Καλό Σαββατοκύριακο!

Πρωινό Σαββάτου, ανάμεσα σε «κίνηση κι αταραξία», όπως γράφει ο Οκτάβιο Παζ, η κίνηση του δίσκου στο πικάπ σε στέλνει στον παράδεισο. Καλό Σαββατοκύριακο! Α.Ι.Κ.

ΠΗΓΗ: MrVinylObsessive

Διονύσης Σαββόπουλος και Α.ΘΕ.Κ.

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Με τον θάνατο του Διονύση Σαββόπουλου, του «Νιόνιου», θυμήθηκα την Α.ΘΕ.Κ., την Ανεξάρτητη Θεολογική Κίνηση, που με τη θεολογική της δύναμη στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης, κατά τη δεκαετία του ’80 ανέβαζε ψηλά τον πήχυ των συνδικαλιστικών φοιτητικών οργανώσεων. Το βιβλιοπωλείο Μήνυμα, σ' ένα στενάκι κάτω απ' την Καμάρα, για τους ΑΘΕΚίτες ήταν τόπος γόνιμων συζητήσεων και ιδεολογικών ζυμώσεων. Στο τότε φοιτητικό κίνημα της Θεσσαλονίκης, η Α.ΘΕ.Κ. είχε πολύ καλή παρουσία. Ήταν νεορθόδοξη κίνηση. Υπήρχε όμως και η ΟΡ.Θ.Α., η Ορθόδοξη Θεολογική Αναγέννηση, (κότσους χαρακτηρίζαμε τις φοιτητριούλες της - με 40 βαθμούς κατακαλόκαιρο, φορούσαν πουκαμισάκι, φουστίτσα, ζακελούλα και καλσόν, ενώ οι φοιτητές της φορούσαν άσπρο πουκαμισάκι (όχι κοντομάνικο) και μπλε ή μαύρο παντελόνι), κι αυτή είχε ισχυρή παρουσία στη σχολή μας. Οι περισσότερες έμειναν σε οικοτροφείο και μοίραζαν περιοδικά όπως η Απολύτρωσις. Αξίζει εδώ να σημειώσω ένα περιστατικό με την Ο.ΡΘ.Α., το οποίο έλαβε χώρα στο ισόγειο της σχολής μας, στην Αίθουσα Συνεδριάσεων μελών ΔΕΠ, δίπλα ακριβώς από το Γραφείο της Κοσμητείας, κάπου στα 1984 - 1985, όταν εκλεγόταν καθηγητής στο τότε Τμήμα Ποιμαντικής ο μακαρίτης καθηγητής Στέργιος Σάκκος. Εκείνη την περίοδο πρόεδρος του τμήματος ήταν ο αξέχαστος Ιωάννης Φουντούλης, μορφή μειλίχια και με βαθιά θεολογική και εκκλησιαστική παιδεία. Κι ενώ στην Αίθουσα Συνεδριάσεων γίνονταν η εκλογή του μακαρίτη Σάκκου, έξω απ' αυτή φοιτητριούλες της Ο.ΡΘ.Α. πιασμένες χέρι - χέρι, σε μια ευθεία γραμμή, είχαν στήσει έναν τοίχο απέναντι σ' όσους δεν συναινούσαμε στην εκλογή Σάκκου, φωνάζοντας «Φουντούλη θύμα παραιτήσου». Ελπίζω να θυμάται αυτό το περιστατικό ο αγαπητός συνάδελφος θεολόγος Ταξιάρχης Αϊβαλιώτης· ηγείτο της ομάδας που αντιδρούσαμε. Παρά ταύτα, ο μακαρίτης Σάκκος εκλέχθηκε καθηγητής, δίδαξε Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη, και βοηθό είχε τον Παυσανία Κουτλεμάνη, μακαρίτης κι αυτός, μορφή καλοπροαίρετη, ασθενική κι αγαθή.  

