν «πιστοί» είχαν εισβάλλει στο μοναδικό για το είδος του αυτό μνημείο και τα είχαν κάμει γυαλιά καρφιά. Αντιδρούσαν βλέπετε στην «παραβίαση» της ιερότητας του χώρου, ο οποίος όμως για την ίδια την ιστορία της ανεξάντλητης αυτής πόλης, της Θεσσαλονίκης, εγγράφεται ως μνημείο όχι μόνο θρησκευτικό, αλλά και ως μνημείο – σύμβολο της ιστορικής πολυπολιτισμικής φυσιογνωμίας της· αξίζει κανείς να διαβάσει το συλλογικό τομίδιο: Η Ροτόντα στον "Κύκλο με την Κιμωλία"
Ο Σάκης Παπαδημητρίου έχει το ακριβό προνόμιο να συνταιριάζει άψογα το ρόλο του μουσικού δημιουργού με αυτόν του κριτικού. Όλα του σχεδόν τα βιβλία και η δράση του, από τη μαγευτική «Διαγώνιο» μέχρι τις ανεπιτήδευτες ραδιοφωνικές παραγωγές του, φέρουν το στίγμα της πρωτοτυπίας που αντιστέκονται στο κυρίαρχο συρμό της βιομηχανοποιημένης μουσικής των ημερών μας. Σ’ αυτό το δέκατο έβδομο βιβλίο του, πάνω απ’ όλα ο αφηγητής Σάκης Παπαδημητρίου, ανήσυχα και απρόβλεπτα μας ξετυλίγει προσωπικές ιστορίες και περιπέτειες του, ταξίδια και φεστιβάλ, πρόσωπα, βιβλία και δίσκους, «ανοίγει» την τζαζ σ’ άλλες καλλιτεχνικές μορφές: τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, το θέατρο, το χορό, τη φωτογραφία. Πρόκειται για ένα βιβλίο όπου τα κριτήρια αξιολόγησης κυριαρχούνται από το πνεύμα της τζαζ. Διαρθρωμένο σε τρία μέρη· στο μεν πρώτο, με «έδρα τη Θεσσαλονίκη», απεικονίζει μνήμες από τα νεανικά χρόνια του, στο δεύτερο, σχολιάζει βιβλία με θέμα τη τζαζ και βιογραφεί μουσικούς, στο δε τρίτο, επανεκτιμά ορισμένες σύγχρονες κριτικές τάσεις που αφορούν το συγκεκριμένο μουσικό ρεύμα, όπως λόγου χάριν την πολεμική του Adorno, το «νέο πνεύμα» του Le Corbusier και του Δ. Μητρόπουλου.
Είπαν πως η τζαζ είναι κατεξοχήν τέχνη του αυτοσχεδιασμού. Εξού και η πολλαπλότητα των στοιχείων της, της βαριάς κληρονομιάς της: η γέννησή της στη Νέα Ορλεάνη, τα σπιρίτζουαλ, τα μπλουζ, τα μίνστρελ, το σουίνγκ, η αφροκουβανέζικη επίδρασή της. Ο Σάκης Παπαδημητρίου βιώνει εκπληκτικά τον καλλιτεχνικό αυτό ορίζοντα, δίνοντάς μας απλόχερα για άλλη μια φορά, μέσα από ένα μουσικό σχολείο που ξεκινάει από το 1975 στο Β΄ Πρόγραμμα και φτάνει σε εκπομπή της ΕΡΤ3 με την «παγκοσμιότητα της τζαζ», ένα βιβλίο ουτοπικό.
ΠΗΓΗ: Σάκης Παπαδημητρίου
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)