Αντιλαμβάνομαι το Θεό σαν το καλό χαβιάρι, προς βρώσιν

Στο παλιό καλό περιοδικό Το Τέταρτο, του Μάνου Χατζηδάκη -ως κόρην οφθαλμού διασώζω κάποια τεύχη του σ’ ένα ντουλάπι της βιβλιοθήκης μου- στα 1986, ο Συμεών Γρηγοριάτης, κατά κόσμον Juan de la Jara ο Περουβιανός, σε μια συνέντευξή του στον δημοσιογράφο Στάθη Τσαγκαρουσιάνο, μιλώντας για πράγματα ασήμαντα και σημαντικά που του αρέσουν, απάντησε:

Βαδίζοντας από Δυσμάς προς Ανατολάς χαιρετώ το ιλαρό φως κουβαλώντας μνήμες και αρέσκειες. Ω! Μέσα στα πράγματα που μου αρέσουν είναι το χαβιάρι, ο καπνιστός σολομός, ένα περουβιάνικο φαγητό πού το λένε σεβίτσε (ψιλοκομμένο ψάρι μαγειρευμένο χωρίς φωτιά με λεμόνι κι αλάτι), τα ποτά- το μπας αρμανιάκ (ένα είδος κονιάκ) μου αρέσουν τα μάνγκος, οι φράουλες, το παγωτό, τα στρείδια, όλα γενικώς τα θαλασσινά, εκτός από τα καλαμάρια. Μου αρέσουν οι άνθρωποι που με κάνουν να ονειροπολώ, οι γυναίκες που μοιάζουν με νεράιδες κι είναι πάρα πολύ όμορφες – όχι όμως για να τις καταναλώνω, αλλά έτσι, προς παραμυθίαν. Μου αρέσουν βιβλία, η ζωγραφική. Δεν μου αρέσουν οι στρυφνοί και μίζεροι άνθρωποι. Μ' αρέσει πολύ η γενναιοδωρία κι η αρχοντιά, η αθωότητα επίσης. Αντιλαμβάνομαι το Θεό σαν το καλό χαβιάρι, προς βρώσιν. Δεν μ΄ αρέσουν τα νομικά κείμενα κι οι πρακτικές δουλειές. Δεν μου αρέσουν ο συμβιβασμός και το χιόνι – συμφωνώ πως είναι «η λέπρα της γης». Μ' αρέσει η θάλασσα, ο ήλιος, οι ζεστές χώρες, το καλό άσπρο κρασί, η σαμπάνια κι οι σοκολάτες πλην της άσπρης. Μ' αρέσουν τα κογχύλια, ο ξάδελφός μου ο Φερνάντο και τα μικρά κουτάκια. Μου αρέσει ακόμα ο Μπάστερ Κίτον, ο Κόναν Ντόιλ, η μυρωδιά του φρέσκου ψωμιού, ο Τζέιμς Μπόντ, η μυρωδιά του νεφτιού, τα ωραία χαρτιά, οι εκδόσεις Άγρα, ο ζωγράφος Θεόφιλος, οι ραπιδογράφοι, το δημιουργικό γράψιμο (το άλλο τo βαριέμαι), ο Ανδαλουσιάνικος Σκύλος, η Θεία Κοινωνία, τα ελληνικά παραμύθια, υπεραγαπώ την Ελλάδα και τους Έλληνες (με όλα τα χάλια τους). Δεν μου αρέσουν τα υπουργεία, το τσιγάρο, οι φυλακές. Απεχθάνομαι τον Καθολικισμό και τον Προτεσταντισμό. Μ' αρέσει η προσευχή, αυτό το κέντημα του χρόνου που καταφέρνει ώστε ο χρόνος που γεννάει το θάνατό μας να παύει να είναι ο εχθρός και να πλημμυρίζει την καρδιά μας η αγάπη για να μη στεγνώσουμε… Αχ, πρέπει ν' αγαπάμε, να ποτίσουμε τις πέτρες κεντώντας το χρόνο, να μεταβάλουμε τα πάθη μας σαν ακροβάτες της πίστεως. Να αρνηθούμε τα συναισθήματα μας μέσα στο θείο πυρ. Γι' αυτό κόβει τα μαλλιά του ο μοναχός στην κουρά – κόβει δηλαδή τα συναισθήματα κι είναι η φλόγα που αναγκάζει τις γυναίκες να τυλίγουν τα μαλλιά τους σε μαντίλι όταν πηγαίνουν στην εκκλησία – από σέβας να μην εκδηλώνουν τα συναισθήματα τους.

