Οι συμμαθητές

Γράφει η ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ

Ίσως να ήταν η τελευταία δημόσια εμφάνιση του Χρήστου Γιανναρά, τέλος Απριλίου, στην ημερίδα για τον συμμαθητή του Θόδωρο Αγγελόπουλο, στο Εθνικό Iδρυμα Ερευνών. Μαζί με άλλους τρεις 89χρονους (τον γιατρό και συγγραφέα Βασίλη Σεϊτανίδη, τον ιστορικό Γιάννη Γιαννόπουλο και τον ποιητή και στιχουργό Λευτέρη Παπαδόπουλο – μέσω βίντεο) ήταν εκεί για να θυμηθούν και να τιμήσουν τον συμμαθητή και φίλο τους, ο οποίος πέθανε σε τροχαίο το 2012. Διπλανοί στα θρανία, αυτή η παρέα «γεροντοεφήβων», μια γενιά που «αξιώθηκε να παλέψει με δυσκολίες», σχολίασε με έμφαση ο Χρήστος Γιανναράς. «Ίσως είναι ανάγκη κάποιοι να θυμίζουν ότι η Ελλάδα δεν είναι αυτό που βλέπουμε σήμερα». Μίλησε περιεκτικά, μεστά και με συγκίνηση. Θύμισε τις, βιωμένες γι’ αυτούς, εποχές που η χώρα μας «έβγαινε μέσα από το αίμα του πολέμου, της σφαγής, των διχασμών, του Εμφυλίου, και είχε ένα άλλο φρόνημα». Στάθηκε στις δοκιμασίες, απευθυνόμενος στους νέους του ακροατηρίου: «Επιτρέψτε μου. Δεν ξέρετε τι θα πει πεινάω. Λαχταράω μια φέτα ψωμί… Ποια αλήθεια μπορεί να εξυπηρετήσει ένας τέτοιος ρεαλισμός; Την αλήθεια των σκοπών. Νομίζω ότι σήμερα η απουσία κεντρισμάτων δηλώνει συνειδητά ή ασυνείδητα την απουσία στόχων». «Αξιωθήκαμε –συνέχισε– να παλέψουμε με δυσκολίες… Ζούσαμε τη φρίκη, παιδιά 8 και 10 ετών, όχι μόνο ως πληροφορία αλλά και ως θέαμα».

Το μέλλον τους εθεωρείτο προδιαγεγραμμένο· το δικό του πολιτικός μηχανικός, μιας και «ο πατέρας του έχτιζε πολυκατοικίες», του Θόδωρου Αγγελόπουλου, πάλι, ο πατέρας είχε κατάστημα στην Αχαρνών… Τίποτε από αυτά δεν συνέβη. Οι πορείες που επέλεξαν ήταν εντελώς διαφορετικές. Αναφέρθηκε εκτενώς στον φίλο του Θόδωρο, πώς έφυγε στο Παρίσι χωρίς φράγκο και δούλεψε οδοκαθαριστής και νυχτερινός στα ξενοδοχεία. «Δεν είναι παλικαρισμοί, είναι ρεαλισμός χωρίς τον οποίο αυτή η χώρα δεν μπορεί να πάει ένα βήμα μπροστά. (…) Διαβάζαμε διαρκώς, με δίψα, με τρέλα. Eτσι δημιουργήθηκαν οι προσωπικότητες που μας οδηγούν να δούμε κάτι πέρα από τη στενότητα του “εγώ”, της καλής ζωής, πέρα από όλα αυτά τα παραμύθια…» (η εκδήλωση υπάρχει στον ιστότοπο www.blod.gr).

Αν η εξιστόρηση έχει σημασία είναι για το πείσμα, τον οίστρο και την επιθυμία, που έκανε, όλους, να ανατρέψουν τα «προδιαγεγραμμένα». Και γι’ αυτήν την πολύτιμη συμπόρευση που κράτησε ενωμένους, τους συμμαθητές, ώς το τέλος. Ο Χρήστος Γιανναράς, σε εκείνη τη συνάντηση, κατέληξε βουρκωμένος. Έβγαλε τα γυαλιά του και μέσα στο θερμό χειροκρότημα του κοινού πρόσθεσε: «Είμαι ευγνώμων στον Θόδωρο που μας μάζεψε πάλι απόψε…».

ΠΗΓΗ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