Δευτέρα 14 Ιουλίου 2025

Ενεστώς ο Θεός... στην ποίηση...

ΑΝΤΡΕΪ

Το μέλλον κι οι χρόνοι του καταργούν τον Θεό. Ή ενεστώς ο Θεός ή αλλιώς ένας θρύλος, μια φήμη. Δεν υπάρχουν ποιήματα είπες, πατέρα. Κι όμως, έγραφες. Δεν έπαψες να γράφεις.

Ο ΠΑΤΕΡΑΣ

Όχι. Δεν έπαψα. Και δεν θα πάψω. Και νεκρός θα ονειρεύομαι. Και νεκρός θα γράφω. Με πρώτη μου ύλη μια πέτρα, ένα ξυλαράκι. Τα νύχια μου βέβαια. Και το χώμα. Την πλατύτερη πλάκα γραφής που μπορεί να ελπίζει ο θνητός, να ποθεί. Το ίδιο όνειρο πάντα θα γράφω...


ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ. (2022). Ο Χριστός στα χιόνια. Εφτά νύχτες στον κόσμο του Αντρέι Ταρκόφσκι. Αθήνα: Άγρα, σ. 12.

Βιβλιοπαρουσίαση του Αντώνη Κωτίδη, Ομότιμου Καθηγητή Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ εδώ: Η αγωνία του ποιητή στον κόσμο του Αντρέι Ταρκόφσκι

Ελληνοπαιδεία

«Παπαγαλίζουν οι ορθοτομούντες ανεμαζωξάρηδες από την παρδαλή Εσπερία ενσκήπτουν ξεχαρβαλωμένα συγκροτημένοι, όπως μας τους εκπέμπουν οι ποικιλώνυμοι εκτοξευτές των μητροπολιτικών κέντρων, αρειμάνιους και χαζοχαρούμενους πλασιέ.
»Παπαγαλίζουν τους ινστρούχτορές τους και ταλανίζουν τα παιδιά μας. Όλα τα υποπροϊόντα, που γυαλίζουν στα ξένα σούπερ-μάρκετ του πνεύματος, γίνονται η νέα φιλοκαλία και φυσικά μαραίνεται κι η στοιχειώδης ελληνογνωσία που θρέφει πάντοτε τους ξένους. Τα δείγματα είναι πάντοτε πιο βασιλικά από τα υποδείγματα.
»Γίνονται ψυχοβγάλτες αγνοώντας το περί ψυχής, διδάσκουν κοινωνία χωρίς Νόμους και Πνευματικά Γυμνάσματα, αδολεσχούν περί πολιτικής χωρίς Πολιτικά και το θουκυδίδειο Η93, φλυαρούν περί ύφους και δεν ψέλνουν τον Ακάθιστο, δεν αντιγράφουν τον Νικόδημο τον Αγιορείτη, βαλτώνουν μέσα στην αμοιβαία τους ηχορύπανση και δεν ξέρουν να ξεστραβώνονται ακούγοντας Λορεντζάτο».



ΚΩΣΤΑΣ ΖΟΥΡΑΡΙΣ. (1999). «Ελληνοπαιδεία», στο: Μισγάγκεια Απερινόητη. Συμβολή στην πολιτική αυτογνωσία της Ελλάδας. Αθήνα: Αρμός: σσ. 193-195.

Κυριακή 13 Ιουλίου 2025

Ταξιδεύοντας...


ΠΗΓΗ: Prefab Sprout

Νίκος Καρούζος: «Η Ελλάδα ζει με πανικούς»

