Η Θεολογία του Σώματος

Γράφει ο Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ 

Άλλοτε σε συζητήσεις κι άλλοτε σε μαθήματά μου που σχετίζονται με το ανθρώπινο σώμα, ρωτώ τους μαθητές-μου: «τι είναι ο έρωτας για εσάς»; Οι απαντήσεις που δίνουν, εκτός του ωραίου γούστου που έχουν, νομίζω,πως δείχνουν και κάτι άλλο, πιο βαθύ και πιο ουσιαστικό: οι έφηβοι «ψάχνονται», όπως συνήθως λέμε εμείς οι μεγαλύτεροι· πέραν των πολλαπλών ψυχικών και σωματικών-τους μεταβολών, αναζητούν στέρεα στηρίγματα για τις ενδοψυχικές διεργασίες-τους, οι οποίες σε μεγάλο ποσοστό σχετίζονται με τον έρωτα. Με άλλα λόγια αναζητούν την ύπαρξή τους μακριά κι έξω από τον «αερόσακο», κατά πως γράφει κι ο παπα-Βασίλης Θερμός. Φέρνω ένα παράδειγμα. Ρώτησα εφέτος μαθητές της Α΄ Λυκείου, «έρωτας: σφηνάκι ή χαμομήλι»; Κι οι απαντήσεις ήταν πρωτότυπες. Αντιγράφω αυτούσια μια: «στην αρχή κάθε σχέσης, ο έρωτας φαντάζει με σφηνάκι. Είναι έντονος, γρήγορος, γεμάτος πάθος και σε “χτυπάει”, καίγοντας τα σωθικά-σου, κάνοντας ταυτοχρόνως την καρδιά-σου να θερμαίνεται και να χτυπάει κι αυτή όλο και πιο δυνατά, την ίδια στιγμή που ο νους-σου θολώνει χωρίς να ξεχωρίζει τη λογική από το συναίσθημα και την αλήθεια από το ψέμα. Γράφοντας όλα αυτά καταλήγω στο αναπόφευκτο συμπέρασμα ότι ο έρωτας κι έπειτα η αγάπη δεν έχουν ημερομηνία λήξης, όρους ή προϋποθέσεις και όρια. Δεν “πεθαίνουν” ποτέ. Αντίθετα παραμένουν ζωντανοί, για κάθε αιωνιότητα που έπεται, ανεξάρτητα από το πέρας του χρόνου».

Έρωτας είναι το ξεκλείδωμα της ύπαρξης στον Άλλον· σκηνή από το συναξάρι των συζύγων αγίας Ναταλίας και αγίου Αδριανού. Η Ναταλία στήριξε τον 28χρονο Αδριανό στο μαρτύριο του, το 298. Έργο π. Σταμάτη Σκλήρη, 1996.

Στα τόσα πολλά που συχνά πυκνά γράφονται και δημοσιεύονται στο Διαδίκτυο για τον έρωτα, τη σεξουαλικότητα και την αποτίμησή τους από εκκλησιαστικής και θεολογικής πλευράς, είμαι σίγουρος πως λίγα είναι εκείνα που έχουν σχέση με την αληθινή Εκκλησία και τη Θεολογίας-της. Και αυτό γιατί ουκ ολίγοι θεολόγοι και ιερείς, δεν χάνουν την ευκαιρία να δαιμονοποιούν τον έρωτα και τη σεξουαλικότητα. Ελάχιστοι είναι οι θεολόγοι και ιερείς που τολμούν να αρθρώσουν εκείνο «το του έρωτος όνομα μη φοβηθώμεν». Δια του λόγου το αληθές, αναφέρομαι στο επιμορφωτικό ψηφιακό / webinar (wed-based seminar) – σεμινάριο – τελεσπερίδα, που με επιτυχία οργάνωσαν τα ΠΕΚΕΣ Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας, (03 Ιουνίου 2020), υπό την παιδαγωγική και θεολογική καθοδήγηση των Συντονιστών Θεολόγων κ. Χαράλαμπου Ανδρεόπουλου και κ. Νικολάου Παύλου, με θέμα: «Θεολογία του Σώματος», με αφορμή τη συζήτηση που τελευταία γίνεται για την ένταξη στο σχολείο του μαθήματος της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης, παιδαγωγικό αίτημα πολλών ετών το οποίο, δυστυχώς, μέχρι σήμερα, ουδείς Υπουργός Παιδείας ετόλμησε να φέρει εις πέρας. 