Σήμερα, όσοι κι όσες ανήκαμε στην Α.ΘΕ.Κ. διδάσκουμε σε σχολειά το μάθημα των Θρησκευτικών ως μάθημα ελευθερίας, και στην Εκκλησία υπάρχουν ιερείς που, τότε, ήταν ΑΘΕΚίτες. Στην Α.ΘΕ.Κ. ακούγαμε τα τραγούδια του Σαββόπουλου. Σημαία μας ήταν το «Να κρατήσουν οι Χοροί». Σήμερα, γκούγκλαρα τη φράση: «Ανεξάρτητη Θεολογική Κίνηση και Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης» για να βρω κάποια πληροφορία. Διαπίστωσα ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι αδιάβαστη. Η πρώτη πρόταση που έγραφε η «άγαμη μηχανή» (κατά Ζαν Μποντριγιάρ) της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι ετούτη: «Η φράση "Ανεξάρτητη Θεολογική Κίνηση" δεν σχετίζεται με κάποια συγκεκριμένη τρέχουσα ή επίσημη κίνηση στην Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης». Αλλά και για την Ο.ΡΘ.Α., η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι αδιάβαστη. Την συνδέει με την Ορθόδοξη Θεολογική Αναγέννηση, γνωστή ως «Σχολή της Θεσσαλονίκης», με χαρακτηριστικά την «νεοπατερική σύνθεση», την προβολή της ησυχαστικής παράδοσης και την κριτική στις δυτικές επιρροές, με τα οποία η Ο.ΡΘ.Α., ουδεμία σχέση είχε. Μνημόσυνο του Σαββόπουλου και της Α.ΘΕ.Κ., ας θεωρηθούν οι παραπάνω σκέψεις μου.

ΠΗΓΗ: Greek Songs Dim

ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΕ.Λ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ: Τελετή Αναγόρευσης Επίτιμου Μέλους του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών του κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ

Το Πρότυπο ΓΕ.Λ. Μυτιλήνης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στο πλαίσιο του ERASMUS+ και της συμμετοχής του στο Πρόγραμμα Jean Monnet, διοργανώνει Τελετή Αναγόρευσης Επίτιμου Μέλους του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών του κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ, Καθηγητή Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεσμών του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και κατόχου της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet.

Για τον τιμώμενο θα μιλήσουν οι:

• Δημήτριος Παπαγεωργίου, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
• Αναστασία Ζήση, Καθηγήτρια Ψυχολογίας, Τμήμα Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου.
• Αικατερίνη Στρατάκη, Περιφερειακή Διευθύντρια Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Β. Αιγαίου.
• Δημήτριος Μπούμπας, Επόπτης Ποιότητας Συμβούλων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Λέσβου, Δρ Πανεπιστημίου Αιγαίου.
• Κλειώ Χατζηδανιήλ, Δρ Πανεπιστημίου Αιγαίου.
• Παναγιώτης Τσουκαρέλλης, Κοινωνικός Λειτουργός, Διευθυντής ΕΝΕΓΥΛ Μυτιλήνης, Δρ Πανεπιστημίου Αιγαίου.
• Αικατερίνη Αποστολίδου, Διευθύντρια Τελωνείου Μυτιλήνης, Δρ Πανεπιστημίου Αιγαίου.
• Αργυρώ Βουνάτσου, Γραμματέας Μεταπτυχιακού Τμήματος Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Ο κ. Παναγιώτης Γρηγορίου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις Ευρωπαϊκές Σπουδές (Institut des Hautes Etudes Européennes, Στρασβούργο) και στο Διεθνές Δίκαιο (Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Στρασβούργου ΙΙΙ). Είναι διδάκτορας Δημοσίου Δικαίου (Διεθνές Δίκαιο) του Πανεπιστημίου Robert Schuman του Στρασβούργου. Συνεργάσθηκε ερευνητικά με το Συμβούλιο της Ευρώπης και με το Ίδρυμα Μεσογειακών Σπουδών. Εργάσθηκε ως Ερευνητής Α΄ στο Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών (ΕΚΕΜ) και ως Επιστημονικός Σύμβουλος στις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις (Υπουργείο Εξωτερικών). Διδάσκει ως μέλος ΔΕΠ στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου από το 2001. Επίσης, συνεργάζεται ακαδημαϊκά με το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και με το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Διδάσκει από το 2004 στην Σχολή Εθνικής Ασφάλειας, στο Ακαδημαϊκό Συμβούλιο της οποίας συμμετέχει από το 2010. Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου την περίοδο 2011-2012 και μέλος της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Tο 2014 εξελέγη Κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Είναι ιδρυτικό μέλος του ΠΜΣ «Ευρωπαϊκές Κοινωνίες & Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση» του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και πρώτος Διευθυντής του (2008-2011). Ως εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου Αιγαίου διετέλεσε μέλος της Συγκλήτου του Ευρωμεσογειακού Πανεπιστημίου (EMUNI) από το 2008 έως το 2013. Συμμετέχει ενεργά στην Ελληνική Πανεπιστημιακή Ένωση Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΕΠΕΕΣ) από το 2002 μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της οποίας είναι από το 2007. Διετέλεσε δε Πρόεδρος της ΕΠΕΕΣ (2014) και Αντιπρόεδρος (2015-2016). Από το 2017 συνδιευθύνει την European Doctoral School του Πανεπιστημίου του Λουξεμβούργου, καθώς και το International Summer School on European Governance του Πανεπιστημίου Αιγαίου (2013 έως σήμερα). Επίσης, είναι κάτοχος δύο ευρωπαϊκών εδρών Jean Monnet (2002-2009 και 2010-2013), καθώς και τριών μαθημάτων (Modules) Jean Monnet. Έχει διδάξει σε Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια (Paris III/Nouvelle Sorbonne, Université Catholique de Louvain, Γενεύης, Κρακοβίας, Transylvania/Brassov, Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης Βουκουρεστίου, Στρασβούργου, Nantes, Cadiz, EMUNI, Bilgi, Montpellier) και σε αφρικανικά (Abidjan, Marrakech). Ακόμη, έχει αναγορευθεί από την Γαλλική Δημοκρατία Chevalier de l’Ordre des Palmes Académiques. Τo συγγραφικό του έργο σε ελληνική, γαλλική, αγγλική, ρουμανική και κινεζική γλώσσα πραγματεύεται θέματα διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, μειονοτικών ζητημάτων, εξωτερικής πολιτικής ΕΕ, πολιτικών ΕΕ, Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου περιβάλλοντος, Ευρωπαϊκής Διακυβέρνησης.

Οι τελευταίες μέρες της ανθρωπότητας

Του Τζόρτζιο Αγκάμπεν

Μετάφραση: Αναστάσιος Θεοφιλογιαννάκος

Από τον Οκτώβριο του 1915, μετά την είδηση για το ξέσπασμα του μεγάλου πολέμου, ο Καρλ Κράους άρχισε να γράφει –«για ένα θέατρο του Άρη»– το δράμα Οι τελευταίες μέρες της ανθρωπότητας, το οποίο δεν θέλησε να ανέβει ποτέ στη σκηνή, γιατί, όπως είπε, «οι θεατές των θεάτρων αυτού του κόσμου δεν θα άντεχαν το θέαμα». Το έργο –ή μάλλον, όπως διαβάζουμε στον υπότιτλο, «η τραγωδία σε πέντε πράξεις»– ήταν «αίμα από το αίμα τους και ουσία από την ουσία εκείνων των μη πραγματικών, αδιανόητων, απλησίαστων από κάθε ξύπνιο νου, απρόσιτων σε κάθε μνήμη και διατηρημένων μόνο μέσα σε ένα αποτρόπαια ωμό και απάνθρωπο όνειρο, εκείνων των χρόνων όπου πρόσωπα από οπερέτα έπαιξαν την τραγωδία της ανθρωπότητας». Και στο Weltgericht («Παγκόσμια Κρίση»), το κείμενο που δημοσίευσε μετά το τέλος του πολέμου, θα μιλήσει για τη μεγάλη εποχή του –που την είχε γνωρίσει «όταν ήταν ακόμη τόσο μικρή και που θα ξαναγίνει μικρή, αν της απομένει ακόμη χρόνος»– ως μια εποχή «όπου συμβαίνει ό,τι δεν μπορούσε να φανταστεί κανείς, και όπου θα συμβεί ό,τι δεν μπορεί πλέον να φανταστεί κανείς, και που, αν μπορούσε να φανταστεί, δεν θα συνέβαινε».

