Ο σοφός Έρμαν Έσσε

«Η ζωή τού κάθε ανθρώπου είναι ένας δρόμος προς τον ίδιο τον εαυτό του, η δοκιμή ενός δρόμου, η υπόδειξη ενός μονοπατιού. Κανένας άνθρωπος ποτέ δεν υπήρξε στην εντέλεια ο εαυτός του· όλοι όμως αγωνίζονται να γίνουν, άλλος νωθρότερα, άλλος χαλαρότερα, όπως μπορεί ο καθένας. Ο καθένας κουβαλάει κατάλοιπα από τη γέννησή του, βλέννες και κελύφη ενός αρχέγονου κόσμου, μέχρι το τέλος του. Μερικοί δεν γίνονται ποτέ άνθρωποι, μένουν βάτραχοι, σαύρες, μυρμήγκια. Μερικοί είναι επάνω άνθρωποι και κάτω ψάρια. Καθένας όμως είναι μια γέννα της φύσης προς την κατεύθυνση του ανθρώπου. Όλοι μας έχουμε κοινή καταγωγή, τις ίδιες μανάδες, όλοι μας αναδυθήκαμε από την ίδια άβυσσο· ο καθένας, ωστόσο, επιδιώκει, προσπάθεια και βολή από τα βαθιά, το δικό του προσωπικό στόχο. Μπορούμε να καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλο· να εξηγεί όμως μπορεί καθένας μόνο τον ίδιο τον εαυτό του. 

[…] Ο άνθρωπος βιώνει σε όλη τους την έκταση και τη ζωντάνια τα όσα του συμβαίνουν μόνο στην πρώτη νιότη του, μέχρι λοιπόν τα δεκατρία, τα δεκατέσσερα χρόνια του, και όλη του τη ζωή τρέφεται από αυτά τα βιώματα. 

»Δεν υπάρχει τίποτα πιο θαυμαστό και ασύλληπτο και τίποτα πιο αλλόκοτο κι ολότελα χαμένο για μας από την ψυχή του παιδιού όταν παίζει. 

»Τα παιδιά είναι μεγαλόψυχα και μπορούν με τη μαγεία της φαντασίας τους, να φιλοξενήσουν στην ψυχή τους, το ‘να δίπλα στ’ άλλο, πράγματα που, σε μυαλά περισσότερο ηλικιωμένα, η μεταξύ τους διαφορά προκαλεί σφοδρό πόλεμο και αλληλοαποκλεισμούς».

HERMAN HESSE. (1995). Ένα θαύμα κάθε αρχή την κατοικεί. Στάδια στο δρόμο της ζωής, μτφρ. Θεόδωρος Λουπασάκης. Αθήνα: Σμίλη, σσ. 7-9.