Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
«Δίνε δωρεάν τον χρόνο αν θες να σού μείνει λίγη αξιοπρέπεια», γράφει στο Σηματολόγιον ο Οδυσσέας Ελύτης. Άνθρωποι σαν τον μακαρίτη κυρ Γιάννη Κοντέλλη, σπάνια συναντά κανείς στο διάβα του. Δεν υπερβάλλω. Κυριολεκτώ! Αξιοπρέπεια κι ανθρωπιά ήταν τα χαρίσματα του κυρ Γιάννη, πλουσιοπάροχα από το Θεό σ’ αυτόν δοσμένα. Η ρήση τού Ελύτη ταιριάζει απόλυτα στον κυρ Γιάννη. Τα παρακάτω γραφόμενα δεν είναι μνημόσυνο προς την ταπεινή φιγούρα ενός σπάνιου ανθρώπου και δασκάλου. Είναι φόρος τιμής, ευγνωμοσύνη και προσευχή συνάμα. Φόρος τιμής και ευγνωμοσύνη, γιατί όσες φορές βρεθήκαμε από κοντά, στα τόσα που συζητούσαμε, εκείνο που πάντοτε ιδιαίτερα μού ετόνιζε ήταν η διάσωση της παράδοσής μας.
Η παράδοση, η παράδοση, η μεγαλύτερη πραμάτεια μέσα σ’ όλες τις άλλες, πραμάτεια που, ως τέλος του βίου του, πάσχισε και διέσωσε ο κυρ Γιάννης για τον τόπο του, το αγαπημένο του Ακράσι. Απόδειξη ετούτης της αγάπης, της έγνοιας και του πάθους του για την παράδοση, τα βιβλία του. Όσοι τα έχουμε στις βιβλιοθήκες μας και κάποιες φορές τα ανασύρουμε από τα ράφια για να τα διαβάσουμε, που «με καιρό και κόπο» - σολωμική ετούτη η αναφορά εντός εισαγωγικών, κι αυτή ταιριάζει στην προσωπογραφία του κυρ Γιάννη – τα έγραψε όχι για να αναγνωριστεί ως συγγραφέας και φιλόλογος, αλλά για να μοιράσει σ’ όσους τον εγνώριζαν την αγάπη του για τη γενέτειρά του.
Για εμάς του νεότερους δεν είναι δύσκολο να αποτιμήσουμε την προσφορά του στην εκπαίδευση. Ετούτα τα γραφόμενα, όπως παραπάνω ετόνισα, είναι και προσευχή για το δάσκαλο κυρ Γιάννη. Προσευχή να τον αναπαύει ο Θεός. Να τον αναπαύει και ως άνθρωπο και ως δάσκαλο. Δεν υπήρξα μαθητής του. Μαθήτριά του ήταν η σύζυγός μου. Κι όσες φορές τον αναθυμάται, δεν ξεχνά το χαμόγελό του μέσα στη σχολική τάξη. Δάσκαλος που χαμογελούσε κι αγάπαγε τους μαθητές του. Δάσκαλος ακέραιος άνθρωπος, εμπνευσμένος, μαχητής, με πλούσια καρδιά και φωτισμένο μυαλό. Η παιδαγωγική αγάπη –, αυτή η καθοριστική για κάθε δάσκαλο όπως έλεγε ο Πλάτωνας έννοια, η τόσο άγνωστη σήμερα σε αρκετούς εκπαιδευτικούς – στον κυρ Γιάννη έπαιρνε σάρκα και οστά. Για εμάς, τους σημερινούς δασκάλους, που βλέπουμε τα πράγματα γύρω από την εκπαίδευση με κάποια ιδιοτέλεια θα ‘λεγα - ασχολούμαστε δηλαδή μόνο με τις επαγγελματικές μας διεκδικήσεις – φωτισμένες μορφές όπως ο κυρ Γιάννης Κοντέλλης είναι οδοδείκτες.
Κι επειδή στην εκπαίδευση προχωράμε και κρινόμαστε από την πρακτική κι όχι από τη θεωρία, τη διδασκαλία μας δηλαδή, τι σόι δάσκαλοι είμαστε μέσα στις σχολικές τάξεις, ως οδοδείχτης ο κυρ Γιάννης, είμαι σίγουρος πως μπορεί να μας πάει μακριά, στα πρεπούμενα της Παιδείας: αγωγή και μόρφωση. Οι παλαιότεροι δάσκαλοι τα λογάριαζαν αυτά ως σπουδαία πράματα. Πήγαιναν τη διδασκαλία στη ζωή των μαθητών κι όχι τους μαθητές στη διδασκαλία. Πήγαιναν τα βιβλία στη ζωή των μαθητών κι όχι τη ζωή των μαθητών στα βιβλία. Μ’ άλλα λόγια έκαμαν τη διδασκαλία και τα βιβλία ζωή! Έδιναν αξία σ’ αυτό που έπρεπε να μαθαίνουν οι μαθητές τους, πώς να κάνουν το καλό και να αποφεύγουν το κακό. Όπως έκαμε κι ο Σωκράτης.
Σ’ ένα από τα βιβλία του, αφιερωμένο στο δάσκαλο Σίμο Γ. Ξενιτέλλη (Μυτιλήνη 1995), στην εισαγωγή του ο κυρ Γιάννης γράφει τα εξής εκπληκτικά: «είναι γνωστό ότι η πρόοδος των μικρών χωριών εξαρτάται από δύο παράγοντες: από το δάσκαλο και τον ιερέα. Αυτοί οι δύο αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία “οικοδομείται” η νέα γενιά. Είναι οι αφανείς εκείνοι “χτίστες”, που “χτίζουν και διαμορφώνουν ψυχές”». Σοφά λόγια!
Στερέψαμε, λένε πολλοί σήμερα, από καλούς δασκάλους. Δεν γνωρίζω αν έχουν δίκιο ή άδικο. Εκείνο που ακροτελεύτια εδώ επισημαίνω – με αφορμή τον σύντομο αυτό φόρο τιμής στον άνθρωπο και δάσκαλο κυρ Γιάννη Κοντέλλη – είναι το εξής: ο κυρ Γιάννης είχε έρωτα για την εκπαίδευση, αγαπούσε τους μαθητές, δεν έκανε… μάθημα, δίδασκε με το ήθος του μαθητές, γιατί εκτός από τη διδασκαλία έβλεπε το σχολειό και ως παιδαγωγία. Ψιλά γράμματα αυτά, για πολλούς.
Δημοσιεύθηκε στο περ. «Το Ακράσι», τχ. 49 (2021) 13-14.
ΑπάντησηΔιαγραφή