Τα σχολεία άνοιξαν. Μάθημα 8ο

Επιμέλεια ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Δεν χωρά αμφιβολία ότι πολλές φορές οι σχέσεις των παιδιών με τους γονείς τους είναι προβληματικές, με αποτέλεσμα το προβληματικό σκηνικό που επικρατεί στο σπίτι να μεταφέρεται και στο σχολείο. Συχνά, στη συζήτηση που κάνω με μαθητές μου, για τις σχέσεις που έχουν με τους γονείς τους, διαπιστώνω πως λείπει κάτι βασικό: μαθητές να μην έχουν διάθεση να συζητήσουν με τους γονείς τους για πολλά ζητήματα που τους απασχολούν και το αντίθετο, γονείς να μην συζητούν με τα παιδιά τους για καυτά θέματα, τα οποία κυρίως αφορούν την εφηβεία (σχολείο, μάθηση, επίδοση στα μαθήματα, αποτυχία, ευθύνη, έρωτας, σεξουαλικότητα, στόχοι, συμπεριφορά, πειθαρχία, αυτοέλεγχος, ανυπακοή, αυτοεκτίμηση, ταυτότητα, εμπόδια, φόβοι, καταπίεση, άγχος, απόρριψη, αγωνία, αντίδραση, φιλία, ομορφιά, κίνδυνοι, νεύρα, συναισθήματα, αλήθεια, ψέμα, επανάσταση, μουσική, μόδα, αναζήτηση, ελευθερία), και τόσα άλλα που κάνουν την εφηβεία σημαντική περίοδο της ζωής ενός ανθρώπου. 

Συνήθως όταν η συζήτηση με τους μαθητές μου κινείται στο παραπάνω επίπεδο, διαπιστώνω πως οι περισσότεροι ζητούν έτοιμες λύσεις. Ανυπόκριτα τότε τους λέγω ότι δεν μπορώ να δώσω οριστικές απαντήσεις στα πολλά ερωτήματά τους. Πιστεύω ακράδαντα πως τέτοια ζητήματα, πάντοτε, θα τα στοιχειώνει η αβεβαιότητα και η αστάθεια. Το ζητούμενο, όμως, είναι ο διάλογος των γονιών με τα παιδιά τους και το αντίθετο των παιδιών με τους γονείς τους, πράγμα που δεν γίνεται ή, αν γίνεται είναι κάλπικος, ψεύτικος, δίχως αλήθειες που πρέπει να λέγονται και να ακούγονται. 

Το παρακάτω μικρό απόσπασμα, αν και προέρχεται από το χώρο της Λογοτεχνίας, και παρόλο που ο συγγραφέας υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς του 20ού αιώνα, έχει τεράστια παιδαγωγική σημασία. Καταγράφει πως ένα ολόκληρο σύστημα παιδαγωγικής μεθόδου εντός της οικογένειας – λανθασμένο πέρα για πέρα – μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες στη ζωή ενός παιδιού.

«Είχα ανάγκη από μια ενθάρρυνση, από ελάχιστη λεπτότητα. Χρειαζόμουν να μου ανοίξουν λίγο τον δρόμο, αλλά εσύ μού τον έκλεινες, εμφορούμενος βέβαια από την αξιέπαινη πίστη, ότι έπρεπε να πάρω κάποιον άλλο, διαφορετικό. Μόνο που εγώ ήμουν ανίκανος για κάτι τέτοιο».

ΦΡΑΝΤΣ ΚΑΦΚΑ. (1987). Γράμμα στον πατέρα, μτφρ. Φαίδων Καλαμαράς. Αθήνα: Νεφέλη, σ. 14.