Ύστατο και συγκινητικό χαίρε στον Χρήστο Γιανναρά με πλήθος κόσμου

Της ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

Ο κόσμος έφτανε μέχρι το πεζοδρόμιο της Καραγεώργη Σερβίας. Μέσα και έξω από την εκκλησία της Αγίας Ειρήνης, επώνυμοι και ανώνυμοι αναγνώστες, φίλοι και μαθητές ήρθαν να αποχαιρετίσουν τον Χρήστο Γιανναρά στην εκκλησία που του άρεσε να διαβάζει τον Απόστολο τις Κυριακές. Η τελετή είχε σχεδόν τη λαμπρότητα εξόδιου ακολουθίας αρχηγού κράτους εν ενεργεία. Στον αρχιερατικό θρόνο βρισκόταν ο Προικοννήσου Ιωσήφ ως εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, καθώς ο επιφυλλιδογράφος της «Κ» Χρήστος Γιανναράς ήταν και οφικιάλιος του Φαναρίου, χειροτονημένος ως Άρχων Μέγας Ρήτωρ. Στην Ωραία Πύλη, προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου μητροπολίτη Θήρας, Αμοργού και Νήσων κ. Αμφιλοχίου ιερούργησαν ο Αργολίδος Νεκτάριος και ο Νέας Σμύρνης Συμεών. Ο επίσκοπος Δυτικής Αμερικής του Πατριαρχείου Σερβίας Μάξιμος ήρθε για το ύστατο χαίρε στην Ελλάδα από το Λος Άντζελες ύστερα από πολύωρη πτήση. Μέσα στο Ιερό Βήμα ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος συμπροσευχόταν, ενδεδυμένος, όχι όπως οι άλλοι ιεράρχες με τις αρχιερατικές στολές, αλλά με το μαύρο ράσο του διαρκούς πένθους. Το τυπικό κρατήθηκε σε όλη τη βυζαντινή του μεγαλοπρέπεια.

Πριν από την έναρξη της τελετής και μετά την πρωινή λειτουργία για τη γιορτή της Αποτομής του Προδρόμου, ο μεγάλος του γιος Σπύρος μαζί με τον επιστήθιο φίλο του εκδότη Δημήτρη Μαυρόπουλο διάβασαν πάνω στο φέρετρο το Βιβλίο των Ψαλμών. Δίπλα τους παραστεκόταν ο μικρός γιος του Χρήστου Γιανναρά, Αναστάσης. Ο επικήδειος λόγος ήταν ένας και μοναδικός και λιτός, όπως είχε ζητήσει η οικογένεια. Ανάμεσα στο μέγα πλήθος το εντός και εκτός του ναού, ξεχωρίσαμε τον τέως πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, τον πρόεδρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης Σταύρο Ζουμπουλάκη, τις Κατερίνα Καρύδη και Μαριλένα Πανουργιά του Ίκαρου –του εκδοτικού οίκου του–, τον κάποτε συνοδοιπόρο του φιλόσοφο Στέλιο Ράμφο και τον καθηγητή Βυζαντινολογίας Δημήτρη Δ. Τριανταφυλλόπουλο μαζί με την ανιψιά του, Λαμπρινή Ν. Τριανταφυλλοπούλου, που αυτή την περίοδο ετοιμάζει την αναθεωρημένη έκδοση των Απάντων του Παπαδιαμάντη που τόσο αγαπούσε ο εκλιπών. Εκεί ήταν και ο επί σειράν ετών γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής αλλά και ο Γιώργος Καραμπελιάς.

Κάποιοι σχολίαζαν πως ήταν εντυπωσιακή και αλγεινή η απουσία ορισμένων ακαδημαϊκών τόσο από το Πάντειο Πανεπιστήμιο (που πιστά υπηρέτησε επί σειράν ετών ο Γιανναράς) όσο και από τη Θεολογική Σχολή (με φωτεινές εξαιρέσεις τον Δημήτρη Μόσχο και την Κίρκη Κεφαλέα) που ουδέποτε, εκείνον, τον ύπατο θεολόγο του 20ού αιώνα, δεν τον απαρίθμησε στις τάξεις της. Ήταν άλλωστε ο άνθρωπος που άφησε ανεξίτηλο χνάρι μέσα από τη σκέψη και τα γραπτά του. Γεννήθηκε στην πρωτεύουσα το 1935. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Αθήνας, της Βόννης και της Σορβόννης. Χρημάτισε καθηγητής Φιλοσοφίας και Πολιτιστικής Διπλωματίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών της Αθήνας, στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Είχε διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Παρίσι, στη Γενεύη, στη Λωζάννη, στο Ρέθυμνο Κρήτης. Παράλληλα, με τακτική επιφυλλιδογραφία, παρενέβαινε στην κοινωνική και πολιτική επικαιρότητα, κρατώντας μια στάση μαχητική και διαυγή μέχρι τέλους. Κορυφαία προσωπικότητα στον χώρο της θεολογίας και της φιλοσοφίας έγραψε δεκάδες βιβλία, πολλά εκ των οποίων μεταφράστηκαν σε άλλες γλώσσες. Ένα από αυτά είχε τίτλο «Γρίφος Θάνατος». Για εκείνον, η αναχώρηση δεν θα είναι πια αίνιγμα: Η κηδεία ξεκίνησε με συννεφιά και όταν το φέρετρο πήρε την άγουσα για το Α΄ Νεκροταφείο, όπου και το σώμα του Χρήστου Γιανναρά αποτέθηκε στον οικογενειακό τάφο, είχε βγει πια ήλιος.

ΠΗΓΗ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ. (2021) Γρίφος θάνατος. Αθήνα: Ίκαρος.