Σε ρόλο «διορθωσιμανών» χριστιανών – πόσο καλός άραγε είναι ο «γλυκερός» Χριστιανισμός που αφειδώλευτα διδάσκεται από ουκ ολίγους χριστιανομαθημένους - ή, σε ρόλο χριστιανών της θυσίας;

Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ 

«Από την ώρα που ο Φρανκεστάιν γίνεται στόλισμα νεαρού δωματίου, ο κόσμος προχωράει μαθηματικά στην εκμηδένισή του», γράφει ο Μάνος Χατζηδάκις στο βιβλίο του Τα Σχόλια του Τρίτου. Προσπαθώντας μάλιστα να αιτιολογήσει την άποψή του αυτή λέγει και το εξής εκπληκτικό: «Γιατί δεν είναι που σταμάτησε να φοβάται, αλλά γιατί συνήθισε να φοβάται». Προσέξτε το «συνήθισε να φοβάται». Ο Χατζηδάκις το έχει υπογραμμισμένο. Και δεν έχει άδικο. Πολλοί είναι εκείνοι που  φοβούνται συνανθρώπους τους, ακόμη και τον διπλανό τους. Ο ίδιος, εξάλλου, κορυφαίος συνθέτης, σε άλλο σημείο του βιβλίου του φαίνεται να αποδίδει αυτόν τον φόβο στους «κώνωπες». «Κώνωπες» και τότε που ο Χατζηδάκις σχολίαζε την ελληνική πραγματικότητα, κατά τις δεκαετίες ’70 και ’80, υπήρχαν πολλοί – πρόκειται για εκείνους που τσιμπούσαν κάθε πολίτη, που η ευθύνη και το ήθος του δεν του άφηναν κανένα περιθώριο να μην αντιδράσει σε κάθε ακραία πρόκληση – «κώνωπες» πολλοί από εμάς, στο όνομα της πατρίδας, της θρησκείας και της οικογένειας – τι ιδεολόγημα κι αυτό, κακέκτυπο πέρα για πέρα - και σήμερα, με βάση αντίστοιχο ιδεολόγημα: «είμαι Έλληνας κι Ορθόδοξος Χριστιανός», θρησκευτικό κι αυτό στη βάση του, όπου με βίαιο τρόπο τσιμπάμε όποιον αρθρώνει αντίσταση στη μισαλλοδοξία και τον φανατισμό, προσπαθώντας τάχα με αυτόν τον τρόπο να διαφυλάξουμε την καθαρότητα της φυλής, της θρησκείας, του έθνους. Ονοματίζω αυτό το ιδεολόγημα θρησκευτικό διότι ως βάση έχει το δόγμα Sola Scriptura! Πολλοί, λοιπόν, οι υποστηρικτές της χριστιανικής πίστης. Όλο και περισσότερο πληθαίνουν. Υποστηρικτές της αποκλειστικότητας, εν ονόματι της Αγίας Γραφής. Είμαστε η κατηγορία των χριστιανών που θέλουμε να διορθώσουμε τον κόσμο με διάφορα συνθήματα, με επιλεκτικό τρόπο ειλημμένα από τη μακρόχρονη Παράδοση της Εκκλησίας, βιβλική και πατερική, βρίσκοντας τον τρόπο να κάνουμε γνωστή την παρουσία μας. Όλοι μας αγανακτούμε. Η αγανάκτηση έγινε πια της μόδας. Μερικοί μάλιστα από εμάς γινόμαστε και «διορθωσιμανείς», για να θυμηθώ τον κυρ Αλέξανδρο της Σκιάθου, τον Παπαδιαμάντη, τον γνωστό άγιο των νεοελληνικών μας γραμμάτων. Ως «καλοί χριστιανοί» που είμαστε, σκανδαλιζόμαστε γιατί η αδηφάγα από το κακό κοινωνική πραγματικότητα, όπως αυτή διαμορφώνεται καθημερινά, λόγω της μετανάστευσης ανθρώπων από τόπο σε τόπο, για να αναφέρω ένα παράδειγμα, μέρα με τη μέρα αλλάζει άρδην· γι’ αυτό θέλουμε να τη διορθώσουμε. Για να πετύχουμε τους σκοπούς μας επιστρατεύουμε ακόμη και σύμβολα της πίστης και της πατρίδας μας. Το Σταυρό του Ιησού Χριστού και την ελληνική σημαία. Μόνο που οι «προγονοί μας θυμώνουν κι αρνούνται τη συμμετοχή τους αυτή στα όσα ανίερα επιχειρούμε στο όνομά τους, σαν τους επικαλούμεθα συχνά», κατά Μάνο Χατζηδάκι. Κι όμως, δεν είναι δυνατόν να επικαλείται κανείς τον Σταυρό του Κυρίου, αν δεν γνωρίζει τόσο καλά τα περί αυτού. Ούτε, βέβαια, η ελληνική σημαία είναι αποκλειστικότητα κάποιων. Γι’ αυτήν, ειδικά, ο πολύς Σταύρος Ζουμπουλάκης έχει πει πως το «μάθημα είναι παλαιό και το έχουμε διδαχθεί κατ’ επανάληψη, όσο κι αν κάποιοι επιμένουν να μην το μαθαίνουν· ο εθνικισμός εναντίον του έθνους». Πράγματι, σοφός λόγος! 