Όπως κάθε λόγος αδυσώπητα διαυγής, η διάγνωση του Κράους ταιριάζει απόλυτα στην κατάσταση που ζούμε σήμερα. Οι τελευταίες μέρες της ανθρωπότητας είναι οι δικές μας μέρες, αν πράγματι ισχύει ότι κάθε μέρα είναι η τελευταία· ότι η εσχατολογία, για όποιον είναι σε θέση να τη συλλάβει, αποτελεί την κατεξοχήν ιστορική συνθήκη. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τον πόλεμο, μπορεί να ειπωθεί για την εποχή μας, όπως έλεγε και ο Κράους, ότι «ανίκανη να βιώσει κάτι και να το αναπαραστήσει, δεν συγκλονίζεται ούτε καν από την ίδια της την κατάρρευση». Και δεν είναι άραγε αλήθεια και σήμερα –όταν τα ψεύδη για τον εν εξελίξει πόλεμο επιχειρούν να νομιμοποιήσουν κάθε μελλοντικό πόλεμο– «ότι το γεγονός πως θα υπάρξει πόλεμος φαίνεται λογικό ακριβώς σε εκείνους στους οποίους το σύνθημα “έχουμε πόλεμο” επέτρεψε και κάλυψε κάθε ντροπή»; Και είναι πιθανό ότι, όπως η Αυστρία το 1919, έτσι και η Ευρώπη δεν θα επιβιώσει από τα ψεύδη και τις ντροπές της, και στο τέλος δεν θα μπορέσει παρά να επαναλάβει τα λόγια του Κάιζερ που κλείνουν το βιβλίο: Ich habe es nicht gewollt –«εγώ δεν το θέλησα».

ΠΗΓΗ: Φρέαρ

Μασκαράδες

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟY Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Όσοι υπηρετούν την πολιτική την ευτελίζουν· έχουν χάσει κάθε ηθική αξία. Tα ΜΜΕ και η τηλεόραση κυρίως, που, καθημερινά, προβάλλει πολιτικούς με botox, με φύτεμα μαλλιών, με ουρλιαχτά στις οθόνες, με απανωτές κωλοτούμπες στο διάβα της πολιτικάντικης καριέρας τους, είναι θύματα κακής πολιτικής. Το επίπεδο των ελληνικών ΜΜΕ, με τα πρωινάδικα, τα μεσημεριανάδικα, το απογευματινάδικα, συν τις βραδινές τηλεοπτικές εκπομπές, παίζουν στημένο παιχνίδι: αποπροσανατολίζουν τους πολίτες. Μαζί τους και οι προβαλλόμενοι πολιτικοί, κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι, κι αυτοί παίζουν το δικό τους παιχνίδι, δίχως κανόνες. Η λογοδιάρροια που παρατηρείται είναι ένα αναπόφευκτο σύνδρομο απάτης και ψέματος.

