ΜΙΣΕΛ ΟΥΕΛΜΠΕΚ. Εκμηδένιση: ένα ακόμα βιβλίο... σημείο αναφοράς

Του ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ Α. ΜΠΡΟΥΝΤΖΑΚΗ

ΜΙΣΕΛ ΟΥΕΛΜΠΕΚ. (2022). Εκμηδένιση, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας. Αθήνα: Εστία.

Είναι δύσκολο να διαβάσεις απερίσπαστος το βιβλίο ενός συγγραφέα που έχει καταφέρει σε κάθε εμφάνισή του να προκαλεί την προσοχή όλων.

Δηλαδή, αυθόρμητα, δίχως επηρεασμούς και κυρίως δίχως αυτήν την ανόητη και αντιαναγνωστική κλειδαρότρυπα που αποκαλύπτει ποια σύγχρονη προσωπικότητα κρύβεται πίσω από κάθε ήρωα του συγγραφέα. Λες κι έχει σημασία! Λες και γνωρίζουμε ή παίζει τον παραμικρό ρόλο στο έργο του Μπαλζακ, λόγου χάρη, ποιους συγχρόνους του χρησιμοποίησε ως πρότυπο. Μάλιστα, ο ίδιος ο συγγραφέας στο τέλος, στις «Ευχαριστίες», το ξεκαθαρίζει στους αναγνώστες του. «Πρόκειται άλλωστε για μυθιστορία, η πραγματικότητα δεν είναι παρά μια πρώτη ύλη». Άρα, λίγη σημασία έχει αν ο υπό απόσυρση, πρόεδρος του μυθιστορήματος στις μελλοντικές εκλογές του 2027 που εξυφαίνει σατανικά την επανεμφάνιση του μετά από ένα πενταετές διάλειμμα, είναι ο Εμμανουέλ Μακρόν ή αν ο φιλόδοξος και ικανός υπουργός Εθνικής Οικονομίας Μπρυνό, είναι ο σημερινός υπουργός της Γαλλίας. Αν είναι να ενδιαφέρεται κανείς να μάθει για τα σχέδια του Μακρόν ή του Υπουργού των Οικονομικών της Γαλλίας, ας διαβάσει την Μοντ ή την Φιγκαρό. Υποθέτω ότι οι φιλοδοξίες του συγγραφέα από το πολυσέλιδο αυτό μυθιστόρημα, είναι πιο απαιτητικές από αυτές τις ταυτίσεις, όσο και από τον τρόπο που τον παρουσιάζουν ως προφήτη. Δεν φαίνεται να προφητεύει ή να προβλέπει κάτι – απλά κάνει προβολές στο μέλλον με βάση τα δεδομένα της εποχής.

Το μυθιστόρημα αρχίζει συγκλονιστικά καθώς κάποια διαδικτυακά μηνύματα προκαλούν το ενδιαφέρον της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικής Ασφάλειας που, ωστόσο, εισάγουν τον αναγνώστη στον σύγχρονο αόρατο εφιάλτη της διαδικτυακής τρομοκρατίας. Στη συνέχεια, ένα απειλητικό μήνυμα που απευθύνεται στον υπουργό Οικονομικών της Γαλλίας κινητοποιεί τον εξ απόρρητων του, Πωλ Ραιζόν, ο οποίος έρχεται σε επαφή με πρόσωπα των μυστικών υπηρεσιών. Σημειωτέον, ότι ο πατέρας του Πωλ υπήρξε αξιωματικός αυτών των υπηρεσιών. Κεντρικό πρόσωπο της αφήγησης, ο Πωλ Ραιζόν είναι η σταθερά μέσω της οποίας ο συγγραφέας θα απλώσει όλον τον σύγχρονο, πολύπλοκο και πολυεπίπεδο κόσμο της αφήγησής του.

Ο Ουελμπέκ στήνει ένα πολύ απαιτητικό μυθιστόρημα όπου στο τέλος όλα συγκλίνουν καθώς το πολιτικό, εθνικό, οικογενειακό και ατομικό πεπρωμένο εισέρχεται στην τροχιά της φθοράς του. Όλα έχουν ένα τέλος κι ο συγγραφέας φωτίζει με ηδονιστική ενάργεια την διαδρομή στη φθορά ανατέμνοντας την ματαιότητα του υλικού κόσμου αλλά και αυτή την παρηγορητική συνδρομή της θρησκείας που απαλύνει το ανθρώπινο δράμα. Η ζωή είναι μια διαδρομή φθοράς, ένας αγώνας μάταιος ενάντια στο πεπρωμένο που τελικά δεν αλλάζει, μια μάχη στην οποία αναδεικνύεται η ανθρώπινη αδυναμία μέσα από τα απίθανα επιτεύγματα του ανθρώπου…

Θαρρείς ότι σε κάθε σελίδα του, ο Ουελμπέκ προσπαθεί να μας κάνει να εμπεδώσουμε την θνητότητα. Στην μηδαμινότητα της ύπαρξης και στην δαιδαλώδη πλέον πολυπλοκότητα και απαιτητικότητα του σύγχρονου κόσμου, ωστόσο, η μόνη χαραμάδα ελπίδας είναι μερικά πράγματα που διατηρούν την αξία τους -κυρίως, μάλιστα, αυτά που αμφισβητούνται-, όπως η θρησκεία, η αγάπη, η οικογένεια… Το εκπληκτικό είναι ότι αναδεικνύει όλες αυτές τις πολιτισμικές σταθερές κριτικά, από απόσταση, δίχως να τις υιοθετεί, αλλά και δίχως να τις παρασιωπά ή να τις παραβλέπει.

Μπορεί να στέκει με μια κριτική ειρωνεία απέναντι στις προσευχές της Σεσίλ αλλά τις περιλαμβάνει στον κόσμο του ως μια συνιστώσα, ως μια διέξοδο. Τι άλλο; Το ίδιο και με τις διαλυμένες οικογένειες, ή με αναφορές του στις νέες γενετικές εφαρμογές, στις υιοθεσίες από τράπεζες σπέρματος αλλά και στους διάφορους τύπους ανδρών και γυναικών που προσαρμόζονται στις νέες ηθικές, στους οποίους μοιάζει να γνέφει μυστικά δείχνοντάς τους το αδιέξοδο. Προφανώς, ούτε ηθικολογεί ούτε δασκαλίζει, απλά σκανδαλίζει με τους προβληματισμούς του.

Θα μπορούσε βέβαια εδώ να επισημάνει κανείς ότι σε μερικά σημεία της μυθιστορηματικής ροής δεν αποφεύγει τον πειρασμό να συνδέσει την λογοτεχνία με το δοκίμιο και την φιλοσοφία, και αρκετές αναφορές του σε βιβλία και πρόσωπα μοιάζουν με δοκιμιακούς υπομνηματισμούς. Έτσι, υπάρχουν κάποιες στιγμές αμηχανίας ανάμεσα στον θεωρητικό διανοούμενο και τον καθαρόαιμο λογοτέχνη. Όχι ότι δεν είναι θεμιτό, ωστόσο, ενίοτε, ο αναγνώστης μεταπηδά από την λογοτεχνική περιγραφή στον δοκιμιακό λόγο, όχι δίχως αναταράξεις, σαν η αφήγηση να ξεφεύγει από την άσφαλτο και να εισέρχεται σε χωματόδρομο.

Όλα αρχίζουν να ξηλώνονται αριστοτεχνικά, αρχής γενομένης από τον πατέρα του Πωλ, πρώην πράκτορα των μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος μετά από ένα εγκεφαλικό μένει …«ραπανάκι», όπως περιπαικτικά τον αποκαλεί η μια νύφη του. Με την ευκαιρία τού εγκεφαλικού, ο συγγραφέας ανοίγει έναν κόσμο απίθανα ευρύ και ανεξερεύνητο, αυτόν του ανθρώπου που βρίσκεται μεταξύ ύπαρξης και ανυπαρξίας.

Ταυτόχρονα, αναδεικνύει ένα τεράστιο ηθικό ζήτημα που σχετίζεται με τα άτομα της τρίτης ηλικίας, μιας ηλικίας που χάνει σε αξία ζωής. Εδώ, ο Ουελμπέκ θέτει σοβαρότατα ζητήματα ηθικής σε μιαν εποχή ανθρωπιστικού αναθεωρητισμού που έχει αναγάγει τη νεότητα ως υπέρτατη ηθική αξία, υποβαθμίζοντας αντίστοιχα την αξία της ύπαρξης κλιμακωτά, με το πέρασμα των χρόνων, σαν η ανθρώπινη ζωή να αντιμετωπίζεται ως οικιακή συσκευή ή αυτοκίνητο που υπολείπεται σε αξία έναντι ενός καινούργιου. Δεν λείπουν οι εκτενείς αναφορές στα γηροκομεία, στο εθνικό σύστημα υγείας και τις υγειονομικές υπηρεσίες που εν τέλει οδηγούν σε μιαν οδυνηρή αναμέτρηση με τη θνητότητα.

Ταυτόχρονα, ο δαιμόνιος Ουελμπέκ, έχοντας συνταξιοδοτηθεί από την θητεία του στον κυνισμό δίχως να αποσυρθεί, αναδεικνύει τον ρόλο της οικογένειας στην αποσύνθεσή της, αλλά και την σημασία της συνοχής της. Επίσης, βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει για τον γάμο, την αποξένωση της σύγχρονης ζωής που ξοδεύεται αλόγιστα στους εξοντωτικούς χρόνους που την λιγοστεύουν, ενώ φέρνει στο φως διάφορες πτυχές της γυναικείας φύσης μέσα από μια σειρά ηρωίδων που πρωταγωνιστούν σε μια μεγάλη και αντιπροσωπευτική γκάμα των γυναικείων χαρακτήρων και ρόλων. Δεν του διαφεύγει η σύγκριση της ζωής στην πόλη και στην ύπαιθρο όπου πηγαινοέρχονται οι ήρωές του στις μετακινήσεις τους.

Ο Ουελμπέκ τονίζει τους υπαρκτούς κινδύνους της σύγχρονης τεχνολογίας επισημαίνοντας ότι «τα μέσα επίθεσης εξελίσσονταν πολύ πιο γρήγορα απ΄ ό,τι τα μέσα άμυνας, η τάξη και η ασφάλεια του κόσμου θα επιτυγχάνονταν πλέον ολοένα πιο δύσκολα».