Έργο του Συμεών Περουβιανού.

«Προϊούσα άρνηση»

«Όλο περισσότερο αρνούμαι

Αυξάνοντας τα ναι που λέω»

ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΟΣ. 1991). «Προϊούσα άρνηση», στο: Αντικριστοί καθρέφτες. Αθήνα: Στιγμή, σ. 61.

Ανθοδέσμη για τη Μεγάλη Εβδομάδα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος «Καιρός» για την Αναβάθμιση της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης, την Τετάρτη 9 Απριλίου 2025 και ώρα 19:00, διοργανώνει διαδικτυακή εκδήλωση με τον φιλόλογο, συγγραφέα και πρόεδρο του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης κ. Σταύρο Ζουμπουλάκη, με θέμα: «Μικρό Οδοιπορικό στη Μεγάλη Εβδομάδα».

Αφορμή για την ομιλία του κ. Ζουμπουλάκη είναι το βιβλίο του, «Ανθοδέσμη για τη Μεγάλη Εβδομάδα» (Άρτος Ζωής, 2021), ένα σχόλιο πάνω στην περίοδο που συγκεφαλαιώνει όλη τη θεολογία, αλλά και τον ποιητικό, μουσικό και καλλιτεχνικό πλούτο της Εκκλησίας.

Συντονίζει ο Πέτρος Παναγιωτόπουλος, Καθηγητής ΑΠΘ

Ο σύνδεσμος της εκδήλωσης είναι:

https://authgr.zoom.us/j/94947682366

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Πέτρος Παναγιωτόπουλος

Καθηγητής ΑΠΘ

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Αθανάσιος Ι. Καλαμάτας

Δρ Θεολογίας ΑΠΘ

Γιάννης Πετρίδης: Το αφιέρωμα στα 50 χρόνια της εκπομπής του!

 

ΠΗΓΗ: Panos Chrisostomou

Ένστολοι και Εκπαιδευτικοί

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Οι εξαγγελίες των πολιτικάντηδων για αυξήσεις στους μισθούς των ένστολων επαγγελμάτων και η πρωτοφανής στα εκπαιδευτικά χρονικά απαξίωση του μισθολογίου δασκάλων και καθηγητών, μου θύμισε το τραγούδι των Clash, «Inoculated City» (Εμβολιασμένη Πόλη). Μισθοί σαν τα εμβόλια, «προς τον νεαρό στρατιώτη για το στρατιωτικό του μισθό / [που] υπακούει στα όπλα του λοχία ό,τι κι αν πει, / ο λοχίας το ίδιο για το μισθό του λοχία / [που] υπακούει στον λοχαγό ως τη μέρα που θα πεθαίνει / ο λοχαγός κι αυτός για τον μισθό του λοχαγού – [που] υπακούει στη διαταγή του στρατηγού στο θέατρο της μάχης / οι στρατιωτικοί υποκλίνονται στην κυβέρνηση – [που] υπακούνε / στο καθήκον που δεν πρέπει να αμελήσουν».

Οι πολιτικοποιημένοι στίχοι των θρυλικών Clash βάζουν δύσκολα ερωτήματα και κάνουν σημαντικές διαπιστώσεις για τους παπαγάλους των ΜΜΕ: «Τι θα πουν οι γείτονες; Και οι προφήτες των μπαρ; / Τι λένε μέσα στο δημόσιο παζάρι; / Τον βαρεθήκαμε αυτόν τον σκοπό / δεν πρέπει να παραιτηθούμε. / Κάθε γλυκό χτύπημα της καμπάνας του πύργου χάνεται και φεύγει. / Άλλο ένα αγόρι από κάπου αλλού. / Το δελτίο ειδήσεων θάρθει πάντα να πει τα / ίδια γνωστά λόγια πάνω στην κορυφαία στιγμή / στη μπλοκαρισμένη πόλη η δράση αυξάνει / κι εκείνα τα φοβερά λόγια δεν σταματούν νάρχονται. / Μέσα από το χαλκείο της κυβερνητικής μουσικής / άκου των όπλων αυτών το ρυθμικό χτύπο πάνω στα τύμπανα. / Κάνεις δε μιλάει για τον πόλεμο που γίνεται δίπλα. / Κανείς δεν ξέρει γιατί πολεμάει. / Έχουμε βαρεθεί αυτόν τον σκοπό. / Δεν πρέπει να παραιτηθούμε»· (η μετάφραση των στίχων είναι του Κώστα Αυγέρη, από το βιβλίο The Clash. Θεσσαλονίκη: Κατσάνος 1983, σ. 93).

ΠΗΓΗ: The Clash

Ξανά για την Γ΄ Λυκείου

Για φαντάσου, είπα προχθές, σ’ έναν μαθητή μου της Γ΄ Λυκείου, μια ώρα κάθε εβδομάδα, να υπήρχε μια ειδικά διαμορφωμένη σχολική αίθουσα μουσικής, σαν στούντιο, με μουσικά όργανα, πικάπ και συλλογές δίσκων, με υπεύθυνο εκπαιδευτικό, καλό γνώστη της μουσικής, να διδάσκει μάθημα με τίτλο: «Πως ακούμε μουσική;» Συμφώνησε, του άρεσε η ιδέα. Είμαι σίγουρος ότι η επιτυχία στο πανεπιστήμιο θα 'ταν δεδομένη. Γιατί θα είχε εμπειρίες και φαντασία. Η ενατένιση της περιόδου των δύο εβδομάδων που διαρκούν οι Πανελλαδικές Εξετάσεις θα κατακτιόταν χωρίς άγχος. Διαρκής η πάλη με την ομορφιά της μουσικής. Λέω, εγώ τώρα… Α. Ι. Κ.

ΠΗΓΗ: Art Of  Noise

Games People Play!!!

ΠΗΓΗ: earMUSIC

Queen: Back Chat

 

ΠΗΓΗ: Queen Official

Queen: Cool Cat

 

ΠΗΓΗ: Queen Official

Τι όμορφες εικόνες στις αντανακλάσεις των τζαμιών!

«Στο ταξίδεμα που λέγεται γράψιμο, δεν υπάρχουν μήτε πανιά μήτε μηχανή να τραβάς συνέχεια κουπί. Τόσο αποτελεσματικότερα γράφεις, όσο περισσότερους κάλους έχουν βγάλει τα χέρια σου τραβώντας κουπί».

ΖΗΣΙΜΟΣ ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΣ. (2009). Collectanea. Αθήνα: Δόμος, σ. 248 [491].

«Όπου ανθεί ο μέσος όρος παύω να υπάρχω. Μου είναι αδύνατον να ευδοκιμήσω μέσα στη μάζα της εκάστοτε πλειοψηφίας. Οι ωραίες μειοψηφίες είναι το κάτι άλλο. Ή τις κάνω σμαράγδι να φωτίζουν τη νύχτα μου, ή τις τρώω με σοκολάτα και σαντιγύ. Γι’ αυτό και καμιά ολιγαρχία που εκτιμώ δεν έρχεται ποτέ στα πράγματα. Όμως γι’ αυτό ακριβώς την επιλέγω. Για να μην έρχομαι εγώ στα πράγματα. Έρχομαι κι όχι μία μόνο αλλά εκατό φορές σ’ ένα οποιοδήποτε Verve, στο La terre est blue comme une orange, στο Poem in October, στον Ναυτίλο του Patek Philippe, στην Μικρή Πράσινα Θάλασσα. Ακριβές μειοψηφίες, σπάνια βιβλία, ιδίως αν το χαρτί τους είναι Velin pur fil Lafuma ή πάπυρος του 1600· όπως τα βρίσκουμε στα παλαιοπωλεία των μικρών πόλεων της Ευρώπης».

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ. (1995). Ο κήπος με τις αυταπάτες. Αθήνα: Ύψιλον, σ. 27.

Μόνο Βινύλιο!!! Μαγεία το πλατό, ο βραχίονας, η κεφαλή... και η βελόνα κόβει σαν ξυράφι!!!

 

ΠΗΓΗ: AudioPhil

Ella Fitzgerald!!!

 

ΠΗΓΗ: Ella Fitzgerald

«Πρόσκληση σε ταξίδι»

«Υπάρχει, λένε, μια χώρα υπέροχη» γράφει στην Μελαγχολία του Παρισιού ο Charles Baudelaire, «μια γη της επαγγελίας, που ονειρεύομαι να επισκεφτώ». Είναι μια «πρόσκληση σε ταξίδι». Ουτοπία, ίσως, πει κάποιος ένα τέτοιο ταξίδι; Πάντως είναι καλό να ζει κανείς με ουτοπίες! Φτάνει να μην τις ξορκίζει. Α.Ι.Κ.

Tony Hadley!!!

 

ΠΗΓΗ: Τόνι Χάντλεϋ - Θέμα

Το βάρος της ελαφρότητας

«Το τυχαίο είναι που κάνει τέτοια μάγια, όχι το αναγκαίο. Για να είναι ένας έρωτας αξέχαστος πρέπει τα τυχαία να συναντώνται σ’ αυτόν απ’ την πρώτη στιγμή, όπως τα πουλιά πάνω στους ώμους του Αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης».

ΜΙΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ. (1986). Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι, μτφρ. Κατερίνα Δασκαλάκη. Αθήνα: Βιβλιοπωλείο της «Εστίας», σ. 65.

«Τέτοια μαγικά τα κάνει το τυχαίο, όχι η αναγκαιότητα. Για να μείνει αλησμόνητος ένας έρωτας, πρέπει να μαζευτούν πάνω του απ’ την πρώτη στιγμή τα τυχαία, σαν τα πουλιά στους ώμους του αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης».

ΜΙΛΑΝ ΚΟΥΝΤΕΡΑ. (2022). Η αβάσταχτη ελαφρότητα της ύπαρξης, μτφρ. Γιάννης Η. Χάρης, Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σ. 73.

Γ΄ Λυκείου

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

«Παιδεία σημαίνει κατ’ αρχήν και κυρίως ξερίζωμα (Λεβινάς). Η παιδεία, όπως τουλάχιστον την εννόησε η ευρωπαϊκή πνευματική παράδοση, ξεριζώνει τον άνθρωπο από τη φυσική και κοινωνική συνθήκη του και τον συστήνει ως πνευματικό και ηθικό ον, ως ον δηλαδή ικανό αφενός να θέτει ερωτήματα για τον εαυτό του, την κοινωνία και τον κόσμο και αφετέρου να θέτει και να υπερασπίζεται αξίες και να αναλαμβάνει την ευθύνη του έναντι των άλλων ανθρώπων. […] Το ξερίζωμα αυτό που προκαλεί η παιδεία, ξερίζωμα καταρχάς από την τυραννική θαλπωρή της οικογένειας, είναι η ιδρυτική συνθήκη και ο αναγκαίος όρος για να μη θεωρεί κανείς το υπάρχον ως δεδομένο και αυτονόητο, αλλά να μπορεί να το κρίνει και να το αλλάζει».

ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ. (2017). Για το σχολείο. Αθήνα: Πόλις, σσ. 40-41.

Κανείς δεν λέει να βάλει τάξη –λέω, εγώ τώρα- στη σχολική τάξη της Γ΄ Λυκείου, δεκαετίες τώρα. Ακόμη και τα μαθήματα κατευθύνσεων, για τα σχολιαρόπαιδα που προετοιμάζονται για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, ουδεμία αξία έχουν στο σχολειό. Το φροντιστήριο, λένε οι ίδιοι οι μαθητές, λύνει κάθε απορία και σ’ αυτό επενδύουν την επιτυχία τους για εισαγωγή σε κάποια πανεπιστημιακή σχολή. 

Σ’ ετούτη τη γενικευμένη απαξίωση του σχολείου από τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου, υπάρχουν και παράπλευρες συνέπειες. Κάποιες μέρες της εβδομάδας, ενώ το σχολείο λειτουργεί, μαθητές της Γ΄ Λυκείου απουσιάζουν από τις σχολικές τάξεις. Διαβάζουν, λένε, και πάνε στα πρωινά φροντιστήριά τους. Πέφτουν και στη λούμπα και την κοροϊδία των οικείων τους πως είναι άρρωστοι, με τα δικαιολογητικά «μαϊμού» που προσκομίζουν από γιατρούς, δυο και τρεις ημέρες μετά, να δικαιολογούν τις απουσίες τους. Κανείς μέχρι σήμερα μαθητής, λόγω υπέρβασης του ορίου των απουσιών του δεν έχει απορριφθεί από τη διαδικασία να συμμετάσχει στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Το φταίξιμο, βέβαια, δεν είναι των μαθητών. Σε καμιά περίπτωση δεν επιθυμώ να τους κατηγορήσω. Το φταίξιμο είναι του συστήματος, το οποίο ξεκινά από την κορυφή, που λέγεται Υπουργείο Παιδείας, διαπερνά γονείς και κηδεμόνες και φτάνει μέχρι τους Συλλόγους Διδασκόντων/ουσών. Σ’ αυτές τις αθλιότητες συνεργοί είμαστε όλοι εμείς που υπηρετούμε την εκπαίδευση. 

Σήμερα η λέξη ΠΑΙΔΕΙΑ στα χέρια των περισσότερων, πολιτικών, εκπαιδευτικών, γονιών και μαθητών σημαίνει αυτό που θέλει κι εννοεί ο καθένας. Αναρωτιέμαι, στο εκπαιδευτικό ξεχαρβάλωμα που ζουν οι τελειόφοιτοι της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, υπάρχουν αντιστάσεις που να πάνε κόντρα σ’ αυτό; Κάθε μέρα το πληρώνουμε ακριβά. Σοφός ο αισχυλικός χρησμός από τον Αγαμέμνονα: «το πάθει μάθος»!

Πίνακας του Zακ-Λουί Νταβίντ (1787). Ο Θάνατος του Σωκράτη. Metropolitan Museum of Art. Νέα Υόρκη.

«Για μια φορά τουλάχιστον ας σταθούμε αντιμέτωποι με αυτό που είμαστε»

Σε μικρό τετραδιάκι, στολισμένο με ζωγραφιά του περιοδικού Verve: «Για μια φορά τουλάχιστον ας σταθούμε αντιμέτωποι με αυτό που είμαστε», καταπώς έλεγε ο Έσσε· και στο σελιδοδείκτη: «η πραγματικότητα δεν είναι ποτέ αρκετή, η μαγεία είναι αναγκαία». Χανόμαστε στις αβεβαιότητές μας... Αποκάλυψη και Επανάσταση, ταυτόχρονα! Α.Ι.Κ.

Πολιτεία και Εκκλησία στην πράξη

Ένα νέο Βιβλίο - Απάνθισμα άρθρων του Καθηγητή Εκκλησιαστικού Δικαίου κ. Ιωάννη Κονιδάρη.

Του Χάρη Ανδρεόπουλου*

Ο Καθηγητής κ. Ιωάννης Μ. Κονιδάρης δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις καθώς είναι πολύ γνωστός όχι μόνο στον πανεπιστημιακό χώρο και ιδιαίτερα αυτόν της νομικής επιστήμης, αλλά και στο ευρύ κοινό χάρις στις συχνές, δημόσιες αρθογραφικές του παρεμβάσεις, κυρίως από των στηλών της εφημερίδος «Το Βήμα», της οποίας εδώ και 25 χρόνια τυγχάνει τακτικός συνεργάτης. Πρόκειται για τον Ακαδημαϊκό Δάσκαλο ο οποίος με το πλούσιο επιστημονικό του έργο στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και τη συμμετοχή του στο δημόσιο διάλογο επί θεμάτων τα οποία εν γένει άπτονται των σχέσεων της Πολιτείας με την Εκκλησία και επί το ειδικότερον ρυθμίζουν τις έννομες σχέσεις της Εκκλησίας στην ελληνική επικράτεια, έχει συμβάλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη του ιδιαιτέρου περί των εν λόγω θεμάτων κλάδου της νομικής επιστήμης, ήτοι του Εκκλησιαστικού Δικαίου. Το συγγραφικό του έργο – συγγράμματα / μελέτες - είναι καθιερωμένο στον επιστημονικό χώρο, πέραν της μορφής των εγχειριδίων για τους φοιτητές της Νομικής, και ως κατατοπιστικό βοήθημα, γενικώς, για τους νομικούς τόσο της θεωρίας, όσο και της πράξεως, αλλά και τους θεολόγους που εξειδικεύονται σε νομοκανονικά ζητήματα, όπου το Κανονικό Δίκαιο συναντά το Εκκλησιαστικό και συμπορεύονται άλλοτε αρμονικά και άλλοτε με δυσχέρειες.

Στο υπό τον τίτλο «Πολιτεία και Εκκλησία στην πράξη» νέο του βιβλίο που κυκλοφορήθηκε στην εκπνοή του 2024 από τις ευφήμως γνωστές εκδόσεις «Επίκεντρο», ο Ομότιμος Καθηγητής της Νομικής ΕΚΠΑ κ. Ι. Μ. Κονιδάρης με τα δημοσιευόμενα αρθρογραφικά κείμενά του δεν απευθύνεται στο στενό ακροατήριο των ειδικών, κυρίως νομικών ή θεολόγων, αλλά στο πλατύτερο κοινό των αναγνωστών μιας ιστορικής και έγκυρης εφημερίδας, όπως «Το Βήμα». Τώρα δε, δια της εκδόσεως ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος αυτής της αρθρογραφίας (ένα «απάνθισμα», κατά τον υπότιτλο) σε βιβλίο, απευθύνεται στο σύνολο της κοινωνίας, σε αναγνώστες οι οποίοι (ανεξαρτήτως της επιστημονικής τους ειδικεύσεως) είτε εντρυφούν (ως πολίτες και ως πιστοί) στο πεδίο σχέσεων Πολιτείας – Εκκλησίας (κι ευρύτερα των θρησκευτικών κοινοτήτων), είτε ασχολούνται με θέματα της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Ελλάδος και δη της νεότερης.

Στο βιβλίο στεγάζεται ο επιφυλλιδογραφικός αμητός μιας εικοσιπενταετίας περίπου (1998-2022) για το θέμα των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας. Πρόκειται για ένα πολύπτυχο συστηματικό έργο, Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου, Διεθνών Εκκλησιαστικών Σχέσεων και Εκκλησιαστικής Γεωπολιτικής. Αποτελεί επιτομή της σύγχρονης Εκκλησιαστικής Ιστορίας και λειτουργεί ως μια “μηχανή του χρόνου”, η οποία, όπως σημειώνει ο Γεώργιος Ι. Ανδρουτσόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στην ευθύβολη βιβλιοκριτική του στο «Βήμα» (02.02.2025), «ξαναζωντανεύει πρόσωπα και γεγονότα που συνδιαμόρφωσαν τη ταυτότητα των εκκλησιαστικών εξελίξεων κατά το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα».

Οι τίτλοι των επιμέρους και με χρονολογική σειρά εντασσομένων στη ύλη του βιβλίου δεκατεσσάρων θεματικών ενοτήτων (Εκκλησία και Πολιτική, Θρησκευτική Ελευθερία, Οικουμενικό Πατριαρχείο, Εκκλησία της Ελλάδος – Αρχιεπισκοπεία Χριστουδούλου και Αρχιεπισκοπεία Ιερωνύμου Β΄, Εκκλησία και πανδημία, Εκκλησιαστική περιουσία, Ουκρανία και αυτοκέφαλο, Διαχριστιανικές και διορθόδοξες σχέσεις, Άγιον Όρος, Εβραϊκές κοινότητες, Μουσουλμάνοι, Αποτέφρωση νεκρών, «Miscellanea» [συλλογή άρθρων με θεματολογία σχετικώς με την κωδικοποίηση του Κανονικού Δικαίου της Ορθόδοξης Εκκλησίας]), δείχνουν το εύρος και την πληρότητα της προσεγγίσεως, με τη συγγραφή τους να υπόκειται μεν στο ρυθμό της συγκυρίας, αλλά με την επιστημονική εγκυρότητα και τη βαρύτητα που τους προσδίδει η υπογραφή του Ι. Μ. Κονιδάρη ν΄ αποκτούν μια άλλη προοπτική... Μια προοπτική η οποία προδιαγράφεται στην καταληκτήρια διαπίστωση από το προλόγισμα του συνταγματολόγου Ευαγγέλου Βενιζέλου, που εισφέρεται εν είδει «Εισοδικού» στην έκδοση, σύμφωνα με την οποία η τελευταία «θα καταστεί βιβλίο αναφοράς για τις σχέσεις Πολιτείας και Εκκλησίας και τη διαρκή δοκιμασία τους στην πράξη» («Τα Νέα» / “Bιβλιοδρόμιο”, 22.02.2025).

* Με τον Καθηγητή Εκκλησιαστικού Δικαίου κ. Ιωάννη Μ. Κονιδάρη με συνδέει μια πολύχρονη, διττή σχέση μαθητείας: κατά πρώτον και εμμέσως, υπό την προτέρα ιδιότητά μου ως δημοσιογράφου – εκκλησιαστικού συντάκτη που προσέτρεχα στα επιστημονικά συγγράμματά του για να τεκμηριώσω νομοκανονικά τα (εκκλησιαστικά) ρεπορτάζ μου – ιδίως σε περιόδους εξημμένων παθών και συσσωρευμένων εντάσεων, όπως κατά τις αρχές της δεκαετίας του ΄90, οπότε την Εκκλησία ταλάνισε επί μακρόν η υπόθεση των 12 εκπτώτων – από το 1974 – «ιερωνυμικών» λεγομένων μητροπολιτών, μετά την δικαιωτική γι΄ αυτούς – τον Οκτώβριο του 1990 – απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Κατά δεύτερον, και αμέσως, υπό την σημερινή επαγγελματική μου ιδιότητα ως θεολόγου καθηγητή Β/θμιας και ιδίως στην περίπτωση της εκδόσεως σε εμπλουτισμένη μορφή της διδακτορικής μου διατριβής με θέμα που αφορά στο εκκλησιαστικό ζήτημα της Επταετίας (1967-1974).

Εχοντας προ πολλού ασχοληθεί και ο ίδιος ο κ. Καθηγητής με το εν λόγω ζήτημα, από την 1η έκδοση (1994) του μνημειώδους έργου του «Η διαπάλη νομιμότητας και κανονικότητας και η θεμελίωση της εναρμονίσεώς τους» (Αθήνα: Eκδ. Αντ. Σάκκουλα, 1994, 2η έκδοση 2022) - το ειδικότερο μέρος του οποίου περί της Εκκλησίας κατά την Επταετία θεωρώ οιονεί πρόδρομο της δικής μου μελέτης - μου προσέφερε τις πολύτιμες επιστημονικές του συμβουλές για την έκδοση της διατριβής μου σε βιβλίο, προσέτι δε μου έκαμε και την εξαιρετική τιμή να προλογίσει το υπό τον τίτλο «Η Εκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση» (Θεσσαλονίκη: Εκδ. Επίκεντρο, 2017, σσ. 424) κυκλοφορηθέν βιβλίο μου. Το θεωρώ υψίστη τιμή από τη θέση αυτή το καταθέτω· εγκαρδίως και ευγνωμόνως.

* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι Διευθυντής του Προτύπου Γενικού Λυκείου Λάρισας, Δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας ΑΠΘ, μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου (https://www.etekkad.gr).

«Ποτέ δεν θα πεθάνουμε, κουφάλα νεκροθάφτη. Χριστός Ανέστη!»

ΠΗΓΗ: Γεώργιος Α. Τσανανάς