Στην εν λόγω, λοιπόν, τηλεσπερίδα μετά από τους χαιρετισμούς των Οργανωτικών Συντονιστών των ΠΕΚΕΣ Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας, κ. Χρίστου Μαρκαντώνη και κ. Βασίλειου Κωτούλα, αλλά και τις δύο ολιγόλεπτες εισηγήσεις των καλών συναδέλφων Χαράλαμπου Ανδρεόπουλου και Νικολάου Παύλου [βλ. «Η θεολογική προσέγγιση της σεξουαλικότητας»], κεντρικός ομιλητής ήταν ο γνωστός στον θεολογικό και επιστημονικό εν γένει χώρο κ. Χρυσόστομος Σταμούλης, Καθηγητής στη Θεολογική Σχολή ΑΠΘ· [βλ. «Η θεολογία του σώματος»]. Αξίζει, εδώ, να τονιστεί πως στο πλούσιο συγγραφικό έργο του κ. Σταμούλη, μπορεί κανείς να βρει σημαντικότατες πληροφορίες για τον έρωτα και τη σεξουαλικότητα, στηριγμένες στις θετικές θέσεις πολλών Πατέρων της Εκκλησίας (Ιωάννη Χρυσόστομο, Μέγα Βασίλειο, Βασίλειο Αγκύρας, Συμεών Νέο το Θεολόγο, Ιωάννη Δαμασκηνό). Εν τάχει αναφέρω δύο: Έρως και Θάνατος, εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2009, [δεύτερη έκδοση από τον Αρμό, Αθήνα 2019], και Έρωτας και σεξουαλικότητα: Αφήγηση διεπιστημονική. Από την αρχαιότητα στο σήμερα. Από τους μικροοργανισμούς στον άνθρωπο, επιμέλεια Χρυσόστομος Σταμούλης, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2014. 

Αυτό που στην παραπάνω τηλεσπερίδα με παρρησία τονίστηκε ήταν ότι, «η σεξουαλικότητα είναι μια από τις έμφυτες δυνάμεις του ανθρώπου και όπως έχουν διευκρινίσει οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν είναι κακή, ούτε αμαρτωλή αφ΄ εαυτής. Στο πλαίσιο της χριστιανικής ανθρωπολογίας ο άνθρωπος καλείται να μην την αφήνει τυφλή, αλλά να την προσανατολίσει προς συγκεκριμένο πρόσωπο καθώς η σεξουαλικότητα δεν (πρέπει να) είναι απλώς τρόπος ικανοποίησης μιας βιολογικής ορμής, αλλά (πρέπει να) γίνεται οδός για την πραγμάτωση μιας προσωπικής (δηλαδή μεταξύ συγκεκριμένων προσώπων) ερωτικής κοινωνίας μέσα από το μυστήριο του γάμου». 

Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια τόσο στους οργανωτές όσο και στους συμμετέχοντες συναδέλφους θεολόγους, γιατί ετόλμησαν να θέσουν επί τον τύπο των ήλων το εξής βασικό πρόταγμα: «ο έρωτας βάζει δύσκολα στην Εκκλησία. Έβαζε στο παρελθόν, το κάνει και σήμερα». 

Κορίτσι στο μετρό, 1955, λάδι σε μουσαμά, 75Χ55 εκ., στο: Προσωπογραφίες Πολύκλειτου Ρέγκου (1925 – 1984). Θεσσαλονίκη: Δήμος Θεσσαλονίκης - Δημοτική Πινακοθήκη, σ. 112.