Ωστόσο, για να μην κατηγορηθώ ότι μέμφομαι όλους εκείνους τους υποστηρικτές της πατρίδας, της θρησκείας και της οικογένειας, καλοπροαίρετα πάντα, έχω να τους πω ετούτο: συμμερίζομαι την αγωνία τους. Καταλαβαίνω την αγανάκτησή τους. Αλλά, αδελφοί μου, πώς να το κάνουμε, δεν μπορούμε από τη μια να λέμε ότι υπηρετούμε βασικές αξίες της χριστιανικής πίστης (ειρήνη, αγάπη, δικαιοσύνη, δικαιώματα, αλληλεγγύη, θυσία), και ταυτόχρονα από την άλλη να φορτώνουμε την ατμόσφαιρα με κλαυθμούς και δάκρυα που προέρχονται από μίσος για τον συνάνθρωπο, όσο διαφορετικός κι αν είναι αυτός. «Δίχως Σταυρό ο άνθρωπος, μεθυσμένος, κατακρημνίζεται στη γοητεία της αβύσσου που ξεχύνει τη δυσωδία της αποσύνθεσης», κατά ιερομόναχο Συμεών Αγιορείτη, τον επονομαζόμενο Περουβιανό. Μόνο «παθήματα και κάκωση θα φέρουν ίσως τον ζαλισμένο άνθρωπο σε συναίσθηση του εαυτού του, σε νηφαλιότητα. Ταραχή και σύγχυση επαναφέρουν στο φυσικό τον αλόγιστο έρωτα για τα παρόντα. Μέσα στις στάχτες κρυμμένη παραμένει η ελπίδα», συνεχίζει ο Αγιορείτης ιερομόναχος Συμεών. 

Αποσώνοντας τις σύντομες παραπάνω σκέψεις μου, προσπαθώντας να δώσω ελπίδα και χαρά κι όχι θολούρα και θανατίλα, υπενθυμίζω και κάτι ακόμη. Ο άνθρωπος για να γίνει άνθρωπος οφείλει να ενεργεί με τον τρόπο του Χριστού, όπου η αγάπη του χωρά τους πάντες. Η Εκκλησία του, την οποία διαλαλούμε πως διακονούμε, εξάπαντος είναι κιβωτός που χωρά κάθε κατατρεγμένο. Ενώπιον αντιλήψεων και νοοτροπιών καθαρότητας, ακόμη και της θρησκευτικής πίστης – ακούγεται κι αυτό συχνά, είναι ένα από τα πολλά συνθήματα – κάθε διχοτόμηση του «εσύ είσαι δικός μας, άρα είσαι καλός», ενώ «εσύ είσαι ξένος, άρα είσαι κακός», συνιστά εκτροπή από το μήνυμα: «η αγάπη προς τον Χριστό δεν έχει όρια, το ίδιο και η αγάπη προς τον πλησίον. Να εκτείνεται παντού, στα πέρατα της γης. Παντού, σε όλους τους ανθρώπους», κατά άγιο Πορφύριο τον Καυσοκαλυβίτη.