Το μυθιστόρημα ζεσταίνεται από έναν μελαγχολικό ανθρωπισμό λες και ο Ουελμπέκ παραδίδεται στην βιβλική έννοια της ματαιότητας μπροστά στην μόνη αλήθεια του θανάτου, άσχετα αν την παραθέτει μέσω του Πασκάλ: «Στο τέλος σού ρίχνουν χώμα στο κεφάλι και αυτό ήταν, για πάντα».

Λευκή μαγεία, μαύρη μαγεία και υπερσύχρονες τεχνολογικές εφαρμογές, αναμεμιγμένες με αποκρυφισμό και απίστευτες προκαταλήψεις, συνθέτουν το πάζλ ενός κόσμου που συνδέει παρανοϊκά τις υψηλότερες τεχνολογικές εφαρμογές με τις πιο μεσαιωνικές σκοταδιστικές εκδοχές τελετουργιών.

Είναι ένα βιβλίο του οποίου οι αναφορές απαιτούν καλή γνώση της γαλλικής πραγματικότητας. Τέλος, καλό είναι να σημειώσουμε ότι η μετάφρασή του είναι άριστη, τόσο ώστε να μοιάζει σα να έχει γραφτεί το έργο κατευθείαν στα ελληνικά!

Πρόκειται για ένα βιβλίο που η ιστορία του αρχίζει όταν το έχεις τελειώσει!

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

Αισιοδοξία... Ελπίδα... Αγάπη... Χαρά... ΑΝΟΙΞΗ!!!

 

Τα a priori σχήματα δεν έχουν θέση στην Ιστορία

Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Όταν κάποιος κατέχει θέση στελέχους στην εκπαίδευση και ιδίως είναι κι ένας εκ των μελών της Επιστημονικής Ομάδας Έργου των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών του ΙΕΠ για το μάθημα της Ιστορίας Λυκείου, καλόν είναι να έχει σκεφτεί πολύ καλά τι πρόκειται να δημοσιεύσει στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης για τον πόλεμο στην Ουκρανία, την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο καλός, λοιπόν, συνάδελφος Χαράλαμπος Μηνάογλου για να δικαιολογήσει το φαντασιακό ότι, η «Ορθοδοξία στην Ουκρανία ή έστω ότι μοιάζει με Ορθοδοξία», διώκεται από τον Ναζισμό και τον Ιουδαϊσμό, που είναι ένα και το αυτό (φευ!), έστω και μετά το 1945, όπως υποστήριζει, για να δικαιολογήσει όσα προκλητικά γράφει. Είναι πιθανόν όλο αυτό το «φαντασιακό» - για να χρησιμοποιήσω τον όρο του Κορνήλιου Καστοριάδη - να γράφτηκε εν θερμώ, ίσως να γράφτηκε μετά από μια συζήτηση για τις μακραίωνες σχέσεις που έχει ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία με τη Ρωσία. Όμως, το δράμα – ναι το δράμα - ετούτης της άποψης δεν τελειώνει εδώ. Έχει και συνέχεια: ιουδαϊκός μυστικισμός (Καββάλα ή Καμπάλα), «χαζαρική, ασκεναζίτικη ιουδαϊκή κληρονομιά», διαπλέκονται η μια με την άλλη - με τον γνωστό ιστορικό βερμπαλισμό και με την αδικαιολόγητη κενολογία που, πράγματι, και τα δύο έχουν ιδιαίτερη πέραση στον τόπο μας - για να τεκμηριώσει το άκρως προκλητικό: είναι «θεμελιώδης μύθος της νεοεποχίτικης προπαγάνδας» το γεγονός ότι «Ιουδαϊσμός και Ναζισμός αποτελούν έννοιες ξένες και εχθρικές μεταξύ τους». Κι αυτό μάλιστα «που δεν κατόρθωσε καμία φωνή όσο ισχυρή και αξιόπιστη και αν υπήρξε (παρότι υπήρξαν τέτοιες είναι αλήθεια) να διαλύσει», «ήρθε να διαλύσει βάναυσα η πραγματικότητα του πολέμου στην Ουκρανία». Ας μην πάμε πολύ μακριά: τέτοιες απόψεις, όταν τις υποστηρίζουν εκπαιδευτικοί - αν και αντιμετωπίζονται με τη χρήση του πέλεκυ· ο συγκεκριμένος συνάδελφος βρέθηκε εκτός Ινστιστούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής – δεν είναι δυνατόν να γράφονται και να λέγονται, την ώρα που μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, (δικαιολογώντας;) βομβαρδισμούς αμάχων, παιδιών, νοσοκομείων, σχολείων, Εκκλησιών, στο όνομα της προστασίας της Ορθοδοξίας. Ή, αν γράφονται και λέγονται, ας τα διακρίνει η νηφαλιότητα της διαφορετικής άποψης.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΕΤΣΗΣ, Σπίτια· υδατογραφία και μολύβι σε χαρτί (55Χ75 εκ.).

Μια επετειακή έκδοση για τα 100χρονα από τη Μικρασιατική Καταστροφή

Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Αξιόλογη επετειακή έκδοση για το 100χρονα από τη Μικρασιατική Καταστροφή, από τον πάντοτε δραστήριο Σύλλογο Μικρασιατών Σκάλας Λουτρών Λέσβου «Το Δελφίνι». Στο 32σέλιδο τεύχος ο φιλίστωρ αναγνώστης έχει την ευκαιρία να διαβάσει: α) την εισαγωγή από το βιβλίο του Μιχαήλ Ροδά, Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία (1918 – 1922. Μικρασιατική Καταστροφή, εκδ. Λαβύρινθος, Αθήνα 2019, β) ένα κατατοπιστικό χρονικό της Μικρασιατικής Εκστρατείας, γ) αναφορές για τη μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμών στην Ιστορία 1922 – 1924, δ) Το Ημερολόγιο του στρατιώτη Αριστοτέλη Αριστοτέλους τον Αύγουστο 1922, μαρτυρία που διασώζει η Θεοδοσία Αλφόνσου Δελλή, ε) την ομιλία του Ακαδημαϊκού Άγγελου Σ. Βλάχου για τα 50ντάχρονα από τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οποία έγινε στα 1973, στην Αίθουσα ΤΕΧΝΗ της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας στη Θεσσαλονίκη, και στ) πως η Μικρασιάτικη κουζίνα επιρρέασε τη Λέσβο και την Ελλάδα γενικότερα. Στο οπισθόφυλλο δημοσιεύεται το ποίημα «Το γλυκό φως της Ιωνίας» του Γάλλου αρχαιολόγου Φελίξ Σαρτιώ. Το αφιερωματικό αυτό τεύχος διαβάζεται απνευστί!

Το τεύχος σε ηλεκτρονική μορφή εδώ: Σύλλογος Μικρασιατών Σκάλας Λουτρών Λέσβου «Το Δελφίνι»

Πανωραία Ψωροκώσταινα

Του ΙΩΑΝΝΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ

(Εμφανίζεται στη σκηνή η Ψωροκώσταινα, ντυμένη με κουρέλια, ζητιάνα. Πίσω της τρέχουν παιδιά που την κοροϊδεύουν).

Παιδιά: (τραγουδιστά) Ψωροκώσταινα, Ψωροκώσταινα (τρέχουν γύρω της) ούουουουου, ουουουουου, Ψωροκώσταινα, Ψωροκώσταινα…

(Εκείνη με μπαστούνι, υπομένει τις φωνές και τις κοροϊδίες. Εμφανίζεται περαστικός, η Ψωροκώσταινα τραβιέται σε μια γωνιά και ζητιανεύει).

Περαστικός: Ου να χαθήτε παλιόπαιδα. Κακομαθημένα, που δε σεβόσταστε τίποτα και νομίζετε παιχνίδι να ακολουθάτε τους ζητιάνους και να κάμετε τους έξυπνους.

Παιδί Α΄: Ου, η Ψωροκώσταινα η ζητιάνα.

Παιδί Β΄: Τι την υποστηρίζεις, δεν την εβλέπεις πώς είναι;

Παιδί Γ΄: Ολημερίς στο δρόμο γυρνά, ούλοι την επειράζουνε και στα καφενεία του Ναυπλίου και στα σοκάκια που διαβαίνει και βρομά ο τόπος σα ψόφιο άλογο, καθώς λέγει κι ο πατέρας μου, εμείς σε πειράξαμε, ε;

Περαστικός: Ναι ρε με πειράξατε και με πειράζουνε όλοι και του λόγου σας. Εσείς τη βλέπετε τώρα και τη φωνάζετε Ψωροκώσταινα και ζητιάνα. Σας λυπάμαι καημένα. Πού να ξέρετε εσείς από τι αρχοντική γενιά κρατά και τι πλούτη έχει ζήσει. Το ξέρετε το Αϊβαλί μωρέ κατακαημένα; Αρχόντισσα ήταν εκεί, σε πλούσιους τόπους που ούτε να φανταστείτε δεν μπορείτε, εκεί Πανωραία την εφωνάζανε. Δε βλέπετε το πλούσιο δαχτυλίδι που φορεί στο δεξί της χέρι;

(Τα παιδιά την πλησιάζουν να δούνε).

Παιδί Α’: Κλεμμένο θα το’ χει…

Παιδιά: Ψωροκώσταινα, Ψωροκώσταινα…

Περαστικός: Ου να μου χαθήτε παλιόπαιδα… (Τα διώχνει… κυνηγώντας τα. Τα παιδιά φεύγουν).

Ψωροκώσταινα: (σηκώνεται από τη θέση της και απευθύνεται στον περαστικό) Άστα καημένε, παιδιά είναι, μην τα ξεσυνερίζεσαι.

