Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ
Το καλοκαίρι διαβάζουμε βιβλία, κυρίως λογοτεχνικά. Τα δοκίμια τα αφήνουμε για τους φθινοπωρινούς και χειμωνιάτικους μήνες, ας «περιμένουν», όπως λέει φίλος και καλός συνάδελφος· (βλ. Περί ανάγνωσης). Στις καλοκαιρινές νύχτες, εκείνες που όταν διαβαίνουμε τα μεσάνυχτα και το ρολόι δείχνει δύο και τρεις η ώρα, είναι ακόμα πιο ευχάριστο το διάβασμα λογοτεχνικών βιβλίων, κι όχι μόνο, αλλά και δοκιμίων. Πριν λίγες ημέρες έκανα την «υπέρβαση», άφησα τη λογοτεχνία και κολύμπησα σε βαθιά νερά φιλοσοφικού στοχασμού, με την καλοκαιρινή πανσέληνο, σχεδόν ξενύχτησα, διαβάζοντας και κρατώντας marginalia στο βιβλίο του Georgio Agamben Γούστο: κυκλοφόρησε το 2017, από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση Άντας Κλαμπατσέα.
Πρωτοπόρος φιλόσοφος και στοχαστής ο Agamben, για ακόμα μια φορά, αποδεικνύει τη βαθιά γνώση που έχει παλαιότερων και νεότερων φιλοσοφικών θεωριών (Πλάτωνα, Σιμπλίκιου, Kant, Campanella, Montesquieu, Descartes, Rousseau, Croce, Diderot, Freud, Hegel, Levi – Strauss, Spinoza, Nietzsche). Ρηξικέλευθη και άκρως ενδιαφέρουσα η θέση του για την αισθητική θεώρηση του γούστου (gousto) που στα λατινικά δεν είναι το όργανο με το οποίο γνωρίζουμε τι σημαίνει ομορφιά και, πως, μέσω αυτής απολαμβάνουμε τα πράγματα του κόσμου. Το γούστο, ως αλήθεια και ομορφιά, νόηση και απόλαυση, στον Agamben, εμφανίζεται ως μια μορφή γνώσης και απόλαυσης, που το υποκείμενο δεν γνωρίζει ούτε και απολαμβάνει.
Γράφει ο Agamben: «Δεν μας ξαφνιάζει λοιπόν ότι ο σύγχρονος άνθρωπος καταφέρνει ολοένα και λιγότερο να ελέγξει και να είναι κύριος ενός ειδέναι και μιας ευχαρίστησης, μιας ηδονής, που, σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό, παύουν να του ανήκουν. Ανάμεσα στο ειδέναι του υποκειμένου και στο ειδέναι χωρίς υποκείμενο, ανάμεσα στο Εγώ και στο Έτερο ανοίγεται μία άβυσσος, που η τεχνική και η οικονομία μάταια προσπαθούν να καλύψουν» (σ. 87).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου