Του ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΑΜΟΥΛΗ
Σεβασμιώτατοι.
Αξιότιμε κ. Διευθυντά.
Σεβαστοί πατέρες.
Κυρίες και κύριοι σύνεδροι.
Είναι ξεχωριστή η χαρά μου, καθώς μου δίνεται η δυνατότητα, εκπροσωπώντας τη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, να χαιρετίσω το άκρως ενδιαφέρον και εξόχως επίκαιρο συνέδριό σας, με γενικό θέμα: «Βίβλος και περιβαλλοντική κρίση».
Συχνά οι άνθρωποι λένε πως η φύση εκδικείται. Έτσι βρίσκουν έναν ακόμη λόγο για να τη βιάσουν με μεγαλύτερη μανία. «Η φύση», όμως, παρατηρεί με περισσή ευαισθησία ο σπουδαίος λαϊκός μας συνθέτης Σταύρος Κουγιουμτζής «δεν εκδικείται, δεν έχει τέτοια πάθη. Εμείς τη βιάζουμε. Εμείς τη σκοτώνουμε. Εκείνη, αν και βαριά τραυματισμένη, αγωνίζεται να μας κρατήσει στη ζωή. Στο θαύμα». Και είναι σαφές, πως με μια τέτοια αποστροφή ο Σταύρος Κουγιουμτζής μας θέτει ενώπιον των ευθυνών μας. Μια αποστροφή, που αντλεί, συνειδητά ή ασυνείδητα, από τη διδασκαλία του αποστόλου Παύλου, έτσι όπως αυτή αποκαλύπτεται στην Προς Ρωμαίους Επιστολή, όπου με ωραιότητα και απόλυτη καθαρότητα περιγράφεται ο μελλοντικός νέος κόσμος. Ένας κόσμος την ευθύνη της πορείας του οποίου έχει κυρίως και κατεξοχήν ο άνθρωπος. Διαβάζουμε σχετικά: «Πιστεύω πραγματικά πως όσα υποφέρουμε τώρα δεν ισοσταθμίζουν τη δόξα που μας επιφυλάσσει ο Θεός στο μέλλον. Γιατί όλη η κτίση προσμένει με λαχτάρα πότε θα φανερωθεί η δόξα των παιδιών του Θεού. Ξέρετε, βέβαια, πως η κτίση υποτάχτηκε κι αυτή στη φθορά, όχι γιατί έφταιγε αλλά γιατί έτσι θέλησε αυτός που την υπέταξε. Έχει όμως πάντοτε την ελπίδα, κι αυτή ακόμα η κτίση, πως θ’ απελευθερωθεί από την υποδούλωσή της στη φθορά, και θα μετάσχει στην ελευθερία που θ’ απολαμβάνουν τα δοξασμένα παιδιά του Θεού». Και εάν εδώ η αποστροφή του Παύλου αφορά στην οντολογική κατάσταση της κτίσεως και όχι στην φθορά που προσθέτει πάνω της η αυθαιρεσία και κυρίως η πλεονεξία του ανθρώπου, στα πατερικά μας κείμενα, θα ανακαλύψουμε πως η επιβάρυνση της κτίσεως, αυτό που κυρίως ονομάζουμε οικολογικό πρόβλημα, ξεκινά να απασχολεί την Εκκλησία -χωρίς βεβαίως τη σχετική ορολογία που εισάγεται στους νεότερους χρόνους-, ήδη από τους πρώτους αιώνες της ζωής της. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση, όμως, στο κέντρο βρίσκεται η ενώπιον της κτίσεως ευθύνη του ανθρώπου. Η ευθύνη προστασίας του άλλου του σπιτιού, του άλλου μας σώματος, που όπως πολύ εύστοχα λέγει ο συνθέτης παρότι βαριά τραυματισμένο προσπαθεί να μας κρατήσει στη ζωή, τουτέστιν στο θαύμα. Κατά Γρηγόριο Παλαμά, αλλά και το σύνολο σχεδόν της πατερικής θεολογίας, ο άνθρωπος φτιάχτηκε εξαρχής για τον Χριστό, όπως, άλλωστε, και ο κόσμος ολόκληρος, αλλά ακόμη και αυτοί οι άγγελοι φτιάχτηκαν εξαρχής, πριν από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο. Γεγονός που σημαίνει πως με το συγκεκριμένο σχήμα τα βήματα είναι διαδοχικά, η πορεία εξελικτική· ο άνθρωπος αποτελεί την ανακεφαλαίωση ολόκληρης της νοητής και αισθητής δημιουργίας και ο Χριστός την ανακεφαλαίωση του κτιστού ανθρώπου. Έτσι, ο Χριστός, προσλαμβάνοντας την ανθρώπινη φύση, αποδεικνύεται η αρχή και το τέλος όχι μόνον των ανθρώπων, αλλά των πάντων. Ο άνθρωπος δεν προσφέρει στον Θεό μόνον τον εαυτό του, αλλά βρισκόμενος ολάκερος μέσα στο θαύμα, ζώντας το θαύμα, προσφέρει «δι’ εαυτού παν είδος κτίσεως… ίνα και το της εικόνος απηκριβωμένον η». Και τούτο εξαιτίας της διπλής φύσης, τούτης της ανθρώπινης φύσης, που ενώνει στον εαυτό της το αισθητό και το πνευματικό.
Είναι σαφές, συνεπώς, πως η ευθύνη αυτή συνοδευόμενη από την αγία ευαισθησία, έτσι όπως αυτή φανερώνεται στους βίους των αγίων που αποκαλύπτουν παντού και πάντα Χριστό, είναι η μόνη έξοδος κινδύνου από την καταστροφική περιπέτεια στην οποία μας έχει οδηγήσει η ανευλάβεια της εξουσιαστικότητας, του κέρδους και της δύναμης που κατασπαράζει τον σύγχρονό μας πολιτισμό, από τον οποίο οφείλουμε να μην εξαιρούμε την Εκκλησία. Είναι η μόνη έξοδος από τον κόσμο της βίας, αλλά μαζί και η μόνη είσοδος στον νέο κόσμο του Θεού.
Αγαπητέ κ. Χατζηγιάννη,
Εύχομαι από καρδιάς οι εργασίες σας να είναι καρποφόρες και να αποκαλύπτουν παντού και πάντα την αγάπη της σαρκώσεως, την αγάπη του μυστηρίου της ενανθρωπήσεως του Θεού, την αγάπη του Χριστού, που δεν εισηγείται τον νέο κόσμο, αλλά είναι ο νέος κόσμος.
ΠΗΓΗ: ANTIDOSIS
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου