Καλή σχολική χρονιά. Με την ελπίδα να αποφύγουμε το αγγελτήριο θανάτου της εκπαίδευσης

Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Από αύριο, 13 Σεπτεμβρίου, αρχίζει μια νέα σχολική χρονιά. Δεν χωρά αμφιβολία πως για πολλοστή φορά, από τη Μεταπολίτευση και δώθε, η νεοελληνική εκπαίδευση ζει υπό συνθήκες ομηρίας των μεταρρυθμιστών σωτήρων της, εκείνων δηλαδή που λένε πως θα αλλάξουν τα πάντα σ’ αυτήν. Ζει, όμως, και σε συνθήκες ενός παράξενου εμφύλιου πολέμου. Καθηγητές και στελέχη της εκπαίδευσης, κοντά σ’ αυτούς μαθητές και φοιτητές, ταμπουρωμένοι πίσω από τις κομματικές τους ταμπέλες και παρατάξεις, πετροβολούν η μια την άλλη. Ετούτος ο ιδιότυπος εμφύλιος πόλεμος, ένα αποτέλεσμα έχει, θλιβερό πέρα για πέρα: το θύμα είναι η ίδια η εκπαίδευση. 

Δυστυχώς, εν έτει 2021, αδυνατούμε να βρούμε ένα σταθερό βηματισμό για το τι εκπαιδευτικό σύστημα θέλουμε. Εφέτος, με πηχυαίους τίτλους, το ΥΠΑΙΘ οραματίζεται, πρωτίστως την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και, βέβαια, κοντά σ’ αυτήν την πολυπόθητη αξιολόγηση εντάσσει και ζητήματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη δεξιοτήτων του μαθητικού δυναμικού. Ουδείς ψόγος γι’ αυτόν τον οραματισμό. Κάθε αλλαγή, νομίζω, ότι καλό είναι να τη βλέπουμε θετικά. Όμως, τίθεται ένα καίριο ερώτημα: ποιος, τελικά, είναι ο στόχος του σχολείου; Λυπάμαι, αλλά η απάντηση είναι πάρα πολύ δύσκολη. Γιατί το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα, το σημερινό ελληνικό σχολειό, έχει ξεχάσει τον εξής βασικό άξονα: «το σχολείο είναι θεσμός μετάδοσης της γνώσης», τον οποίο δυστυχώς αντικαστήσαμε με έναν «κούφιο παιδαγωγικό προοδευτισμό», που θέλει το σχολειό να είναι χώρος δεξιοτήτων – τεχνολογικών κυρίως – άκρως χρησιμοθηρικών, που στοχεύουν στην άμεση σύνδεση του σχολείου με την αγορά εργασίας. Σ’ αυτήν την κατάντια, δυστυχώς, ολοένα και περισσότερο συμβάλλουμε εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές, παρασυρρόμενοι από λογής λογής κομματανθρώπους που, στην κυριολεξία, με τον εμφύλιο πόλεμό τους έχουν αλώσει την εκπαίδευση. Εδώ, ο ποιητικός λόγος του Νίκου Εγγονόπουλου είναι επίκαιρος, έστω και αν γράφτηκε σε συνθήκες άλλου εμφυλίου πολέμου:

«τούτη η εποχή

του εµφυλίου σπαραγµού

δεν είναι εποχή

για ποίηση

κι άλλα παρόµοια

σαν πάει κάτι

να

γραφή

είναι

ως αν

να γράφονταν

από την άλλη µεριά

αγγελτηρίων 

θανάτου

γι’ αυτό και

τα ποιήµατά µου

είν’ τόσο πικραµένα

(και πότε - άλλωστε - δεν είσαν;)

κι' είναι

- προ πάντων -

και

τόσο

λίγα»

ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ. (1985). «Ποίηση 1948», στο: Ποιήματα, τ. Β΄. Αθήνα: Ίκαρος, σσ. 157-158.

ΜΑΡΙΑ ΙΓΓΛΕΣΗ, «Τοπίο».