Περαστικός: Μα τα αθεόφοβα. Και καλά τα περασμένα δεν τα ξεύρουν, τα τωρινά δεν τα ξεύρουν; Ούλο το Ναύπλιο τα ξεύρει, πως ζητιανεύεις και κάνεις και την πλύστρα και μεταφέρεις στην πλάτη σου τα πράματα του ενός και τ’ αλλουνού για να θρέψεις κάμποσα από τα κακόμοιρα τα ορφανά των αγωνιστών, που δώσαν το αίμα τους για τούτον εδώ τον τόπο. Δεν τα ξεύρουν αυτά, ούλο το Ναύπλιο τα ξεύρει. Καλά να μη ξεύρουνε τι πέρασες, αυτά δεν τα ξεύρουνε;

Ψωροκώσταινα: Κι αυτά ορφανά είναι τα καημένα, μην τα ξεσυνερίζεσαι. Όσο τι πέρασα εγώ, δεν έχει σημασία, όλοι σάματις δεν περάσανε. Πέρασα κι εγώ…

Περαστικός: Στο Αϊβαλί ε;

Ψωροκώσταινα: Αχ τ’ Αιβαλί… Τι μου θύμισες τώρα, κείνο το σπίτι μας, κείνο το παλάτι μας, τ’ αρχοντικό μας. Κι ύστερα οι Τούρκοι, μας διώξαν, αφηνιάσαν από τότες που ο Παπανικολής τους πυρπόλησε κείνο το καράβι στην Ερεσό. Και κάψαν τ’ Αιβαλί και βρέθηκα εδώ απ’ τα Ψαρά, από κει με κολλήσαν και το παρατσούκλι Ψωροκώσταινα, από το Ψαροκώσταινα. Και έφτασα εδώ στο Ναύπλιο κι έφερα τούτο το δαχτυλίδι μονάχα μαζί μου, αυτό πρόλαβα να φέρω, να μου θυμίζει τον άντρα μου και το αρχοντικό μας σε κείνα τα μέρη· (ψιθυριστά προς το κοινό μην την ακούσουν). Α, κι ένα γρόσι που ’χω φυλάξει. Κι αν με πειράζουνε, άστα καημένε, ορφανά είναι και κατατρεγμένα κι αυτά.

(Καθώς λέει τα τελευταία λόγια αποσύρεται στη θέση στην οποία ζητιανεύει καθιστή).

Περαστικός: Μα τι βλέπω; Τι φασαρία είναι ετούτη; Ωχ. Έρανος θα είναι πάλι.

(Ο περαστικός φεύγει. Η ψωροκώσταινα αποτραβιέται σε μια γωνιά, εμφανίζεται κόσμος στην Πλατεία. Σ' ένα τραπέζι στήνεται ένα κουτί που γράφει Έρανος. Δύο υπεύθυνοι του Εράνου φωνάζουν).

Υπεύθυνοι Εράνου: Έρανος για το Μεσολόγγι! Έρανος για το Μεσολόγγι! Δώστε ό,τι έχετε. Ό,τι προαιρείσθε ο καθένας. Έρανος για το Μεσολόγγι! Έρανος για το Μεσολόγγι! Να σώσουμε τ’ αδέρφια μας από τον Ιμπραήμ. Έρανος για το Μεσολόγγι!

(Ο κόσμος στην Πλατεία γυρνά την πλάτη, κάνει ότι δεν άκουσε).

Υπεύθυνοι Εράνου: Έρανος για το Μεσολόγγι! Έρανος για το Μεσολόγγι! Δώστε ό,τι έχετε. Ό,τι προαιρείσθε ο καθένας. Έρανος για το Μεσολόγγι! Να σώσουμε τ’ αδέρφια μας από τον Ιμπραήμ. Έρανος για το Μεσολόγγι!

(Κάποιος από τους υπευθύνους παίρνει το κουτί και το περιφέρει ανάμεσα στον κόσμο φωνάζοντας).

Υπεύθυνος Εράνου: Έρανος για το Μεσολόγγι! Δώστε ό,τι έχετε για τους αγωνιστές στο Μεσολόγγι. Για τα αδέρφια μας στο Μεσολόγγι, δώστε, ό,τι μπορεί ο καθένας.

(Όσοι είναι στην Πλατεία κάνουν πάλι τους αδιάφορους. Ο Υπεύθυνος γυρίζει με το κουτί άδειο στη θέση του).

Υπεύθυνοι Εράνου: Έρανος για το Μεσολόγγι! Έρανος για το Μεσολόγγι!

(Η Ψωροκώσταινα σηκώνεται αργά από τη θέση της, βγάζοντας το δαχτυλίδι από το χέρι της και ψάχνοντας για το γρόσι. Τα βγάζει και τα ρίχνει στο κουτί. Εμφανίζεται στη σκηνή και ο Περαστικός).

Ψωροκώσταινα: Δεν έχω τίποτα άλλο από αυτό το ασημένιο δαχτυλίδι κι αυτό το γρόσι, Αυτά τα τιποτένια προσφέρω στο μαρτυρικό Μεσολόγγι.

Περαστικός: (βγάζοντας κι αυτός ένα γρόσι και απευθυνόμενος στους άλλους)· Για δείτε ρε! Η πλύστρα, η Ψωροκώσταινα, πρόσφερε πρώτη τον οβολό της. Εσείς δεν ντρεπόσαστε μωρέ;

(Όλοι προσέρχονται σκυμμένοι στη σκηνή και αφού καταθέτουν τον οβολό τους - λύρες γρόσια ασημικά - αποσύρονται και εμφανίζεται ο αφηγητής).

Αφηγητής: Αυτή ήταν η ιστορία της Πανωραίας Χατζηκώστα ή Χατζηκώσταινας ή Ψαροκώσταινας, της Μικρασιάτισσας αρχόντισσας απ’ τ’ Αϊβαλί, που εκδιώχθηκε και ζητιάνευε για να σώσει παιδιά. Της χήρας του άρχοντα Χατζηκώστα, που για να θρέψει αυτά τα ορφανά, που μάζευε σε ένα εγκαταλειμμένο από τους Τούρκους σπίτι, και όχι μόνο για να επιβιώσει αυτή, ζητιάνευε. Κι αν στο τέλος της ζωής της ήταν ζητιάνα, σε όλη της τη ζωή όμως, παρέμεινε στην καρδιά της αρχόντισσα. Αρχόντισσα παραμένει και στις δικές μας καρδιές μέχρι σήμερα…

ΣΤ‘ Ετήσια Διάλεξη «Εις μνήμην Ιωάννου Μ. Φουντούλη»

Δ Ε Λ Τ Ι Ο   Τ Υ Π Ο Υ 

Το Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ ανακοινώνει τη διοργάνωση της ΣΤ΄ Ετήσιας Διάλεξης «Εις μνήμην Ιωάννου Μ. Φουντούλη». Φέτος η Διάλεξη θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 29 Μαρτίου 2022 και ώρα 17:30 στον Γ΄ Αμφιθέατρο της Θεολογικής Σχολής. Η Διάλεξη θα προβληθεί και μέσω της εφαρμογής zoom στον εξής σύνδεσμο: https://authgr.zoom.us/j/97016594693.

Για τη Διάλεξη έχει προσκληθεί ο κ. Γεώργιος Φίλιας, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ, ο οποίος θα αναπτύξει το θέμα, «Παράδοση και εξέλιξη της Λατρείας στο έργο του Ιωάννου Φουντούλη».

Στο πλαίσιο της επετειακής διάλεξης «Εις μνήμην Ιωάννου Μ. Φουντούλη» προσκαλούνται επιφανείς προσωπικότητες της λειτουργικής επιστήμης, για να αναπτύξουν θέματα που σχετίζονται με τα γνωστικά αντικείμενα του Εργαστηρίου Λειτουργικών Μελετών του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού. Βασική θεματολογία των διαλέξεων αφορά κυρίως στη ζωή και τις διάφορες πτυχές του πολυσχιδούς επιστημονικού, συγγραφικού και ερευνητικού έργου του τιμωμένου Καθηγητή. Η διάλεξη πραγματοποιείται κατά το πρώτο τρίμηνο εκάστου ημερολογιακού έτους, δηλαδή σε χρονική εγγύτητα με την ημέρα εκδημίας του μακαριστού Καθηγητή (25 Ιανουαρίου).

Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε να επικοινωνήσετε με το Εργαστήριο Λειτουργικών Μελετών του Τμήματος στην ηλεκτρονική διεύθυνση: elm@past.auth.gr ή στο τηλέφωνο: 2310 996685.

Στην εκδήλωση θα τηρηθούν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα πρόληψης κατά της διασποράς του κορωνοϊού SARS-CoV-19, σύμφωνα με την ισχύουσα ΚΥΑ.

Πρόσκληση-Πρόγραμμα

«Το παράπονο ως τρόπος ζωής»… με οδηγό τον προφήτη Αλιόσα Καραμάζοφ

ΝΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΑΚΗ. (2003). «Το παράπονο ως τρόπος ζωής», στο: Φιλολογική, τχ. 83, σσ. 71-72.

Τα Νέα Προγράμματα Σπουδών στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες

Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η

Το Άρδην διοργανώνει την Τετάρτη 30 Μαρτίου, 19.30 Διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα: «Τα Νέα Προγράμματα Σπουδών στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες».

Εισηγητές οι εκπονητές των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών:

• Ανδρέας Μαρκαντωνάτος· Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
• Χρυσάνθη Κουμπάρου· Δρ Παιδαγωγικής, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου.
• Τάσος Χατζηαναστασίου· Δρ Ιστορίας, Εκπαιδευτικός.

Η εκδήλωση θα μεταδοθεί Διαδικτυακά στην ιστοσελίδα του Άρδην & τις σελίδες του σε facebook & youtube

«Η Διδασκαλία της Θρησκείας σε Διαπολιτισμικό Εκπαιδευτικό Περιβάλλον» - «Η Συμπερίληψη στην Εκπαίδευση»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2022, 20:00

Ιακώβου Οσίου του Ομολογητού

9η Συνεδρία

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΜΙΛΗΤΡΙΑ

Δρ. Καλλιρρόη Ακανθοπούλου: «Η Διδασκαλία της Θρησκείας σε Διαπολιτισμικό Εκπαιδευτικό Περιβάλλον».

ΑΠΟΚΡΙΣΗ

Βασιλική Γαρουφαλιά: «Η Συμπερίληψη στην Εκπαίδευση».

Η Διαπολιτισμική Εκπαίδευση στην Ελλάδα σήμερα, εκτός των άλλων, καλείται να αντιμετωπίσει στην πράξη ως πρόκληση τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών κυρίως σε αλλόθρησκους με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο. Ποια είναι η εκπαιδευτική στρατηγική και οι στόχοι σε επίπεδο Πολιτείας; Υπάρχουν ενδεδειγμένες («καλές») πρακτικές; Κατήχηση, ιεραποστολή ή «απαλλαγή»; Τελικά, τι γίνεται στην αίθουσα διδασκαλίας την ώρα των Θρησκευτικών; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα με τα οποία θα επιχειρήσουμε να αναμετρηθούμε.

Η Καλλιρρόη Ακανθοπούλου είναι εν ενεργεία εκπαιδευτικός θεολόγος. Τα τελευταία 18 έτη εργάζεται στο Γυμνάσιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης. Είναι Διδάκτωρ Θεολογίας με ειδίκευση στη Χριστιανική Παιδαγωγική Επικοινωνία και συγγραφέας πολλών βιβλίων.

Η έννοια της Συμπερίληψης αναφέρεται στο συναίσθημα του «ανήκειν» σε μια ομάδα, συναίσθημα που μπορεί να καλλιεργηθεί μέσα από μια σειρά συγκεκριμένων πρακτικών, συμπεριφορών και στάσεων εκ μέρους των υπολοίπων μελών ενός συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου. Μάλιστα, η Ψυχολογία της Συμπερίληψης έχει ιδιαίτερη σημασία στις μέρες μας, αναφορικά με το χώρο της εκπαίδευσης, καθώς μπορεί να αφορά την ένταξη παιδιών από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα ή άτομα με ειδικές ανάγκες. Δεν είναι έτσι τυχαίο και το ότι η Συμπεριληπτική Ψυχολογία είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη Συμπεριληπτική Εκπαίδευση που είναι γνωστή και ως Συνεκπαίδευση.

Έμφαση θα δοθεί στην Συμπεριληπτική και Διαπολιτισμική Εκπαίδευση που αλληλοεπιδρούν και εμπεριέχουν η μια την άλλη, μοιράζοντας κοινούς στόχους, αφού δεν περιορίζονται στα στενά όρια του σχολείου αλλά επεκτείνονται και σε κοινωνικό επίπεδο. Στηρίζονται σε ουμανιστικό πνεύμα, μεταλαμπαδεύουν το ίδιο όραμα, δηλαδή, την παροχή εκπαίδευσης χωρίς περιορισμούς και τις ίδιες θεμελιώδεις αξίες της ισότητας, του σεβασμού, της αποδοχής, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε μαθητή, ώστε να καταπολεμηθεί ο στιγματισμός και η περιθωριοποίηση.

Ακόμα κοινή συνιστάμενη τους αποτελεί και η προσπάθεια ριζικής τροποποίησης του εκπαιδευτικού συστήματος εκ των έσω και όχι η αφομοίωση και εξάλειψη της μαθητικής πολυμορφίας. Έτσι, η δημιουργία συμπεριληπτικής κουλτούρας στα σχολεία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την προώθηση της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης η οποία συνιστά μια σημαντική παράμετρό της.

Η Βασιλική Γαρουφαλιά αποφοίτησε από το 1ο Λύκειο Λάρισας. Στη συνέχεια πήγε στην πόλη Besancon της Γαλλίας για να πραγματοποιήσει σπουδές στην Ψυχολογία. Το σύνολο των σπουδών μου έχει διεξαχθεί στη Γαλλία. Είναι Κλινική Ψυχολόγος και κάτοχος MAITRISE DE PSYCHOLOGIE (ειδίκευση) του Πανεπιστήμιου UFR FRΑNCHE-COMTE και του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας DESS DE PSYCHOLOGIE CLINIQUE ET PATHOLOGIQUE (εξειδίκευση) του ιδίου Πανεπιστήμιου. Τέλος του 1998 επέστρεψε στην Ελλάδα. Εργάστηκε στις κατασκηνώσεις της ΠΟΣΓΑΜΕΑ στον Άγιο Ανδρέα ως υπεύθυνη του τομέα των αυτιστικών εφόσον ειδικεύτηκε στον αυτισμό στη Γαλλία. Εγκατεστημένη στη Λάρισα διατηρούσε γραφείο Κλινικού Ψυχολόγου. Ταυτόχρονα εργαζόταν στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας του Παναγιώτη Σακελαρόπουλου στη Λαμία ως Κλινικός Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια. Δούλευε σε ΚΕΠ ανά τη Θεσσαλία με ΑΜΕΑ. Από το 2002 μέχρι σήμερα εργάζεται στο Υπουργείο Παιδείας ως Κλινικός Ψυχολόγος στο Τμήμα Ειδικής Αγωγής και ανήκει στο Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό. Έχει υπηρετήσει τόσο σε Ειδικά Σχολεία όσο και σε Κέντρα Διάγνωσης Μαθησιακών Δυσκολιών. Έχει συμμετάσχει σε επαγγελματικά σεμινάρια στο εξωτερικό (σχετικά με την εκπαίδευση) με υποτροφίες από το ΙΚΥ και από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Έχει πάρει μέρος ως εισηγήτρια σε διαφορετικά συνέδρια στην Ελλάδα. Η όλη της πορεία είναι εμπλουτισμένη από δεκαπέντε χρόνια προσωπικής ανάλυσης.

Για τη σύνδεση στην 9η Συνεδρία πατήστε εδώ: https://uoa.webex.com/meet/evivoulg

ΠΗΓΗ: Μνήμη και Πρωτοπορία

Οι Έλληνες της Μαριούπολης. Ιστορίες πολιτισμού και πολέμου

 

ΠΗΓΗ: Nikos Valkanos

Κρανίου Τόποι

«”Η ψυχολογία του ανθρώπου που εγκαταλείπει το σπίτι του στον κατακτητή”, έλεγε μια από τις πιο δραστήριες και μορφωμένες γυναίκες της Κύπρου, που άφησε κι αυτή τα πάντα στον τουρκικό τομέα της Λευκωσίας, “είναι παράξενη. Πιστεύεις πως θα ξαναγυρίσεις σ’ αυτό. Κι αισθάνεσαι σαν να το λεηλατείς εσύ ο ίδιος, αν πάρεις πράγματα από μέσα…”», (σ. 14).

«Οι ιεροί τόποι της Καινής Διαθήκης είναι γεμάτοι με κτίσματα που το αρχιτεκτονικό τους ύφος είναι τόσο ανήσυχο, όσο και η ιστορία των προσκυνημάτων. Παρεκκλήσια, μοναστήρια, στοές, αυλές, κρύπτες, υπόγεια στριμώχνονται γύρω από το μεγάλο ναό της Αναστάσεως», (σ. 40).

«Τι έχει να προσφέρει το Κάιρο σ’ ένα νέο άνθρωπο που έρχεται από τον “έξω κόσμο”; Η Αίγυπτος του Λόρενς Ντάρελ έχει αντικατασταθεί από κάτι που μοιάζει περισσότερο με το λασπόχτιστο “λαβύρινθο” του Στρατή Τσίρκα», (σ. 49).

«Στα αραβικά κράτη μπορεί κανείς να βρει τη μαγεία, την ποίηση, την αποφασιστικότητα, το σχεδιασμό για το μέλλον. Εκείνο που είναι αδύνατο να βρει είναι η νηφαλιότητα», (σ. 64).

«Κανένας αυτοκινητόδρομος στον κόσμο δεν παρουσιάζει τόσο μεγάλη κίνηση και τέτοια ποικιλία σχημάτων, όσο ο ορεινός δρόμος του Λιβάνου που συνδέει τη Βηρυτό με τη Δαμασκό, το Αμάν, τη Βαγδάτη και την Τεχεράνη», (σ. 65).

«Το θαμπό απόγευμα η Αγία Σοφία της Τραπεζούντας, βυζαντινό μνημείο για το οποίο γράφτηκαν πολλοί τόμοι – τελευταία μια ογκώδης μελέτη, έκδοση του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, του διάσημου βυζαντινολόγου Ντέιβιντ Τάλμποτ Ράις – είναι ένας μελαγχολικός μάρτυρας της μεγάλης ιστορίας του ελληνισμού σ’ αυτά τα χώματα», (σ. 91).

«Σ’ αυτή την αυτοκρατορική πόλη, που τη σεριανίζουν οι γλάροι απ’ το ξημέρωμα ως τη δύση του ήλιου, υπάρχουν ακόμα στο Μπεμπέκι και στα Θεραπειά εξοχικά σπίτια ήσυχα, που κοιτάζουν τη θάλασσα μέσα από κήπο πνιγμένο στις μανόλιες», (σσ. 114-115).

«Πουθενά στον κόσμο η σύγκρουση του παλιού με το καινούργιο, η αντιπαράθεση των σύγχρονων αναγκών με ογκόλιθους της Ιστορίας δεν είναι τόσο δραματικά παρούσα όσο στην Κωνσταντινούπολη. Βασιλεύουσα από γεννησιμιού της, κρατάει ακόμα την ηγεμονική της θωριά, παρόλο που η φτώχεια κατατρώει τα σπλάχνα της και το ανθρώπινο δράμα είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού στα πιο παλιά ακριβώς και ιστορικά της σημεία», (σ. 122).

«Είναι λίγες οι πόλεις με τόσο σωρευμένη Ιστορία και τόσο τεράστια σημασία όσο η Κωνσταντινούπολη. Βασίλισσα των πόλεων που ελέγχει ακόμα την είσοδο στο μυστηριακό κόσμο της Ασίας, διατηρεί ακέραιη τη μαγεία της», (σ. 140).

«Είναι αλήθεια πως όσα άφησε το 1922 η φωτιά και το μαχαίρι οι Τούρκοι βιάστηκαν να τα σκεπάσουν με κολοσσιαία κτήρια. Να κάνουν τη Σμύρνη Ιζμίρ. Μπλοκ πολυκατοικιών, εργατικών κατοικιών και συγκροτημάτων κάθε είδους και κάθε γούστου υψώνονται σήμερα ασφυκτικά ένα γύρω. Εκατομμύρια τόνοι μπετόν λες και θέλουν να καταπλακώσουν την ενοχή. Να εξαφανίσουν τη μνήμη. “Μισή μέρα αρκετή για να δείτε τη Σμύρνη”, σημειώνουν οι ξενόγλωσσοι τουριστικοί οδηγοί. “Η Σμύρνη έχει χάσει τον ίσκιο της, όπως τα φαντάσματα…” γράφει ο Σεφέρης. Κρατούσε όμως ως το θάνατό του το κλειδί του οικογενειακού σπιτιού στη Σκάλα. Ένα σπίτι που βρίσκεται ακόμα κλειστό μπροστά στη θάλασσα», (σ. 141).

ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΒΙΑ. (³1994). Κρανίου Τόποι. Ταξίδια στην Ανατολική Μεσόγειο. Αθήνα: Καστανιώτη.

Ηθικά και πολιτικά διλήμματα τον καιρό της πανδημίαας. Προκλήσεις για τη σύγχρονη Φιλοσοφία

Δ Ε Λ Τ Ι Ο   Τ Υ Π Ο Υ 

Η πέμπτη εκδήλωση του φετινού κύκλου «Καιρός του ποιήσαι» της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα, 28 Μαρτίου 2022, στις 7:00 μ.μ., με ομιλητή τον Στέλιο Βιρβιδάκη, Καθηγητή Φιλοσοφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης (ΕΚΠΑ), που θα παρουσιάσει το θέμα «Ηθικά και πολιτικά διλήμματα τον καιρό της πανδημίας: Προκλήσεις για τη σύγχρονη φιλοσοφία». Η διάλεξη θα είναι διαδικτυακή, προσβάσιμη μέσω της πλατφόρμας Zoom στη διεύθυνση https://us06web.zoom.us/j/83562466839 Τη συζήτηση θα συντονίσει ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ Κωνσταντίνος Κορναράκης.

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει αναστατώσει τις ζωές των ανθρώπων σε ολόκληρο τoν πλανήτη. Τα τελευταία δύο χρόνια άτομα και κοινωνίες καλούνται να αντιμετωπίσουν μια πρωτόγνωρη απειλή η οποία επιβάλλει άμεση πρακτική αντιμετώπιση, αλλά και παρακινεί σε φιλοσοφικό αναστοχασμό. Στην ομιλία αυτή θα συζητηθούν μια σειρά από κρίσιμα διλήμματα, που στις περισσότερες περιπτώσεις αφορούν ζητήματα ζωής και θανάτου. Τα διλήμματα αυτά συνιστούν και προκλήσεις για την Ηθική Φιλοσοφία, ιδιαίτερα την Βιοηθική, την Πολιτική Φιλοσοφία και όχι μόνο. Συγκρούονται διαφορετικές αντιλήψεις για τη σωστή ιεράρχηση βασικών ηθικών, θρησκευτικών και πολιτισμικών αξιών και αντίστοιχων κανονιστικών αρχών με άμεσο αντίκρισμα. Ελέγχονται ευρέως διαδομένες πεποιθήσεις για τις δυνατότητες και τα όρια της σύγχρονης επιστήμης και αντιπαρατίθενται πρότυπα ρύθμισης του βίου και οργάνωσης των κοινωνιών. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι μακροπρόθεσμα η δοκιμασία της πανδημίας ίσως επιτρέψει μεγαλύτερη φιλοσοφική εμβάθυνση στην ανθρώπινη κατάσταση και όξυνση της υπαρξιακής μας ευαισθησίας.

O Στέλιος Βιρβιδάκης είναι Καθηγητής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ. Σπούδασε Φιλοσοφία στο EKΠΑ, στο Πανεπιστημίο Paris I και στο Πανεπιστήμιο Princeton, όπου απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1984. ´Εχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κύπρου, Rennes και Grenoble (Γαλλία), Keio (Ιαπωνία) και Wuhan (Kίνα). Στις δημοσιεύσεις του συμπεριλαμβάνονται η μονογραφία: La robustesse du bien (Éditions Jacqueline Chambon, 1996), που κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα σε επαυξημένη έκδοση με τίτλο: Η υφή της ηθικής πραγματικότητας (Leader Books, 2009), εγχειρίδια για τη διδασκαλία της Φιλοσοφίας στο Λύκειο και πολλά άρθρα σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, σε συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων και φιλοσοφικά λεξικά, για θέματα κυρίως Ηθικής Φιλοσοφίας, Γνωσιολογίας, Φιλοσοφίας της Θρησκείας και Φιλοσοφίας της Λογοτεχνίας. Είναι διευθυντής της Συντακτικής Επιτροπής του φιλοσοφικού περιοδικού Δευκαλίων και εκπρόσωπος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας στη Διοικούσα Επιτροπή της FISP (Fédération internationale des sociétés philosophiques). Από τη Γαλλική Κυβέρνηση του έχει απονεμηθεί ο τίτλος του Chevalier dans l'ordre des Palmes Académiques.

Από τους Σχολικούς Συμβούλους στους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου, και από τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου στους Σχολικούς Συμβούλους. Ζήτω οι Σχολικοί Σύμβουλοι!

Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Φαίνεται πως, κατά την αντίληψη ορισμένων, στον εκπαιδευτικό χάρτη της επικείμενης επιλογής στελεχών (διευθυντές, σχολικοί σύμβουλοι κ.ά.), διαγράφονται δύο αντίρροπες διαδρομές: «σπίτι – σχολείο» και «σπίτι – σχολείο – διευθύνσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης». Το ζεύγος αντιστοιχεί στην αρχαιότερη μυθολογική οδό της Αρετής και της Κακίας. Η πρώτη διαδρομή, οδοιπορεί στη βάση της Αρετής: ξέρεις ποιος ή ποια είσαι, έχεις το γνώθι σαυτόν, γνωρίζεις τι ζητάς, αν έχεις τα προσόντα – όχι τα τυπικά, αυτά τα έχουν σχεδόν όλοι πια – ομιλώ για τα προσόντα που συγκροτούν την προσωπικότητά σου, για να αναλάβεις θέση ευθύνης στη σημερινή εκπαιδευτική πραγματικότητα. Η δεύτερη διαδρομή, οδοιπορεί σε υπόγειες στοές, στοχεύει στην κατάκτηση θέση ευθύνης βάσει γνωριμιών. Κι αν στην περίπτωση αυτή οι υποψήφιοι είναι αρκετοί, σίγουρα τα πράγματα δυσκολεύουν. Εδώ, τότε, το έργο ανεβάσματος στο σκαλοπάτι της θέσης ευθύνης το αναλαμβάνουν οι ισορροπιστές, γνωστοί για το έργο τους: να ικανοποιηθούν όσο γίνεται περισσότεροι, που ορέγονται εξουσίαν. Τελικά, μεταξύ των δύο διαδρομών, ασύμβατες καθώς είναι, το χάσμα μέγα. Προτεινόμενη διαδρομή, σαφέστατα η πρώτη: «σπίτι – σχολείο». Στο σχολείο αποδεικνύεις αν αξίζεις ή όχι να αναλάβεις θέση ευθύνης. 

Για τους υποψήφιους και τις υποψήφιες που ορέγονται θέσεις σχολικών συμβούλων, ο αξέχαστος παιδαγωγός Χρήστος Π. Φράγκος, τέσσερεις δεκαετίες πριν, έλεγε: «από τον Επιθεωρητή στον Σχολικό Σύμβουλο. Ένας νέος θεσμός που γρήγορα γίνεται παλιός». Κι αν σήμερα ζούσε ετούτος ο σοφός Δάσκαλος, είμαι σίγουρος πως θα ‘λεγε: «από τους Σχολικούς Συμβούλους στους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου, και από τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου στους Σχολικούς Συμβούλους. Ζήτω οι Σχολικοί Σύμβουλοι!»

Ο Ηρακλής στο σταυροδρόµι της Αρετής και της Κακίας.

Έρωτας... άνεμος

«Ήταν νύχτα κι έκλαιγαν τα δέντρα με τον άνεμο, μια ξερή εικόνα όπου πλήθαιναν τα φύλλα στρώμα στην αυλή και σερνόταν ένα κύμα χρυσοκίτρινο και κλωθογύριζε· μέσα ζούσε κάτι άλλο, όλο θαλπωρή, ένας κόσμος που σου έλεγε να ξαπλωθείς, να ανασάνεις».

ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΛΑΣ. (1989). «Ερωτικό», στο: Μυθολογία. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, σ. 86.

Διακήρυξη Ορθόδοξων Θεολόγων για τη Διδασκαλία του «ΡΩΣΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» (RUSSKII MIR)

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ

Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι.

Στον απόηχο της αλόγιστης και απίστευτα καταστροφικής εισβολής του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί σε όλο τον κόσμο βρίσκονται απέναντι σε ένα δύσκολο ερώτημα: πώς μπορεί ένα έθνος, του οποίου η πλειοψηφία ασπάζεται την Ορθοδοξία, να μπορεί να δικαιολογεί την επίθεση και τη δολοφονία μελών ενός αδελφού έθνους, που όλοι σχεδόν μοιράζονται την ίδια πίστη; Στην αρχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, όταν η εκκλησιαστική μας παράδοση μας καλεί σε συγχώρεση, νηστεία και προσευχή, πώς μπορούν οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί να εξαπολύουν βία, προκαλώντας την αιματοχυσία των εν Χριστώ αδελφών τους;

Η οδυνηρή αλήθεια, την οποία όμως οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε σε αυτή την περίοδο της μετάνοιας, είναι ότι μια εκκλησιαστική ηγεσία, και συγκεκριμένα η ηγεσία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, έχει αναπτύξει και προωθήσει μια εσφαλμένη διδασκαλία γνωστή ως «Russkii Mir» (που μεταφράζεται «Ρωσικός Κόσμος» ή «Ρωσική Οικουμένη»), προσφέροντας στον κ. Πούτιν μια θρησκευτική «λευκή επιταγή» για να καλύψει την αποτρόπαια εισβολή και την προσάρτηση εδαφών του ειρηνικού, δημοκρατικού γείτονα της Ρωσίας: της Ουκρανίας.