Η Ελλάδα βγάζει καλλιτέχνες κι ανάμεσά τους ορισμένοι είναι μεγάλης κλάσεως, αλλά πράγματι η χώρα σαν σύνολο δεν έχει κουλτούρα, δηλαδή ένα μέσο όρο μορφωτικής συγκρότησης του λαού της. Αυτό συμβαίνει γιατί ο τόπος δεν είχε ποτέ σωστή και δημιουργική εκπαίδευση. Κι αυτό γιατί δεν υπήρξαν ποτέ σταθερότητες ζωής και συναρθρωμένης πραγματικότητας του τόπου. Από τότε που έγινε “ανεξάρτητο” κράτος η Ελλάδα ζει με πανικούς. Πότε υπερισχύει ο πολιτικός πανικός (κάποια δικτατορία που θα εφορμήσει για να τα κάνει όλα λίμπα), πότε ο οικονομικός πανικός (μια κατάρρευση της οικονομίας που θα μας εκμηδενίσει) πότε όλα τα κακά μαζί. Τέτοια υπήρξε ως τα σήμερα η ιστορία της “ανεξάρτητης” Ελλάδας.
Αν προσθέσουμε κάτι εμφυλίους πολέμους και τη διαμάχη καθαρεύουσας και δημοτικής, συμπληρώνεται πρεπόντως η εικόνα που εξηγεί την απογοητευτική έλλειψη κουλτούρας στον παράξενο τόπο μας. Κι έτσι παρουσιάζονται τα φαινόμενα ως εξής; Όταν ο Παλαμάς έγινε γενικός γραμματέας στο Πανεπιστήμιο, ακριβώς επειδή ήτανε ποιητής, ο τότε πρύτανης (το αναφέρει ο Ξενόπουλος) έσπευσε να του συστήσει να σταματήσει τους στίχους!... Όταν ο Γιαννούλης Χαλεπάς τιμήθηκε με το Αριστείο της Ακαδημίας, αυτό δεν εμπόδισε την πολιτεία να τον αφήσει να ζητιανεύει στο χωριό του, την Τήνο. Όταν ο Ανδρέας Εμπειρίκος εισηγήθηκε τον υπερρεαλισμό στην Ελλάδα, έγινε στόχος γενικής χλεύης κι αν δεν είχε, όπως ο ίδιος μου είχε εκμυστηρευτεί κάποτε, την εκ τύχης θωράκιση μιας οικονομικής επιφάνειας, θα τον έκλειναν σε κανένα τρελοκομείο. Ας μη ξεχνούμε ότι τότε η Ελλάδα αντιμετώπιζε τον “Τρίτο Ελληνικό Πολιτισμό” του Μεταξά και του Μανιαδάκη και δεν πολυαστειευότανε… Θα πείτε αυτά γινόντουσαν τότε. Δυστυχώς, παρά τα Νόμπελ, παρά τα Λένιν, παρά τα βενετσιάνικα λιοντάρια, γίνονται και σήμερα. Το φετινό καλοκαίρι [1980], που ήμουνα στο Ναύπλιο, διάβασα σε μια τοπική εφημερίδα εντός χτυπητού πλαισίου το ερώτημα: «Ποιος επέτρεψε το ανέβασμα των ανθελληνικών “Τρωάδων;” * Εδώ είναι που λένε και μη χειρότερα…»


*Οι Τρωάδες εκείνο το καλοκαίρι είχαν ανέβει στην Επίδαυρο από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν.

Πέμπτη 10 Ιουλίου 2025

Σπάω τη σιωπή... καθώς γεμίζει το φεγγάρι... Χάρισμα από τα Γιάννενα...

Η θέα του φεγγαριού, που απόψε είναι πανσέληνος επενεργεί αναζωογονητικά για όποιον κι όποια έχει το προνόμιο να το βλέπει να αντικαθρεφτίζει σε ιστορικά δρομάκια της πόλης των Ιωαννίνων και ταυτόχρονα, σε ώρες περισυλλογής να διαβάζει αγαπημένα βιβλία, ακούγοντας παράλληλα κι όμορφη μουσική, χορεύοντας. Για το πω απλά: έχει καλή αίσθηση των πραγμάτων... Γραμμές, παράγραφοι, μουσική, χορός, οδηγούν τον εαυτό έξω από τον εαυτό, τον αφαιρούν, τον μεταμορφώνουν… Α.Ι.Κ.

«Ο Παρμενίδης απαντούσε: το ελαφρύ είναι θετικό, το βαρύ είναι αρνητικό. Είχε δίκιο ή όχι; Ιδού η απορία. Ένα πράγμα είναι βέβαιο. Η αντίφαση βαρύ - ελαφρύ είναι η πιο μυστηριώδης και η πιο διφορούμενη απ' όλες τις αντιφάσεις». ΜΙΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ. Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι, σε μετάφραση της Κατερίνας Δασκαλάκη.


ΠΗΓΗ: Tony Hadley