Είναι γεγονός ότι στην Ελλάδα έχουμε περάσει στην πιο επιθετική εμπορική τηλεόραση. Στην εποχή της Μεταδημοκρατίας, η τηλεόραση έχει εκπληκτική ικανότητα επιρροής. Όταν στο τηλεοπτικό γυαλί της, κάθε μέρα βλέπεις τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να παραπλανά τους πολίτες, όταν βλέπεις τον υπουργό ανδρείκελο και νευρόσπαστο να ουρλιάζει, δεν είναι δύσκολο να καταλάβεις γιατί οι όψεις του νεοελληνικού μας βίου, εν έτει 2025, από πολιτικής απόψεως, είναι βρώμικη υπόθεση και οι πολιτικοί μασκαράδες. Εδώ επιβεβαιώνεται αυτό που έλεγε ο Νίκος Κούνδουρος: «έχουμε τάσεις αυτοκαταστροφής».

Σωτήρης Σόρογκας. Παλιά Πόρτα. ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ: Liberal

ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΗΘΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΣΚΟΜΠΤΣΟΒΑ

Διαδικτυακή Εκδήλωση με θέμα: «Το ευαγγελικό ήθος και οι παραμορφώσεις του κατά την αγία Μαρία Σκομπτσόβα» θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα, 20 Οκτωβρίου 2025, ώρα 19:00. Η εκδήλωση διοργανώνεται από τις Εκδόσεις Αρμός με τη υποστήριξη της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου, και θα είναι ελεύθερα προσβάσιμη στη διεύθυνση: https://us06web.zoom.us/j/86452232453

Ομιλητές θα είναι ο π. Βασίλειος Θερμός (Καθηγητής Ποιμαντικής, Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών, Παιδοψυχίατρος), η Χριστίνα Παπαθέου (Φιλόλογος, Ζωγράφος), η Κρυσταλλία Λατσάρα (Υποψήφια Διδάκτωρ Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι) και ο Ανδρέας Αλεξόπουλος (Δάσκαλος, Δρ Θεολογίας, Συνεργάτης της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου)

Υπενθυμίζεται ότι το βιβλίο του Ανδρέα Αλεξόπουλου με τον ίδιο τίτλο: «Το ευαγγελικό ήθος και οι παραμορφώσεις του κατά την αγία Μαρία Σκομπτσόβα» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αρμός.

H σελίδα της εκδήλωσης στο Facebook είναι: https://www.facebook.com/events/1098895425739872

Ηττημένη Ελλαδική Εκκλησία

Χθες και σήμερα, αφιέρωσα λίγο από τον χρόνο μου στις χειροτονίες τριών επισκόπων. Πλούσιο φωτογραφικό ρεπορτάζ μπορεί κανείς να δει στο ORTHODOXIA INFO Διόλου περίεργη η ομολογία μου: η Ελλαδική Εκκλησία είναι νεκρωμένη νοήματος εδώ και δεκαετίες. Οι εικόνες μαρτυρούν ετούτη τη νέκρωση. Δυστυχώς, αυτό είναι το εκκλησιαστικό σκηνικό στην πατρίδα μας. Α.Ι.Κ.

Ιδού:

«Τουλάχιστον να συνειδητοποιούσαν οι Επίσκοποι ότι η συντήρηση των κοσμικών εξουσιαστικών τους κεκτημένων δεν τους εξασφαλίζει από την κοινωνική (την ουσιαστική) περιθωριοποίηση. Ακόμα και η μεγαλόπρεπη αυτοκρατορική αμφίεση, όταν δεν παραπέμπει σε νόημα ζωτικής αλήθειας, τους μεταβάλει σε εκτός τόπου και χρόνου χρυσοστόλιστους κούκλους, γραφικές φιγούρες ανούσιου φολκλόρ. Όσα οικοδομήματα κοινωνικής πρόνοιας κι αν έχουν στο ενεργητικό τους, όση οργανωτική πολυμέρεια δραστηριοτήτων, είναι ανύπαρκτοι όταν αγνοούν την πρωταρχική τους αποστολή και ευθύνη».

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ. (1999). «Η εκλογή Αρχιεπισκόπου», στο: Η παρακμή ως πρόκληση. Αθήνα: «Νέα Σύνορα» - Α. Α. Λιβάνη, σ. 221.