Κατά τη διάρκεια αυτής της κατανυκτικής περιόδου, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί σε όλο τον κόσμο χρειάζεται να δηλώσουν χωρίς περιστροφές ότι η ιδεολογία του «Ρωσικού Κόσμου» είναι εσφαλμένη αλλά και καταστροφική, ότι τροφοδοτεί τη βία και την αιματοχυσία και ότι προκαλεί σκάνδαλο και διχασμό στην Εκκλησία. Επιπλέον, εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς τον εαυτό μας, δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι αυτή η ιδεολογία αποτελεί εξαίρεση στην ιστορία της Ορθοδοξίας: πρέπει να καταδικάσουμε όλες τις «Ορθόδοξες» εθνοφυλετικές ιδεολογίες που μοιάζουν με την ψευδή διδασκαλία του «Ρωσικού Κόσμου», σε όποια εποχή, έθνος και πολιτισμό κι αν εμφανίζονται.

Ορθόδοξοι ακαδημαϊκοί και θεολόγοι απ’ όλο τον κόσμο έχουν συντάξει μια βαρυσήμαντη Διακήρυξη σχετικά με τη θεολογικά καταδικαστέα ιδεολογία του «Ρωσικού Κόσμου», η οποία επισυνάπτεται. Σας προτρέπουμε να διαβάσετε αυτή τη Διακήρυξη, να την υπογράψετε και να τη διαδώσετε όπου κρίνετε σκόπιμο.

Σας παρακαλούμε να προσευχηθείτε για τη μετάνοια εκείνων που διαδίδουν την κακόβουλη διδασκαλία του «Ρωσικού Κόσμου», η οποία εξακολουθεί να τροφοδοτεί τις μεγαλομανείς φιλοδοξίες του Βλαντιμίρ Πούτιν. Προσευχηθείτε επίσης για τη μετάνοια κάθε Ορθοδόξου Χριστιανού και για τη δική μας εμπλοκή –μέσω της σιωπής, της συσκότισης και της άρνησης– σε αυτό το κακό.

Μόνο αν αντιμετωπίσουμε αυτό το κακό, που ευδοκιμεί τόσο μέσα μας όσο και έξω από εμάς, γονατίζοντας εν μετανοία με τα απλά λόγια του Κανόνα του Αγίου Ανδρέα της Κρήτης – «Ελέησόν με, ο Θεός, ελέησόν με!» – μπορούμε πράγματι να επιβεβαιώσουμε ότι η διχασμένη, αιματοβαμμένη κοινότητά μας αποτελεί την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, που ενώνεται μέσα από τις συντετριμμένες και μεταμελημένες καρδιές μας στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, που μόνος αυτός είναι μαζί μας σ’ αυτές τις αντιξοότητες.

Δείτε τη Διακήρυξη στη συνέχεια αυτής της επιστολής, εδώ, ή εδώ https://bit.ly/3KF49nP ή εδώ https://bit.ly/3KD1HOC (στα αγγλικά, σύντομα και στα ελληνικά)

Εάν θέλετε να υπογράψετε και να στηρίξετε αυτή τη Διακήρυξη, ακολουθήστε τον σύνδεσμο https://forms.gle/uCBo8YVhTupjafoA6 και προσθέστε το όνομά σας.

Εκ μέρους της Συντακτικής Επιτροπής, οι Συντονιστές: Διάκονος Brandon Gallaher, Πανεπιστήμιο του Exeter Παντελής Καλαϊτζίδης, Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ: Πρέπει να τερματισθεί αμέσως, τώρα, η εισβολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία και να δοθεί νέα ευκαιρία εις τον διάλογον

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Με κάθε ιεροπρέπεια και σύμφωνα με την από αιώνων διαμορφωμένη παράδοση εορτάσθηκε σήμερα, 13 Μαρτίου 2022, στην Ιερά Καθέδρα της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, η Κυριακή της Ορθοδοξίας, παρουσία του Εξοχοτάτου Πρωθυπουργού της Ελλάδος κ. Κυριάκου Μητσοτάκη.

Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος, συμπαραστατούμενος από τους Σεβ. Ιεράρχες Γέροντα Πριγκηποννήσων κ. Δημήτριο, Ανθηδώνος κ. Νεκτάριο, Επίτροπο του Παναγίου Τάφου στην Πόλη, Σεβαστείας κ. Σεραφείμ, Μυριοφύτου και Περιστάσεως κ. Ειρηναίο, Μύρων κ. Χρυσόστομο, Ειρηνουπόλεως κ. Νίκανδρο, Ιταλίας κ. Πολύκαρπο, Αδριανουπόλεως κ. Αμφιλόχιο, Πέτρας και Χεροννήσου κ. Γεράσιμο και Σαράντα Εκκλησιών κ. Ανδρέα. Κατά τη διάρκειά της τελέστηκε η εις Διάκονον χειροτονία του Μοναχού κ. Βαρνάβα, από την Αδελφότητα της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ.

Τον πανηγυρικό της εορτής κήρυξε ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μ. Βρεταννίας κ. Νικήτας.

Εκκλησιάστηκαν Ιεράρχες του Οικουμενικού Θρόνου, κληρικοί, Αγιορείτες Μοναχοί, Άρχοντες της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, με επί κεφαλής τον Άρχοντα Μ. Λογοθέτη Εντιμολ. κ. Θεόδωρο Αγγελόπουλο, ο Εξοχότατος κ. Χριστόδουλος Λάζαρης, Πρέσβης της Ελλάδος στην Άγκυρα, ο Εξοχότατος κ. Γιάννης Οικονόμου, Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος, μέλη της επισήμου Αντιπροσωπείας που συνόδευσε τον κ. Πρωθυπουργό, οι εν τη Πόλει Γενικοί Πρόξενοι της Ελλάδος Ευγεν. κ. Γεωργία Σουλτανοπούλου, και της Ουκρανίας Εντιμ. κ. Roman Nedilskyi, ο Εντιμ. κ. Σάκης Κεχαγιόγλου, Δικηγόρος, μέλος του Ιδρύματος «Πατριάρχης Βαρθολομαίος», συγγενείς του νέου διακόνου, και πλήθος πιστών από την Πόλη, και το εξωτερικό.

Πριν από τη χειροτονία του νέου διακόνου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, στην ομιλία του, αναφέρθηκε στα τραγικά γεγονότα που εκτυλίσσονται στην Ουκρανία και ζήτησε να τερματιστεί αμέσως η εισβολή και ο πόλεμος και να δοθεί μία νέα ευκαιρία στον διάλογο.

Ο Κύριος και Σωτήρ ημών Ιησούς Χριστός είναι ο «Θεός της ειρήνης». Η Εκκλησία Του προσεύχεται διά την «άνωθεν ειρήνην», την «ειρήνην του Θεού, την υπερέχουσαν πάντα νούν» (Φιλ. δ´, 7), αλλά και «υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου», η οποία είναι η σιαμαία αδελφή της δικαιοσύνης.

Εν συνοχή καρδίας, παρακολουθούμεν το δράμα του Ουκρα-νικού λαού, και εν ταυτώ θαυμάζομεν την σθεναράν αντίστασίν του εις τον ιταμόν εισβολέα. Μεθ’ ικανοποιήσεως καταγράφομεν και την γενναίαν αντίδρασιν Ρώσσων πολιτών εις την αιματοχυσίαν. Απευθύνομεν έκκλησιν δι᾽ άμεσον κατάπαυσιν του πυρός εις όλα τα μέτωπα του πολέμου. Η βία και ο πόλεμος όχι μόνον δεν επιλύουν διαφοράς, αλλά προκαλούν πόνον και θάνατον και δημιουργούν πολυπλοκώτερα προβλήματα. Πρέπει να τερματισθή αμέσως, τώρα, η εισβολή και ο πόλεμος και να δοθή νέα ευκαιρία εις τον διάλογον, το κατ᾽ εξοχήν όχημα της καταλλαγής και της ειρήνης. Εξ άλλου, ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών, αυτό το «Ευαγγέλιον των Εθνών» ως απεκλήθη, απαγορεύει ρητώς την χρήσιν βίας εις τας διεθνείς σχέσεις και δεσμεύει όλα τα μέλη του Οργανισμού να ρυθμίζουν τας διαφοράς των με ειρηνικά μέσα. Ο πόλεμος αποτελεί παράβασιν του διεθνούς δικαίου, το οποίον είναι πλέον «δίκαιον ειρήνης»”.

Προηγουμένως, ο Παναγιώτατος, με αφορμή την εκ Κύπρου καταγωγή του υποψηφίου διακόνου, μίλησε με θερμούς λόγους για τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ. Χρυσόστομο.

“Δραττόμεθα της ευκαιρίας διά να απευθύνωμεν, κατά την ιεράν ταύτην στιγμήν, ολοκαρδίους ευχάς διά ταχείαν ανάρρωσιν και επιστροφήν εις τα υψηλά Αυτού καθήκοντα, προς τον Μακαριώτατον και προσφιλέστατον ημίν αδελφόν, τον Αρχιεπίσκοπον Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου κύριον Χρυσόστομον. Είμεθα ευγνώμονες προς τον Μακαριώτατον διά την γενναιόφρονα στήριξίν του προς τον Οικουμενικόν Θρόνον καθ᾽ όλην την τελικήν και καθοριστικήν φάσιν προετοιμασίας και κατά την διεξαγωγήν της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη, 2016), καθώς και διά την υποδειγματικήν στάσιν του εις το θέμα του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου. Τον ευχαριστούμεν ακόμη διά την πρόσφατον γενναίαν δωρεάν του προς την Ιεράν Μητρόπολιν Βελγίου, η οποία θα βοηθήση αυτήν μεγάλως εις την εκπλήρωσιν της υψηλής αποστολής της εις το από πολλών απόψεων κέντρον της Ευρώπης.

Η μαρτυρία του αγίου Κύπρου αποτελεί έκφρασιν των στενών δεσμών των δύο Εκκλησιών, αναγνώρισιν του πρωτευθύνου ρόλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις την Ορθοδοξίαν, αλλά και επιβεβαίωσιν της ακραιφνούς εκκλησιολογίας Αυτού, του σεβασμού της παλαιφάτου κανονικής δομής και λειτουργίας της Εκκλησίας και της κανονιστικής αξίας της μακραίωνος εκκλησιαστικής πρακτικής. Όντως, ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου αποτελεί πρότυπον εκκλησιαστικού ανδρός, αμετακίνητον υπερασπιστήν των πατρώων παραδόσεων“.

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Παναγιώτατος απηύθυνε προς το νέο διάκονο πατρικούς λόγους οικοδομής και νουθεσιών.

“Είναι μεγίστη ευλογία διά το πρόσωπόν σου, να σε προορίση ο Κύριος εις διακονίαν της Εκκλησίας Του. Και αποτελεί μέγα και ιερόν προνόμιον να ανήκης από της σήμερον εις τον ιερόν κλήρον του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της κατ᾽ εξοχήν διακονικής Εκκλησίας, του ανυστάκτου φύλακος της Αποστολικής και Πατερικής παρακαταθήκης, την οποίαν συγκροτούν οι Άγιοι και οι Μάρτυρες της πίστεως, το δόγμα, το ήθος και η κανονική παράδοσις της Εκκλησίας, η ολόφωτος λειτουργική ζωή και η δοξολογική πνευματικότης, ο θεάρεστος ζήλος και το Ορθόδοξον φρόνημα των κληρικών, τα ασκητικά κατορθώματα των μοναστών, ο σταυροαναστάσιμος βίος του χριστωνύμου πληρώματος, η καλή μαρτυρία εν τω κόσμω περί της ελθούσης χάριτος και της ερχομένης Βασιλείας του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, οι ναοί, αι ιεραί μοναί, ως η ιδική σου, τα σεπτά προσκυνήματα και σεβάσματα του Γένους, αι πανίεροι και θαυματουργικαί εικόνες, την αναστήλωσιν των οποίων σήμερον τιμώμεν και πανηγυρίζομεν.

Ως έχει προσφυώς γραφή, «η Ορθόδοξη εικόνα είναι, μέσα στην σύγχρονη πλημμυρίδα των εικόνων που μας απανθρωπίζει, ελπίδα και φως. Προσκαλεί τον σύγχρονο άνθρωπο, το “τηλεθεώμενον ζώον”, να γίνει “ζώον θεούμενον”. Μας αποκαλύπτει την ομορφιά, την οικουμενικότητα και το ανθρωπολογικό βάθος της Ορθόδοξης πρότασης ζωής, ανοίγει τον ορίζοντα της εσχατολογικής τελείωσης των πάντων. Σε όλα αυτά, είναι η ίδια η εικόνα, αυτή που κάνει το πρώτο βήμα, αυτή που μας κοιτάζει πρώτη στα μάτια». Πράγματι, η εικών ανήκει εις τον πυρήνα της Ορθοδόξου ταυτότητός μας, περικλείει και εκφράζει όλην την αλήθειαν της πίστεώς μας, αγιάζει την ζωήν μας, την αναφέρει εις την θεανθρωπίνην ουσίαν της και εις τον αιώνιον προορισμόν της.

Εις το ζωτικόν κέντρον και εις την τελικήν προοπτικήν της ανθρωπίνης υπάρξεως παραπέμπει και το μυστήριον της ιερωσύνης, το οποίον τελούμεν σήμερον και θα σε καταστήση διάκονον του Χριστού και της Εκκλησίας Του. Ως λειτουργός του Υψίστου δεν θα ανήκης εις τον εαυτόν σου, αλλά εις τον Ιησούν μόνον. Ήδη ως μοναχός, έχεις αφιερώσει ολόκληρον την ύπαρξίν σου εις τον Κύριον. Κατά τον Όσιον Σωφρόνιον, η πεμπτουσία της κλήσεως του μοναστού δεν είναι η φυγή από τον κόσμον, αλλά η συνεχής διαμονή «εν τω Θεώ». Εις την ιερωσύνην, ευδοκία Θεού, αυτή η υπαρξιακή καλή αλλοίωσις τελειούται. Ως διάκονος καλείσαι να αναζωπυρώνης, διά της ιδικής σου προθύμου συνεργίας και του προσωπικού αγώνος, τα χαρίσματα, τα οποία θα λάβης παρά του Παρακλήτου Πνεύματος. Όπως λέγει ο εν Αγίοις Προκάτοχος της ημών Μετριότητος εις τον Αποστολικόν Θρόνον της Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας Ιωάννης ο Χρυσόστομος, «καθάπερ το πυρ δείται ξύλων, ούτω και η χάρις της προθυμίας της ημετέρας, ίνα αεί αναζέη». Εις τον καλόν αγώνα εν τω αμπελώνι του Κυρίου, θα καθίσταται εις σε εμφανέστερον και σαφέστερον, ότι τίποτε δεν είναι ιδικόν σου κατόρθωμα, αλλά ότι τα πάντα είναι άνωθεν δωρεά και χάρις”.

Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης, με τους συλλειτουργούντες Αρχιερείς, τέλεσαν το καθιερωμένο Τρισάγιο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών όλων «των υπέρ της Ορθοδόξου ημών πίστεως αγωνισαμένων και τελειωθέντων εν αυτή».

Σε σύντομο χαιρετισμό του προς τον Πρωθυπουργό της Ελλάδος, ο Παναγιώτατος τον καλοσώρισε θερμά στην έδρα της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας της Ορθοδοξίας, και στο πρόσωπό του ευχαρίστησε την Ελληνική Πολιτεία για το συνεχές ενδιαφέρον της για τα θέματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ευχήθηκε δε κάθε επιτυχία στην επικείμενη συνάντηση του κ. Πρωθυπουργού με τον Εξοχότατο Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας, και αναφερόμενος και πάλι στη δραματική κατάσταση στην Ουκρανία επανέλαβε την στήριξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς τον σκληρά δοκιμαζόμενο Ουκρανικό λαό.

Ακολούθησε η λιτανευτική πομπή των Ιερών Εικόνων, στον αυλόγυρο του Πατριαρχείου, κατά την οποία ο Οικουμενικός Πατριάρχης ευλόγησε τους πιστούς.

ΠΗΓΗ: Οικουμενικόν Πατριαρχείον

Ο Άγγελος της εν Μόσχα Εκκλησίας… έπεσε

Του ΑΝΔΡΕΑ ΛΟΥΔΑΡΟΥ

Την Παρασκευή το απόγευμα ο Πατριάρχης της Μόσχας θα σταθεί μπροστά από το εικόνισμα της Παναγίας για να ψάλλει την Α΄ Στάση των Χαιρετισμών. Την ώρα που σε ολόκληρο τον κόσμο θα ακούγονται τα ουρλιαχτά των θυμάτων της θηριωδίας που συντελείται υπό τις ευλογίες του στην Ουκρανία, εκείνος φορώντας τα λαμπερά του άμφια θα προσποιείται τον πιστό Oρθόδοξο Xριστιανό. Τον προασπιστή της πίστεως για την ακρίβεια. Θα απαγγείλει όμορφους στίχους όπως το «Χαίρε, κλίμαξ επουράνιε, δι’ ής κατέβη ο Θεός·» ενώ μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά του, στην Ουκρανία, μάνες θρηνούν τα παιδιά τους, μάνες θάβουν τις κόρες και τα νεογέννητα ή αγέννητα εγγόνια τους, μάνες βγάζουν αίμα αντί για δάκρυα από τα μάτια.

Κι όλα αυτά γιατί σε αντίθεση με την Θεοτόκο, ο ίδιος έχει ευλογήσει την «κλίμακα» από την οποία «κατεβαίνει» ο όλεθρος κι ο θάνατος. Το απόλυτο μαύρο σκοτάδι, το έρεβος.

Το ερώτημα λοιπόν είναι απλό. Με τι θράσος αυτός ο άνθρωπος θα σταθεί απέναντι από την εικόνα της Θεοτόκου να ψάλλει αυτά τα λόγια όταν ο ίδιος έχει ευλογήσει αυτήν την αιματοχυσία;

Πως θα ψάλλει προς την Θεοτόκο το «Χαίρε, δι’ ης ηνοίχθη Παράδεισος» όταν δι αυτού και δια των ευλογιών του ηνοίχθη Κόλαση; Οι βόμβες και οι ρουκέτες που ισοπέδωσαν το νοσοκομείο στη Μαριούπολη ήταν ποτισμένες με τον αγιασμό του.

1.500 ψυχές χάθηκαν σήμερα στη Μαριούπολη. Γυναίκες και παιδιά οι περισσότεροι. Ποιο ήταν το αμάρτημα τους Αγιώτατε Πατριάρχα της Μόσχας;

Το αμάρτημα του Κυρίλλου και των ανθρώπων του δεν είναι απλά πως δεν λέει τίποτα ενάντια σε αυτόν τον άδικο πόλεμο. Δεν είναι απλά το ότι βρίσκει απίστευτες αιτιάσεις για να τον δικαιολογήσει. Το μεγαλύτερο αμάρτημα του είναι πως όλα αυτά τα χρόνια που κυβερνά την χώρα του ο συγκεκριμένος άνθρωπος, κι έβλεπε που την πάει και τι σκοπούς είχε, όχι μόνο δεν δημιούργησε τα απαραίτητα πνευματικά «αντισώματα» στον τόπο του ώστε κανείς ηγέτης να μην μπορεί να ξεκινήσει μια τέτοια αιματοχυσία αλλά συμμετείχε ενεργά στην οικοδόμηση αυτού του εκτρώματος, αυτού του θηρίου που σήμερα κατασπαράζει την Ουκρανία και τραβάει ολόκληρο τον κόσμο στο σκοτάδι.

Αρνούμαι να γενικεύσω πως αυτό είναι η Ρωσία αλλά σίγουρα αυτό το οποίο πρεσβεύει ο Κύριλλος δεν είναι Εκκλησία. Εγώ κι ο Πατριάρχης της Μόσχας είναι βέβαιο πως δεν πιστεύουμε στον ίδιο Θεό. Μπορεί να κάνουμε τον Σταυρό μας με τον ίδιο τρόπο, να λέμε στους ναούς το ίδιο Πιστεύω, μπορεί να έχουμε τους ίδιους Αγίους αλλά στα δικά μου μάτια (και παρακαλώ συγχωρήστε μου το πρώτο πρόσωπο) το μόνο κοινό που έχει αυτός ο άνθρωπος με την Πίστη μου είναι η Κόλαση. Γιατί όλα όσα πρεσβεύει κι όλα όσα στηρίζει είναι αυτά που στη δική μου Πίστη περιγράφονται στην Κόλαση.

Ο Κύριλλος και οι άνθρωποι του επέλεξαν πριν λίγο καιρό να διακόψουν την Κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, την Εκκλησία της Ελλάδος, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και την Εκκλησία της Κύπρου. Τότε όλοι ή τουλάχιστον αρκετοί είπαμε πως πρέπει να διατηρηθούν χαμηλά οι τόνοι ώστε να βρεθεί ο τρόπος να επιστρέψουν, γιατί δεν γίνεται για ένα διοικητικό ζήτημα να διασπαστεί η Ορθοδοξία.

Πλέον όμως τα γεγονότα μας ξεπερνούν. Ο Κύριλλος έχει διακόψει πλέον όχι απλά την Κοινωνία αλλά κάθε σχέση με αυτό που ονομάζεται Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Ακόμη κι ένας τυφλός θα μπορούσε να δει ότι ο Άγγελος της Μόσχας έχει πέσει… είναι έκπτωτος.

Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι από το μαρτύριο των γυναικόπαιδων στην Μαριούπολη σήμερα. Είναι σκληρές εικόνες αλλά κάποτε πρέπει να δουμε την αλήθεια στα μάτια μπάς και ελευθερωθούμε κάποτε. Μου τις έστειλε ενας Ουκρανός ιερέας ο π. Σεργκέι Γκόρμπικ που αυτην την στιγμή που εγω σας γράφω εκείνος είναι με τους στρατιώτες στη Λβιβ. Τις έστειλε ένας άλλος κληρικός από τη Μαριούπολη… Τη Μαριούπολη… την πόλη της Μαρίας. Αυτής της Μαρίας στην οποία ξεδιάντροπα θα απευθύνει το «Χαίρε» ο έκπτωτος Άγγελος της Μόσχας.

ΠΗΓΗ: ORTHODOXIA INFO

Την ΟΔΗΣΣΟ και τα μάτια μας…

«Η Οδησσός», χαλκογραφία· στο: Μαρίνος Παπαδόπουλος – Βρετός, Ημερολόγιον δια το έτος 1861 μετά εγκονογραφιών, σ. 24.

Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου για την εισβολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Με αισθήματα βαθύτατης θλίψης και αποτροπιασμού η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου παρακολουθεί την τραγωδία που διαδραματίζεται στην Ουκρανία. Χωρίς να είναι ο πρώτος και μοναδικός πόλεμος που συνιστά ωμή παραβίαση κάθε έννοιας δικαίου και που στερείται από κάθε ηθική νομιμοποίηση, ο συγκεκριμένος αυτή τη στιγμή απαιτεί από μας την ηθική του καταδίκη όχι μόνο για τα απάνθρωπα αποτελέσματά του, αλλά και γιατί σ’ ένα μεγάλο βαθμό αρθρώνεται θεωρητικά πάνω στη θεολογικώς καταδικαστέα ιδεολογία του «Ρωσικού κόσμου», αποτελώντας έναν ακόμη πικρό καρπό του απολυταρχικού καθεστώτος της Ρωσίας. Τις ημέρες αυτές οι βόμβες του ισχυρού βεβηλώνουν τα γενέθλια χώματα της Σλαβικής Ορθοδοξίας και τα ύδατα του ποταμού Δνείπερου, όπου βαπτίσθηκαν πριν από χίλια και πλέον χρόνια οι Ρως. Τα όπλα στέλνουν στο θάνατο αθώους, δημιουργούν πόνο, ορφάνια και τεράστια κύματα προσφύγων.

Διατηρώντας από μακρού χρόνου στενές σχέσεις με ουκρανικά ακαδημαϊκά ιδρύματα, θεολόγους, κληρικούς και πιστούς, η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών αγωνιά για αγαπημένα της πρόσωπα προς τα οποία εκφράζει την αμέριστη αλληλεγγύη και συμπαράστασή της. Εξ ίσου αλληλέγγυα στέκεται η Ακαδημία και προς τις διωκόμενες φωνές εντός της Ρωσίας, προερχόμενες από κληρικούς και λαϊκούς, που με τόλμη, χριστιανική αυταπάρνηση και προσωπική διακινδύνευση καταγγέλλουν το έγκλημα που συντελείται στην Ουκρανία. Οι φωνές αυτές υπενθυμίζουν ότι η Ρωσία είναι χώρα αμέτρητων αγίων και μεγάλων μορφών της θεολογίας, της τέχνης και των γραμμάτων, χωρίς τις οποίες ο ευρωπαϊκός πολιτισμός θα ήταν αδιανόητος. Η πατρίδα τους αξίζει ένα καλύτερο, δημοκρατικότερο και γνήσια χριστιανικότερο μέλλον.

Η Ακαδημία προσεύχεται για την άμεση κατάπαυση του πυρός και την ειρήνευση. Όντας το πρώτο θεολογικό ίδρυμα της Ελλάδος που δεξιώθηκε Ουκρανούς κληρικούς και θεολόγους της νεοσύστατης Αγιωτάτης Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, εκφράζει την αγάπη και τη συναντίληψή της προς τον Μακαριώτατο Προκαθήμενό της κύριο Επιφάνιο, αλλά και προς τους αδελφούς της εν Ουκρανία παρουσίας του Πατριαρχείου της Μόσχας, καθώς και προς κάθε εν γένει διωκόμενο ή κινδυνεύοντα, καθώς καθήκον μιας άξιας του ονόματος χριστιανικής θεολογίας είναι, πέρα από γεωπολιτικούς υπολογισμούς και συγκρούσεις, να στέκεται στο πλευρό του κάθε αδύναμου. Με βάση αυτό το σκεπτικό δηλώνει ότι θα συνεχίσει να στηρίζει θεολογικά, εκπαιδευτικά, αλλά και επικοινωνιακά, με τις μικρές της δυνάμεις τη χειμαζόμενη από τον πάνοπλο, και κατά κόσμον υπέρτερο εισβολέα, Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Είθε η επίγνωση του κοινού κινδύνου να οδηγήσει στην υπέρβαση των σχισμάτων και στην εμβάθυνση της ενότητας της ουκρανικής Ορθοδοξίας.

Συνάμα, η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου καλεί τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Μόσχας κ. Κύριλλο να αρθεί, έστω και τώρα, στο ύψος των περιστάσεων, όχι μόνο ασκώντας την επιρροή του στον Ρώσο Πρόεδρο για τον άμεσο τερματισμό του πολέμου, αλλά και εν γένει ασκώντας την προφητική λειτουργία που αυτονοήτως αναμένει κανείς από τον Πρωθιεράρχη Εκκλησίας με ιστορία πλήθους αγίων που αντιτάχθηκαν αποφασιστικά στην αδικία και την τυραννία. Οι καιροί ου μενετοί.

Εξάλλου, μπροστά στην ασύλληπτων διαστάσεων παγκόσμια αυτή κρίση αναμένουμε από τη Ρωσική Εκκλησία να σταματήσει τις ενέργειες που διχάζουν τον ορθόδοξο κόσμο, στις οποίες πρωτοστατεί ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίων, με τη συστηματική πολεμική εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωσνταντινουπόλεως, την πέρα από κάθε έννοια Kανονικού Δικαίου εισβολή στο κανονικό έδαφος του παλαίφατου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, καθώς και τη θεολογικά προβληματική υπεράσπιση της θεωρίας του δίκαιου πολέμου. Μια Εκκλησία μαρτύρων και φιλάνθρωπης μαρτυρίας οφείλει να ανθίσταται στην πολιτική της εργαλειοποίηση, να δίνει τη μαρτυρία της συμφιλίωσης και της καταλλαγής. Σε αντίθετη περίπτωση δυσφημείται στα μάτια όλου του κόσμου το ορθόδοξο ήθος και διασπάται, ίσως ανεπανόρθωτα, η ενότητα της Εκκλησίας και η κοινή μαρτυρία της Ορθοδοξίας στην οικουμένη.

Είθε η αρχή της πορείας της ορθόδοξης χριστιανοσύνης προς τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή και το Πάσχα, προς την κορύφωση της συνάντησης με τον Εσταυρωμένο και Αναστάντα Κύριο της Ζωής, να επισπεύσει και το τέλος της ανίερης πανηγύρεως του θανάτου στα χώματα της Ουκρανίας, που βάφονται με το αίμα αδελφών.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η φωτογραφία προέρχεται από τα περίχωρα του Κιέβου, την 1η Μαρτίου, και είναι του φωτογράφου Εφραίμ Λουκάτσκι (Associated Press).

Ο εμπόλεμος Πατριάρχης Ρωσίας Κύριλλος

Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Ο Πατριάρχης της Μόσχας Κύριλλος δικαιολόγησε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η βάση της είναι ηθική, «μεταξύ αγιότητας και αμαρτίας», υποστηρίζει. Στυγερότατε Πατριάρχα Ρωσίας δικαιολογείτε έναν κόσμο σφαγείο και ηφαίστειο. Για ακόμη μια φορά, στη μακραίωνη ανθρώπινη Ιστορία, ο Θεός είναι Ο εμπόλεμος Θεός, Ο Θεός είναι φανατικός. Λογής λογής φονταμενταλιστές και εθνικιστές, στο πρόσωπο του Πατριάρχη των Ρως «αισθάνονται ότι μάχονται ενάντια σε δυνάμεις, οι οποίες απειλούν τις πιο ιερές αξίες τους», «δεν σταμάτησαν ακόμα και μετά το φασισμό, το μπολσεβικισμό, το ναζισμό» να πολεμούν τους αμαρτωλούς ετούτου του κόσμου. Το βιβλίο του Αλέξανδρου Μασσαβέτα Η Τρίτη Ρώμη: Η Μόσχα και ο θρόνος της Ορθοδοξίας, όποιος κι όποια το διαβάσει, (ιδιαίτερα τα κεφάλαια 7. «Η ιστορία είναι το μέλλον»: Η Ορθόδοξη Εκκλησία στον ρωσικό εθνικισμό και κρατική πολιτική & 9. Ουκρανία: Η νέμεση της «Τρίτης Ρώμης» και του «ρωσικού κόσμου») θα καταλάβει γιατί Κύριλλος και Πούτιν πάνε χεράκι χεράκι. Ο Ντοστιγιέβσκη, πάντως, έβαλε τον Ιβάν Καραμαζώφ να λέει ότι γι’ αυτόν αποτελεί μυστήριο το ότι κάποιος μπορεί να αγαπά τον πλησίον του!