«[…], έχει τεράστια δυσκολία η Εκκλησία μας να συντονιστεί με το παρόν, με τον σύγχρονο κόσμο, αυτόν στον οποίο είναι υποχρεωμένη να απευθύνει τη διδασκαλία της και το μήνυμά της, το κήρυγμά της. Είναι μια Εκκλησία στραμμένη στο παρελθόν, ενθυμούμενη, αναλογιζόμενη και νοσταλγούσα παλιές ένδοξες μέρες, ανήμπορη να απευθυνθεί στον σημερινό άνθρωπο. Και, μαζί με αυτό, είναι μια Εκκλησία η οποία δεν σκέφτεται. Δεν σκέφτεται τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής, της ύπαρξης. Έχει έναν λόγο κοινοτοπικό, κούφιο, που περνάει πάνω από τα κεφάλια των ανθρώπων. Δες, ας πούμε, το θέμα των αμφίων των επισκόπων. Είναι κωμωδία. Το να φοράς τον σάκο, αυτό το αυτοκρατορικό ένδυμα με τα κουδούνια, δείχνει έλλειψη καλού γούστου. Δεν μπορούσε επιτέλους να γίνει λιτότερη η στολή των επισκόπων; Εκτός και αν κάθε επίσκοπος σ’ ένα οποιοδήποτε χωριό αισθάνεται διάδοχος του βυζαντινού αυτοκράτορος, με τη μίτρα στο κεφάλι. Ούτε σε αυτόν τον απλό ενδυματολογικό συντονισμό με την κοινωνία δεν μπορεί να προχωρήσει».

ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ. (2020). Έντεκα συναντήσεις. Συζητώντας με τον Στρατή Μπουρνάζο. Αθήνα: Πόλις, σσ. 185-186.

«Η μη συμμετοχή των λαϊκών και του κλήρου στην εκλογή των επισκόπων δημιούργησε εντός της Εκκλησίας μία κλειστή ομάδα, που τη συναποτελούν τα μέλη της Ιεραρχίας και οι υποψήφιοι επίσκοποι, άπαντες άγαμοι κληρικοί. Η ομάδα αυτή, απομονωμένη από το υπόλοιπο πλήρωμα της Εκκλησίας, συνιστά ένα είδος μονοπωλίου μέσα στο εκκλησιαστικό σώμα. Το μονοπώλιο αυτό διέπεται από δύο λειτουργίες. Η μία είναι εκείνη που προσδιορίζεται από την ανάγκη να προβληθεί ένα κοινό μέτωπο προς τα έξω. Αποτέλεσμα αυτής της λειτουργίας είναι αφενός η επιβολή στο εσωτερικό της ομάδας, με μεγάλη επιτυχία, ομοιόμορφης σκέψης και βιώματος, αφετέρου να περιορίζονται ασφυκτικά οι δυνατότητες αυτοκριτικής και αυτοελέγχου.

»Μια δεύτερη λειτουργία του μονοπωλίου εκφράζεται στην αδυναμία της ομάδας να "κατανοήσει" τα ουσιαστικά προβλήματα του πληρώματος της Εκκλησίας. Επειδή δηλαδή η ανέλιξη των κατώτερων μελών της ομάδας εξαρτάται μόνο από την απόφαση των μελών που κατέχουν την ανώτερη θέση μέσα σ' αυτήν (από τα μέλη της Ιεραρχίας), τα κατώτερα μέλη (οι υποψήφιοι) αγωνίζονται να εξασφαλίσουν την ψήφο των ιεραρχών. [...] Εν τω μεταξύ αναφύονται διαφορές και συγκρούσεις στους κόλπους της ομάδας που δεν αφορούν τα προβλήματα των πιστών και τη μαρτυρία της Εκκλησίας στον κόσμο αλλά τον αγώνα επικράτησης μέσα στην ομάδα».

π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΥΛΑΣ. (2007). «Ψήφω κλήρου και λαού». Μια νέα πρόταση για την εκλογή των επισκόπων. Αθήνα: Εν πλω, σσ. 15-16.